Asset 14

De liefde tegen het systeem

Column Marthe

‘Econoom? Ik zie mezelf liever als adviseur,’ zegt de econoom, pardon, adviseur, ‘in het klimaatbeleid van bedrijven en banken.’ Hij komt niet over als een econoom/adviseur. Hij vecht vijf keer per week in een ring, met zijn kaaklijn en brede schouders heeft hij iets weg van een superheld. We zitten in de Utrechtsestraat voor wat een date had moeten zijn, maar geëscaleerd is naar een Kamerdebat.
‘Maar wie betaalt jou dan?’ vraag ik. Vrij ongepast voor een date, voor een debat dan weer heel normaal.
‘De bank,’ bekent de e./a. (econoom/adviseur).
Ik zit hier gewoon een biertje te drinken met iemand die Vertegenwoordiger Is Van Het Systeem. Een bad guy.
De e./a.: ‘Ik laat banken die jarenlang in milieuvervuilende projecten investeren, nadenken over hoe ze het anders kunnen doen. Ik spreek iedereen, van de directeurs tot de schoonmaker, ik ben maandenlang intern. Zo bekijk ik het echt vanbinnen.’
Oké, dat klinkt eigenlijk best sympathiek. Ik zit hier gewoon een biertje te drinken met iemand die Undercover Is Gegaan Bij Het Systeem. Een anti-hero. Maar hij denkt zeker dat ik geen series kijk en dit soort plottwists niet ken? Eerst peilen aan welke kant hij echt staat. Ik bestel nog een biertje voor hem.

Ik zit hier gewoon een biertje te drinken met iemand die Vertegenwoordiger Is Van Het Systeem. Een bad guy

‘Zoals in die film met die FBI-agent?’ zeg ik. ‘Hij gaat undercover bij de maffia, maar dat blijken sympathiekere gasten met veel meer visie dan bij de FBI. Oké, het zijn wel moordenaars. Maar die agent krijgt respect voor ze, hij kan ze niet meer verraden. Je gaat je uiteindelijk toch aan mensen hechten, niet dan?’
‘Niet helemaal,’ zegt de e./a., die rustig een slokje neemt, ‘ik spreek ze nooit buiten werk om. Ik ben geen vrienden met de mensen die ik adviseer, maar ook geen vijanden. Ik zet ze aan het denken. Zo krijg ik veel meer gedaan in het klimaatbeleid dan politici, demonstranten, of mensen die alleen af en toe een boos stukje schrijven vanaf de zijlijn.’
Shots fired. Zijn sneer komt hard aan. Nu moet ik me niet gaan bewijzen. Wat ik ook doe, ik moet niet zeggen dat ik geloof in harde actie en mezelf dit weekend misschien aan een privéjet ga vastketenen.
‘Ik geloof in harde actie en ga mezelf dit weekend misschien aan een privéjet vastketenen,’ flap ik eruit.
Hij denkt dat ik een grapje maakt en schatert: ‘CEO’s en directeuren lachen daarom. Maar ik kan álles tegen die directeuren zeggen, zonder dat ik na een half woord in de cel word gegooid. Als een hofnar, een soort...’
‘Tyrion Lannister,’ zeg ik. ‘Adviseur van de koning.’
‘Luis in de pels,’ zegt de ander. ‘Wat doe jij eigenlijk?’

Dit is het maximaal haalbare: luis in de pels zijn, nooit eens een echte opponent van de zittende macht. Denk je nou echt dat ze ons serieus nemen?

Ja, wat doe ík eigenlijk voor een betere wereld? Mijn politieke carrière duurde één jaar: in de studentenraad van de universiteit. Een typisch politiek systeem: ondoordringbaar, bureaucratisch, vol inspraakloze regelingen. Mijn jongere ik maakte vol goede moed flyers in Paint, verzon een slogan (Vote Smart!), een logo (broddelwerk met het Smarties-logo) en printte lijstjes speerpunten. De speerpunten: Werkende computers in het transitorium-gebouw! Een vacaturebank voor stages en werkervaring! Studenteninstemmings- en vetorecht! Veto op de fusie met de andere faculteit! En, mijn huzarenstukje van democratie, als die fusie er dan toch kwam: meer studenten, dus ook meer studentenzetels in het bestuur!
Spoiler-alert over dit politieke jaar: de vacaturebank mocht ik niet oprichten, dat wilde de faculteit zelf regelen (hij kwam er nooit). Dan de fusie: via een bureaucratisch goocheltrucje werd onze veto-stem (‘NEE, mits’) door het universiteitsbestuur teruggetoverd tot een instemmingsrecht (‘JA, tenzij’): de fusie ging dus hoe dan ook door. En die extra studentenzetels? Die kwamen er. Ze werden in het bestuursjaar na mij ook direct weer afgeschaft.

‘… en daarom,’ ratel ik na dit hele verhaal, ‘vind ik het zo jammer dat dit het maximaal haalbare is: luis in de pels zijn, nooit eens een echte opponent van de zittende macht. Denk je nou echt dat ze ons serieus nemen? Denk je niet dat zo’n machthebber naar je advies luistert, knikt en toch besluit King’s Landing plat te branden met haar massavernietigingsdraken?’
‘Ik bedoelde: wat doe jij als beroep?’ zegt de e./a.
‘O. Ik eh, psycholoog, en ik schrijf af en toe boze stukjes vanaf de zijlijn,’ zeg ik.
‘Ben je daarom zo kwaad de hele tijd?’ zegt de e./a.
‘Het spijt me,’ zeg ik en ik voel me zo machteloos dat de tranen in mijn ogen springen.
‘Zullen we naar buiten gaan?’ zegt de e./a.
Ik ben te ver gegaan. “Let’s take it outside” betekent in tv-series dat er gevochten gaat worden. We staan op van de barkrukken, staan even, in een moment van verwarring, tegenover elkaar. Niemand zet een stap.
‘Ik wil je beter kunnen verstaan,’ zegt hij. ‘Je doet me denken aan mezelf: normaal gesproken heb ik juist dit soort kanttekeningen. Een rustiger café misschien?’
We verplaatsen naar het rustigere café, waar de kloof die tussen ons in valt net zo diep wordt als de stiltes. Buiten houdt de econoom/adviseur zijn paraplu boven mij tegen de regen en loopt mee naar mijn fiets, daar zoenen we.
We weten allebei dat we elkaar niet gaan bellen.
Een paar jaar geleden had dit misschien gewerkt. Nu zijn we al te ver uiteengedreven. Er is iets tussen ons waar we op fundamenteel andere wijze tegen vechten.
Ik fiets alleen door de regen.

 

Kind van de rekening

 

Lief kind, mama hoorde bij de goeden. Vergeet dat niet.

Wat ze ook later van me zeggen, weet dat ik alles gedaan heb voor de ████████████████ en dat ik ██████████████████

onvoorwaardelijk ██████

Toen je klein was █████████████████████████████

████████████████ dat was in die tijd ███████.

Gelukkig lees je dit pas als je groot bent, begrijp je me nu?

 

Echte moed vereist ████████████████████████████

soms zwijgen.

En dit systeem: ██████████████████████████████

is soms simpelweg het beste.

Met de hand op mijn hart: ik heb █iets verkeerd gedaan.

Toch is er een reden dat we niet altijd in elkaars leven zullen zijn:

████████████.

 

Ja, ik ben slordig geweest, onwillekeurig, ik heb

███████████████████ daarna werd jij ████████ en

ze wilden van me weten of ik niet ██████████ doorzochten

██████████ en ██████ en ████ en ████████████-

████ en zelfs ████████ totdat ██████ en ██████ en █-

███████ tot er niets, werkelijk niets meer ██████████.

Totdat alles ████████ voor mijn ogen.

 

Het systeem wint altijd. Maar dit is een onuitwisbaar feit:

Ik hou van jou.

 

Je moeder,

████████████████

Kom je me nog eens opzoeken?

████████ ██████ ██ ,

██████ ████ ██

██████dam

 

Beeld: Ron Lach via Pexels

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

Als Aisha haar moeder vertelt over haar vakantieplannen in Bretagne reageert ze nuchter. ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 6

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel drie. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 3

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel twee. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel een. Lees meer

Zeggen dat ik schrijver ben

Zeggen dat ik schrijver ben

Voorafgaand aan een netwerkevenement besluit Eva dat het maar eens afgelopen moet zijn met haar heimelijke schrijverschap. Lees meer

Geesten uit mijn datingverleden

Geesten uit mijn datingverleden

In de digitale wereld komt Aisha haar ex-dates nog regelmatig tegen. Ze posten sportschoolselfies, krijgen een puppy, of een baby. Hoe zou het zijn als ze met hen samen was gebleven? Lees meer

‘Sexy, dat beenhaar’

‘Sexy, dat beenhaar’

Ongeschoren vrouwenbenen zijn voor sommige mannen 'een dingetje'. Maar Eva is wel klaar met al dat gedoe, en in het café waar ze zit blijkt ze daarin niet de enige. Lees meer

Mijn roodbewangde gezicht 2

Mijn roodbewangde gezicht

Het bekijken van jeugdfoto's dwingt Eva te reflecteren op één van haar onbewuste mechanismen: blozen. Lees meer

:De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

Sinds vorig jaar voelt Aisha soms de behoefte om zand te eten. Ze gaat op zoek naar waar dit vandaan komt en hoe cultureel bepaald is wat we eetbaar vinden. ‘Is mijn zandbegeerte niet gewoon een hunkering naar verbinding naar iets dat ik ergens ben kwijtgeraakt?’ Lees meer

Mannen die over zichzelf praten

Mannen die over zichzelf praten

Na een aantal dates met een op zich interessante man twijfelt Eva of ze nog wel een keer met hem moet afspreken. Het probleem: hij praat te veel over zichzelf. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer