Asset 14

Waterlanders

Waterlanders

Om te blijven ontwikkelen als schrijver, legt Annelies van Wijk zichzelf opdrachten op. Iedere maand vraagt ze iemand uit haar vriendenkring om haar iets te laten schrijven binnen een bepaald thema. Dit keer: een tragische familiegeschiedenis in de vorm van een kort verhaal.

Voor Niels,

Je vroeg me een puur zintuigelijke verhandeling uit te schrijven over het wel en wee van een familie. Ik deed een poging. Ik hoop dat je er een beetje om moet snikken, al is het vanbinnen.

Snel weer zandtaart.

Liefs,

Annelies

Waterlanders

Als hij de rook door zijn neus uitblaast, adem ik diep in. Ik snuif de rook op tot het prikt in mijn neusvleugels. Adem uit. Adem in. Brandaris Zwaar. Adem uit. Adem in. Een slof per week. Adem uit. Pakjes melancholie.

Melancholie die leidt naar een tijd waarin het geluid van de deinende zee hem in slaap wiegde. Een tijd waarin hij bij stormachtig weer alleen op het strand was om te kijken naar de regen die in druppels zichtbaar bleef in zijn baard. Ik stel me voor dat hij iets verlangde. Liefde, geluk. Lege begrippen nog, zonder tastbaar gezicht.

Alleen de mannetjes zingen een melodietje.

Nu heeft mijn vader handen waar vier vogels in passen. Is hij iemand die zaadjes in het kuiltje van zijn hand strooit voor hij de volière in de tuin binnengaat. Iemand waarbij de moed niet in de schoenen is gezakt, maar in de vingers, de handpalmen. De zebravinkjes pikken erin, zoals de rook prikt in mijn neus. Hij babbelt met ze. Alsof het zijn kinderen zijn.

Hij schuifelt door de woonkamer richting de zwartlederen sofa, draagt sloffen die aan de neuzen versleten zijn. Aan de manier waarop hij het fotolijstje van mama verschuift op het dressoir, weet ik hoe hij vandaag over haar denkt.

‘Bram is een brave, zag-ie dat?’ zegt hij.
‘Zo snel gewend aan zijn nieuwe familie. Dat doen ze goed hè, die vogeltjes. Als ze maar zaadjes hebben, en een meissie.’

Zebravinkjes zingen niet, ze snorren. Alleen de mannetjes zingen een melodietje. De moeilijkheid van het melodietje bepaalt hoe slim hij is. Hoe goed hij problemen oplost. Soms kunnen ze met complexere melodietjes zelfs beter voedsel vinden, beter vrouwtjes versieren. Ze leren het van hun vader als ze oud genoeg zijn om zich voort te planten.

‘Zullen we binnenkort weer eens naar de haven gaan, samen?’ vraag ik.
‘Ik heb daar niks te zoeken.’
‘We hoeven alleen te kijken, naar de boten.’
‘Ik wil geen zee meer.’
‘Je hoeft ook niet naar zee, alleen – ‘
‘Leg me effies uit. Waarom is nee nooit duidelijk voor jou?’

Ik kijk naar mijn schoenen, zal mijn handen nooit afleren klam te worden.

‘Ik zou wel weer eens samen naar de haven willen,’ zeg ik.
‘Ouwe wonden openhalen?’

Op zulke momenten kan ik de handen van mijn moeder nog langs mijn armen voelen.

Hij plukt shag uit zijn pakje Brandaris. Door het trillen van zijn vingers valt de helft op zijn broek. Hij trekt een vloeitje uit de verpakking, legt de gevallen shag erop. Doet een poging tot het rollen van een strak sjekkie.

Ik hurk naast de bank, neem het sjekkie van hem over. Ik lik het vloeitje dicht, stop hem in mijn mond, houd een aansteker bij. Adem in. Hoest. Gadverdamme.

Hij slaat op mijn rug, als ik naast hem op de bank ga zitten.
‘Vroeger kon je ook al niks hebben. Je kotste al als je een boot zag liggen!’

Op zulke momenten kan ik de handen van mijn moeder nog langs mijn armen voelen, als ze vroeger wilde helpen zijn zinnen van me af te laten glijden. ‘Het is je vader maar,’ zei ze dan, terwijl ze de woorden van mijn schouders naar mijn vingertoppen veegde.

‘En? Is er al een meissie voor je gevallen?’ vraagt hij.
Ik zwijg.
‘Had ik je toch maar leren vissen.’
‘Jij wil nooit meer naar de haven.’

Herinneringen branden op het puntje van zijn tong, blijven daar liggen, zoals het sjekkie in zijn mondhoek rust. Hij kijkt naar de foto op het dressoir, kijkt naar haar glimlach, de afgewende blik.

‘Ik kwam de mannen tegen,’ zeg ik.
‘Zo,’ zegt hij.
‘Ze vroegen wanneer je weer eens naar de haven kwam.’
‘Nou.’
‘En hoe het met je ging.’
‘En wat zei je toen?’
‘Dat je vogels had.’

Ik wil zijn blik ontwijken.

‘Ze vroegen naar mama.’

Een kus op mijn voorhoofd, weg was ze.

Ik sluit kort mijn ogen, probeer me voor te stellen hoe mijn moeder haar handen rond mijn gezicht legt. Als ik mijn ogen weer open, laat de blik van mijn vader me niet meer los. Zie ik hoe herinneringen van het puntje van zijn tong naar zijn keel getrokken zijn.

‘Ik wil godverdomme niet dat je daar komt.’
‘Ik was er ook niet. Ik kwam ze – ‘
‘Je zit tegen me te liegen, hè? Ik zie het aan je ogen, jongen, je hebt nooit en te nimmer kunnen liegen jij. Zoals je moeder dat ook niet kon, met die kop van d’r. Met die ogen die telkens maar vroegen, vroegen, vroegen. Het gaat nu goed met me, zie je dat?’

Ze zei dat ze naar zee zou gaan, om naar de golven, de sterren te kijken. Een kus op mijn voorhoofd, weg was ze.

Toen mijn vader thuiskwam was het huis stil. Het waaklampje in de woonkamer was al uit. Ik hoorde hem alle kamers binnengaan. Hij kwam als laatste mijn kamer binnen. Ik deed alsof ik sliep. Hij schudde me zacht wakker. Toen ik zei dat ze aan zee was, stormde hij het huis uit, sloeg de deur dicht. Fotolijstjes trilden aan de muur.

Ik heb met mijn neus tegen het raam op ze gewacht. Het glas beslagen door mijn adem. Hij kwam alleen terug.

‘Het wordt tijd dat je een meissie krijgt,’ zegt hij.
‘Sodemieter op, pap.’
‘Uithuilen, opnieuw beginnen, jongen. Je moet accepteren dat het beter is zo.’
‘Is het beter zo?’
‘Je moet vooruitkijken. Gewoon met een leuk, lief meissie.’
‘Ik heb geen meissie nodig.’
‘Je moeder had het leuk gevonden.’
‘Alsof jij wist wat zij leuk vond.’
‘Krijg ik nou een grote bek?’

Ik kijk hem aan, open mijn mond. De woorden blijven steken.

‘Niet gaan huilen hoor,’ zegt hij. ‘Niet huilen. Ha!’

Zijn ogen beginnen te glanzen, worden langzaam zachtroze.
Met trillende handen pakt hij zijn pakje shag.

‘Kom, samen eentje.’

Ik peins er niet over.

Mail

Annelies van Wijk (1993) is redacteur bij Hard//hoofd, maakt podcasts, wandelingen en kletst het liefst met vreemden over vogels en het leven. // annelies.van.wijk@hardhoofd.com

Niels Sinke (1992) is een illustrator en podcastmaker uit Utrecht. Wakker te maken voor een gesprek over gebruik en misbruik van technologie en de uitwerking daarvan op de mens. Zijn illustraties nodigen uit om te denken, dwalen en dwarsverbanden te leggen, eigenlijk net zoals dat in zijn hoofd gebeurt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

Jonathan de slakkenman

Jonathan de slakkenman

'Hij zag simpelweg hoe de slak zich terugtrok in zijn huisje wanneer het zich onveilig achtte. Vanwege hun gedeelde lot, voelde Jonathan zich geroepen om de naaktslak ook een toevluchtsoord te bieden.' In dit korte verhaal van Ivana Kalaš neemt Jonathans slakkenfascinatie langzaam zijn leven over. Lees meer

Het insectenhotel

Het insectenhotel

‘Ik kan wel voor je krimpen.' Dieuke Kingma onderzoekt in een kort verhaal vol spinnenpoten en keverschildjes of je de ruimte die je inneemt in een relatie ook weer terug kan geven. Lees meer

Auto Draft 6

ode aan de lepismA saccharinA

Lieke van den Belt neemt je mee in de wereld van de zilvervis. Met lichte en vervreemdende beelden schetst ze in twee gedichten een dialoog tussen deze beestjes en hun slachtoffers. Lees meer

Enterprise, Alabama

Enterprise, Alabama

Charlotte Duistermaat neemt je mee in de enigszins absurde culturele en historische impact van een snuitkeverplaag op een Amerikaans dorpje en de vergelijkbare migratiestromen van mens en dier. Lees meer

Auto Draft 5

Verpopping

Wanneer een rups zich in de sombere wintermaanden in haar keukenraam nestelt, koestert de hoofdpersoon in dit verhaal van Esther De Soomer voor het eerst weer gevoelens van liefde en tederheid. Lees meer

Huizen, omhulsels 1

richtingen, ruimtes, rijping

Anne Ballon schreef drie gedichten over een innerlijk dialoog. Met zachte, precieze en lichamelijke beelden neemt Anne ons mee in een conflict tussen een ‘jij’ die naar geborgenheid in seksuele ervaringen zoekt en een ‘ik’ die aan dit zoeken probeert te ontsnappen. Lees meer

Stilte

Stilte

Haren wassen bij de kapper, of een ochtendkoffie in een treincoupé. Angelika Geronymaki neemt je in dit gedicht mee langs vormen van stilte. Lees meer

Schieten op de maan

Schieten op de maan

'I shot the moon, and I’ll do it again if I have to.' Julien Staartjes vindt het moeilijk te bevatten hoe de wereld letterlijk in brand staat, maar er toch vooral ogen zijn gericht op wie de grootste raket kan bouwen. Daar kan geen fictie tegenop, maar je moet het toch proberen. Lees meer

Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

De Groep

De Groep

'Ik ben Jane en Kevin is een lul die te veel ruimte inneemt.' Amal Akbour schreef een verhaal over Jane, een narcistische jonge vrouw die voor het eerst deelneemt aan groepstherapie. Dit is een voorpublicatie van het verhaal dat Amal schreef als onderdeel van het Veerhuis Talentenprogramma. Lees meer

Auto Draft

Rooilijnen

Rik Sprenkels schrijft (als dichter en medewerker bij het Kadaster) over de beleidsregels achter de openbare ruimte: voor de gewone sterveling zijn ze onzichtbaar, terwijl ze wel veel invloed hebben op hoe hun wereld werkt en eruitziet. Lees meer

Verboden toegang 8

Verboden toegang

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. In woord én beeld dicht Maaike Rijntjes over iemand die terugkeert naar het bungalowpark waar die opgroeide. Lees meer

Momentum

Momentum

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Sanne Lolkema dicht op drie levels over de prestatiemaatschappij: van micro-, naar macro- en mesoniveau. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer