Asset 14

Een klein beetje Selbstvergessenheit

Wanneer je jezelf vergeet

‘Waar ben je naar op zoek?’ Ik zit in de vensterbank van mijn geliefde die me dit vraagt. ‘Weet ik niet,’ antwoord ik.
Het is dat tijdsvacuüm in de eerste fase van de liefde, waarin je allerlei dingen gemakshalve vergeet (of ervoor kiest ze nog niet te weten). Ik weet nog niet dat ik straks niet meer in de vensterbank, maar in mijn eigen column zit. En hoe romances daarin doorgaans aflopen. Fuck het weten.
Ignorance is bliss, right? De zon bedenkt pas om onder te gaan als de maan er al staat. Mijn voornemen om niet te roken? Dat herinner ik me pas als ik een trekje neem. Ruzie, verlating – ik ben vergeten wat het is. Ik denk tot mijn eigen verbazing allerlei absurditeiten als “misschien is er wel een toekomst” en “wie weet komt het toch goed met me.” (Ben ik dit wel?)
‘Wat zoek jij eigenlijk?’ vraag ik. De meeste mensen zeggen nu iets als “een maatje”, “somebody to explore the city with” of “een hondenliefhebber, die ook leuk is met drie kids.”

De ander is filosoof. Een definitie van het begrip geeft hij niet

‘Gewoon, een beetje Selbstvergessenheit,’ is het antwoord. De ander is filosoof. Een definitie van het begrip geeft hij niet.
Welja, Selbstvergessenheit. U vraagt, wij draaien. Is dat jezelf verliezen in het moment, peins ik. Of in een ander?
(Terwijl hij me begint te zoenen sluit hij zijn ogen. De mijne zijn open.)
Of is het: letterlijk je eigen gedachten en behoeftes vergeten? Selbstvergennener Liebe – de ander zal jou niet tot the best version of yourself maken – maar van jezelf loskoppelen. Of nee, het zou ook nog over seks kunnen gaan natuurlijk. Iets dat de grenzen tussen ‘dit ben ik’ en ‘dit ben jij’ vervaagt… Compleet vergeten lukt mij niet, daarvoor moet je brein een stand-by knop hebben voor het Zelf. Bij mij razen de gedachten en het zelfbewustzijn altijd door, met continue crashrapporten. Nooit wordt eens iets uit het geheugen gewist.
De gesprekken met de filosoof zijn van een heel andere aard dan ik gewend ben. Het obligate praatje over het weer (‘Warm hè’) wordt overgeslagen, net als de zonsondergang, we bespreken onder meer systematische oplossingen voor klimaatverandering, de etymologie van het woord ‘dak’, provo’s en hondenmensen.
‘Ga je mee naar mijn huis?’ vraagt hij als het al licht wordt.
‘Ik weet niet, ik wil niet te hard van stapel lopen,’ zeg ik koeltjes. ‘Stel je voor dat de één zichzelf vergeet en de ander niet? Dat de één het veel grager wil dan de ander? Snap je, ik wil niet degene zijn die gekwetst wordt, of iemand kwetst.’ Ik vind het geniale zet van mezelf, kijk nou toch hoe ik de touwtjes in handen houd!
‘Er is wel risico op kwetsuur, ja.’
Even later zit ik in de vensterbank. Ik voel nog steeds dat ik hier als de top dog en niet de underdog uit ga komen. Ergens knaagt het gevoel van iets vergeten zijn. Maar wat?

Ik schaam me voor mijn creatieve gefröbel, overdreven gesport, voor hoezeer ik me aanpas aan ieder gezelschap

Ik vergeet de komende maanden op de normale signalen te letten dat iemand je waardeert in heel je zijn, leuk vindt en met respect behandelt. De filosoof geeft me bloemen. Appt dagen niet terug. Wil dan dezelfde avond nog iets doen. Stelt veel vragen, geeft weinig complimenten. Noemt me ‘fotogeniek’ maar niet mooi. Slaapt lang uit terwijl ik me verveel, en Wittgensteins traktaten maar van een nachtkastje pak. De filosoof heeft niets in huis wat ik kan eten. Vindt kunst saai, komt niet naar mijn toneelstuk. Leest de recensie, is lovend. Wil niet smalltalken, wel wandelen. Heeft zijn niche gevonden in het leven, past zich niet aan. Stuurt me foto’s van ons aanloopkatje, Wittgenstein II, en obscure twittermemes.
Langzaam verlies ik mezelf uit het oog. Ik lees na Wittgenstein Marx, Gadamer en Weber, volg het twitterdebat over het vermarkten van ecologisch kapitaal in een post-growth model en problematische CO2-vouchers. Ik schaam me voor mijn creatieve gefröbel, overdreven gesport, voor hoezeer ik me aanpas aan ieder gezelschap. Ik krijg zin om te koken, te wandelen en doe allerlei dingen waar ik mezelf nooit voor aanzag.

Alles wat ik hiervoor heb gedaan voelt kinderachtig en nietig

De filosoof, aan de andere kant, doet niets waar hij geen zin in heeft. Mij zien, bijvoorbeeld. Dat stopt, de vreemde vlaag van zelfvergetenheid waait over als de hitte.
Maar bij mij zijn de grenzen tussen het ‘dit ben ik’ en ‘dit ben jij’ vervaagd. Ik ben er niet over uit of ik bij de ander wil zijn, of hem zijn. Alles wat ik hiervoor heb gedaan voelt kinderachtig en nietig. Mijn lichaam wil zichzelf het liefst afwerpen als een oude slangenhuid. Dagen voelen als ploegen door een woestijn van oppervlakkigheid. Wat ik nou eigenlijk mis weet ik ook niet meer: de filosoof als persoon, een ander leven waarin ik me gekend voelde, of gewoon een vriend. Als dit nou die geweldige zelfvergetenheid is, hoe raap ik dan nog de brokstukken waar ik uit bestond op en ploeg ik verder?

 

Selbstvergessenheit

 

Kom op, vergeet jezelf

Gooi jezelf uit als een slangenhuid

Zaag waar je zit de boomtak af, val in het water, in jezelf. Word klankkast, word schrikkeldag.

Kom op nimf, ontpop je
aan de oever ligt een rupsenlijk. Word een bidsprinkhaan na de daad.
Neem nou

de zelfvergetenheid van een beek die zich zilverlintig uitrolt

en het nu of het nooit omarmt (loslaat, ontplooit, voortgaat)

Elke druppel is een voetsoldaat die een weg naar de laagte vindt

Het enige dat stilstaat, zonnevlek op water, krijgsgevangenen

Neem nou

de onzelfzuchtigheid van een bries die moet waaien voor een beetje bestaansrecht,

de lederschildpad die zijn hele leven zwemmen moet om warm te blijven – dat is toewijding!

 

Je dacht toch niet dat een beek bij de pakken neer ging zitten? Dan was het wel een sloot

Al wat het water in de beek moet doen om beek te zijn is stromen
Al wat jij moet doen om jezelf te worden is veranderen
Nu
Continu

Een beetje Selbstvergessenheit graag, dank je

 

Golf volgt op golf

Je ontglipt jezelf aan alle kanten

ziet jezelf steeds op nieuwe oevers stukslaan

 

Je weet niet eens meer of jij ik of ik jij

alleen dat alles nooit

altijd

maar dat in dat alles ik nog steeds

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Jill Heesbeen is een illustrator die graag werk maakt over de relaties tussen personen op maatschappelijk en op persoonlijk niveau. Zo laat ze je nadenken over de omgang met je medemens. Ook de relatie met jezelf (en de mentale problematiek die daarmee gepaard kan gaan) is een onderwerp dat ze graag verbeeldt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

Die betere wereld wordt al gemaakt

Die betere wereld wordt al gemaakt

Kun je, met alles wat er gebeurt in de wereld, nog gelukkig zijn? Marthe van Bronkhorst vindt het antwoord en ontdekt een boel hoopvolle initiatieven Lees meer

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Eva van den Boogaard lijkt op iemand die ze nooit gekend heeft. Via een persoonlijke brief en een angstaanjagende gebeurtenis leert ze hem toch een beetje kennen. Lees meer

Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

De rode draad 1

De rode draad? Dat zijn wij, voor elkaar

Jihane Chaara is geen determinist, maar vraagt zich toch af of sommige ontmoetingen in het leven wel echt toeval zijn. Wat als we allemaal volgens een rode draad met elkaar verbonden zijn, zowel in ons huidige netwerk, als ook met degenen die op magische wijze ons leven in komen? Lees meer

Met deze column kan ik de wereldvernietigen

Met deze column kan ik de wereld vernietigen

‘Maar als ik die column nu verder schrijf’ zegt Marthe van Bronkhorst, ‘dan komt deze informatie online, en kan ik die AI op ideeën brengen.' Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer