Marthe van Bronkhorst houdt deze periode de stoel warm van Weerwoord-redacteur Julius Koetsier, die geblesseerd is. Zij vraagt zich af: hoe verhoud je je als jonge schrijver tot de wereld om je heen? Van Bronkhorst onderzoekt haar eigen engagement en dat van anderen. Vandaag deel 2 van 3.
Rode rook. Ze hebben zich verzameld op het plein. Thermoskannen gaan van hand tot hand. Als een blonde protestante een slok neemt, zegt een protestant met een stoppelbaard: ‘Liever nog niet drinken. Dit is voor de mensen die het echt nodig hebben.’ Ze knikt instemmend.
Alles ademt: hier worden de middelen wél democratisch verdeeld. En besluiten worden genomen via referenda. Zij zegt tegen een jongen met laptop: ‘Die nieuwsbrief kan er nog niet uit. Dat moet nog voorgelegd worden op de vergadering.’
Maar er trilt woede in de lucht. Ik word weggestuurd: ‘Dit is de no-media zone.’ Maskers. Gefluit. Geklap. Gejoel. ‘VVD, VVD, hier krijg je problemen mee,’ vlamt het op. Spandoeken schreeuwen GENOEG=GENOEG.
Ik krijg een stapel flyers in mijn handen gedrukt. Greenpeace NL, Anonymous, Solidarity with Tibetian freedom activists.
Ik sta niet bij de gelehesjesprotesten, Dam, 2018. Ik sta bij de studentenprotesten die het Maagdenhuis bezetten, april 2015, waar ik, sympathiserende buitenstaander, voor mijn studentenblaadje verslag van doe. Het verhaal van hierboven komt uit dat verslag. Eén dag later is alles ontruimd.
Waar ik op het nieuws gele hesjes zie, kijk ik terug in de tijd.
Flashback. Ik sta op het Beursplein, 6 november 2011, fotografeer de Occupy-beweging. Het plein is versnipperd. Links is een gay & lesbian rights-hoekje. Daarnaast een spandoek dat vrije liefde verkondigt, Bob Marley wordt gezongen. Daarlangs struint een dakloze, klagend over het feit dat de andere daklozen alleen komen voor het gratis eten, maar het echte probleem niet onder ogen zien. Wat dat is, vertelt hij me niet. Ik krijg een stapel flyers in mijn handen gedrukt. Greenpeace NL, Anonymous, Solidarity with Tibetian freedom activists.
Flashforward. Nederlandse gele hesjes bij de NOS worden geïnterviewd. Waarom protesteren ze? ‘De lage lonen,’ wordt er genoemd. Gerda Dekker uit Tiel werkt naar eigen zeggen voor een minimumloon. Woede over de bestempeling van critici als extreemrechts en populistisch, noemt Pascal Jacobs (25, ICT’er). De stijgende zorgpremies. Zorgen om de eigen kinderen. ‘Kinderen hebben totaal geen kans om te slagen in de maatschappij,’ zegt Jacqueline van Dongen. Ronald Brok protesteert voor anderen. ‘Ik steun mensen die in armoede zitten. Ikzelf heb een goed pensioen en AOW.’ Werkloosheid en migranten baren Wil (78) zorgen. ‘Waarom sturen we werklozen niet de ziekenhuizen of scholen in om schoon te maken?’
Hoeveel van deze mensen hebben gewoon een ING-bankrekening, ondanks de woede op het kapitaal?
Flashback. ‘Maar over de grote lijnen zijn jullie het wel eens toch?’ vraag ik een studente tijdens de studentenprotesten. ‘Jullie willen een democratisch gekozen Universiteitsbestuur?
Ze kijkt me aan. ‘Ik denk persoonlijk dat een gekozen College van Bestuur niet helpt.’
Een leider willen ze niet. ‘Een woordvoerder dan?’ Ook niet. ‘En we zijn apolitiek.’
Flashforward. In Frankrijk vinden gele hesjes-afsplitsingen plaats: de ene woordvoerder (Mouraud) richt een politieke partij op, de ander (Ludosky) blijft op straat protesteren. Ook in Nederland hebben subtypes gele hesjes zich afgesplitst (o.a. de ‘Geweldlozen’). Ik zie een nieuw soort saamhorigheid: het verenigde tegen-zijn. De studenten tegen het universiteitsbestuur. De Occupiers tegen de banken. De hesjes tegen de regering. Maar wat ik vooral niet zie, is een kudde. Een richting. Eén schaap over de dam. Eén kleur. Wel lege portemonnees: niet die van het land, maar de eigen.
Ik vraag me af: hoeveel van deze mensen hebben gewoon een ING-bankrekening, ondanks de woede op het kapitaal? Stemden in goede tijden op de Vroempartij? Gaan zodra er weer geld is weer op vakantie naar Griekenland? De zakken zijn nu leeg. Maar zijn wij niet stiekem allemaal hongerige lone wolves in schaapshesjes?