Asset 14

Vrouwen van kleur! Stop met uitblinken en sluit je aan bij de dutjesrevolutie!

Vrouwen van kleur! Stop met uitblinken en sluit je aan bij de dutjesrevolutie! 1

Na een burn-out kreeg Aisha Mansaray er genoeg van om wrijvingsloos mee te willen draaien in de neoliberale machine. Het viel haar op dat bij uitstek vrouwen van kleur hieraan onderdoor gaan, omdat ze daarnaast constant moeten bewijzen even harde werkers te zijn als hun witte mannelijke collega's, maar daar veel meer voor moeten doen. Tijd dus om eens languit dwars te zitten: tijd voor de dutjesrevolutie!

Ik weet nog goed hoe ik op een doodnormale woensdag naar de rand van Amsterdam fietste voor een tweede sollicitatiegesprek. De directeur van ‘het bedrijf’ was bij het eerste gesprek zeer enthousiast, en nu zou ik kennismaken met het marketingteam. Het voelde als een good catch: het bedrijf was weliswaar commercieel, maar verkocht duurzame producten en zag er vanaf de buitenkant hip en vrolijk uit. Daarnaast zou ik er de eerste communicatiemedewerker worden, en daar was ik best trots op.

Een half uur later stond ik, als jonge vrouw van kleur, omringd door vijf oudere, langere, witte mannen in een bedompt kamertje. Ik voelde het zweet langs mijn rug lopen, terwijl ik probeerde mijn lichaam zoveel mogelijk buiten de kring te houden. Enthousiast spuiden ze allemaal ideeën over wat ik voor het bedrijf kon betekenen, en ik lachte maar weifelend mee.

Ken je dat kijkwijzerpictogram voor discriminatie? Ik voelde me in deze situatie als het donkere poppetje, omringd door wat grote boze witte geesten. De giftigheid van de omgeving is bijna onzichtbaar, het ongemak sluimerend, maar het is onmiskenbaar. Op dat moment begon de buikpijn, en die stopte niet meer totdat ik een jaar later, met een burn-out, mijn baan opzegde.

De rustevolutie
Ik ben lang niet de enige vrouw van kleur die dit meemaakt. Kijk naar vrouwelijke sporters van kleur als Simone Biles en Naomi Osaka, die bakken kritiek over zich heen kregen toen ze vorig jaar stopten met de Olympische Spelen wegens hun slechte mentale gezondheid. Tegelijkertijd leken de artikelen en social media accounts over 'de rustrevolutie' voor vrouwen van kleur overal op te duiken. Reden hiervoor lijkt de grote vermoeidheid die deze doelgroep lijkt te ervaren, gewoon al door te bestaan. Herkenbaar.

Ik ging er een paar volgen om op dieper onderzoek uit te gaan naar deze rustrevolutie. De oprichters van deze accounts noemden de combinatie van witte suprematie en kapitalisme als grootste aanstichters voor de slechte mentale gesteldheid en burn-outs onder vrouwen van kleur. Door middel van theorieën binnen womanism (een vorm van feminisme, gebaseerd op de dagelijkse ervaringen van zwarte vrouwen), en het postkolonialisme, hebben deze vrouwen een nieuwe beweging op gang gebracht, dat tegen het witte, Westerse idee van succes ingaat. Een revolutie gebaseerd op de kracht van rust en dutjes: ‘REST IS RESISTANCE’.

Een revolutie gebaseerd op de kracht van rust en dutjes: ‘REST IS RESISTANCE’

Mijn favoriete account is 'the Nap Ministry', opgericht door zelfverklaard ‘Nap Bishop’ Tricia Hershey. Zelf zegt ze over haar organisatie: “Our “REST IS RESISTANCE” framework and practice engages with the power of performance art, site-specific installations, and community organizing to install sacred and safe spaces for the community to rest together.” Zo organiseert ze meditatiesessies in kerken en theaters, en is een van haar kunstinstallaties een slapende, zwarte vrouw in een hemelbed, midden op straat. Ook deelt ze artikelen van zwarte filosofen, kunstenaars en wetenschappers zodat zwarte vrouwen kunnen beginnen met ‘deep healing’ en het afleren van onze kapitalistische neiging tot overmatig productief zijn. Met artikelen als ‘’how will you be useless to capitalism today?’’ en instagramposts met quotes als ‘rest is a radical vision for a liberated future’ heeft ze binnen 5 jaar enorm veel volgers verzameld, die allemaal op zoek lijken te zijn naar een ontsnapping uit de rat race.

Waarom mogen alleen witte mannen middelmatig zijn?
Mediocrity, middelmatigheid, is hierbij het toverwoord. Kathleen Newman-Bremang beschrijft het goed in dit stuk. Ze zegt dat veel intelligente vrouwen van kleur vanaf jongs af aan horen dat als je succesvol wil worden, je extra hard moet werken. Daar zit natuurlijk variatie in: ik heb bijvoorbeeld een witte, Nederlandse moeder, praat ABN en ken alle subtiele regels van de Nederlandse cultuur. Ik heb me vaak in een witte omgeving bevonden en hoewel dat soms wringt, kost het aanpassen me denk ik minder moeite dan iemand waarvan twee ouders een migratieachtergrond hebben.

Toch zien we over het algemeen dat mensen van kleur zich harder moeten invechten. Ikzelf had bijvoorbeeld het gevoel bepaalde dingen te missen, of van mezelf weg te moeten laten op de werkvloer. Als iemand die geboren en getogen is in multicultureel Amsterdam miste ik het subtiele onderlinge begrip tussen mij en andere mensen van kleur, of het terloopse gebruik van straattaal. Ik wrong mezelf in één deel van mezelf - het witte Nederlandse deel - om erbij te passen. Iets dat overigens meestal niet lukt, zegt ook werkcoach Marie Dasylva: “[W]erkomgevingen [zijn] vrijwel exclusief wit[…]. Ze zijn zo ontworpen dat jij je er niet thuis voelt. Natuurlijk schept dat op zijn beurt ook een gevoel van machteloosheid. Dat is hoe representatie werkt. Als jij ergens terechtkomt waar niemand op jou lijkt, waar iedereen die een hogere rang of functie bekleedt wit is, ga je dan hoopvol zijn dat je kunt doorgroeien?”

We voegen ons dus naar de bestaande kantoorpolitiek, waar de witte, middelmatige man heerst.

We voegen ons dus naar de bestaande kantoorpolitiek, waar de witte, middelmatige man heerst. Als eerste communicatiemedewerker bij ‘het bedrijf’, merkte ik dat ik met mijn goede CV soms meer over communicatiestrategieën wist dan de manager, die ooit als stagiair bij hetzelfde bedrijf was doorgegroeid. En nóg kreeg hij het voordeel van de twijfel in meetings, terwijl mijn ideeën ‘even werden geparkeerd’.

Je in de kapitalistische ratrace kunnen wentelen in middelmatigheid, en tóch voldoen aan het Westerse idee van succes is een privilege. De Tim’s en Maarten’s van de wereld kunnen daarmee wegkomen, maar als je een vrouw van kleur bent, kun je je dat meestal niet veroorloven. Er bestaan onderscheidingen als ‘Exceptional Women of Colour Excellence Awards’ en van eigen bodem de 'Zwarte Zakenvrouw van het Jaar'. Tof voor de vrouwen die zo’n award binnenslepen, maar ik word al moe bij het lezen van die titels. Ik kan me voorstellen hoeveel moeite het deze vrouwen heeft gekost om al die obstakels te overwinnen.

Willen wij wel echt middelmatigheid? Daar zijn we toch veel te intelligent en talentvol voor? Volgens Fatima Adar, een zwarte, islamitische theatermaker, ligt dat aan wat je onder middelmatigheid verstaat. In haar theaterstuk ‘She’s not special’ is ze naar eigen zeggen op een missie om vrouwen te bevrijden van uitzonderlijkheid, en te leren hoe zich te wentelen in de geneugten van middelmatigheid. Wat niets anders betekent dan gemiddeld zijn in een wit, kapitalistisch systeem.

Ik ben het er mee eens. In dit systeem streef ook ik naar niets meer dan een zesjeslifestyle. Het werken naar een tien is me duur komen te staan, dus waarom zou ik? Ik ben begin dertig, en ik wil mijn jonge jaren niet meer verspillen door te proberen kapitalisme uit te spelen.

Zoek de zon op en leg je laptop weg
Vrouwen van kleur: we moeten dus maar eens minder ons best gaan doen. Rusten, spelen, falen of een complete breakdown, het is allemaal goed. Tricia van 'de Nap Ministry' is daar wel streng over. Zo zegt ze dat het belang van haar instagram posts groot is aangezien ze daar veel bereik mee krijgt, maar vraagt ze ons niet alleen naar memes en korte quotes te kijken. Lees ook de boeken en artikelen zoals aanbevolen op haar website, en luister haar podcast. Want, zo zegt ze op instagram: ‘rest is a lifelong meticulous practice that starts with slow deprogramming, collective thinking, radical care and refusal. It’s not just lay down and vibe’.

Moeilijk misschien, want productiviteit zit ons allemaal ingebakken. Maar uit rust, dutjes en het creëren van veilige plekken kunnen fijne gedachtes, of zelfs mooie kunst ontstaan. Fatuma Adar zegt hierover: “You are not your productivity, “I think mediocrity just means to create in comfort, contently. It's the act of not chasing or pushing or pursuing. Can you just sit and chill?”

Ikzelf doe mijn best, maar de ironie wil dat ik dit stukje zit te tikken op vakantie, met een trekkend ooglid dat al twee weken aanhoudt van de stress van de weken hiervoor. En stress, daar ben ik klaar mee. Dit zijn niet de tijden om te streven naar excellentie. Want al probeer je het wel, we worden nog altijd minder betaald en strenger beoordeeld, gewoon om wie we zijn.

En ja, je moet je huur betalen. Maar laat dit je vrijbriefje zijn om nu even je laptop dicht te klappen en een dutje te doen. Dan doe ik dat ook. Viva la resistencia!

Beeld: byronv2 via Flickr.

Mail

Aisha Mansaray (zij/haar, 1988) studeerde Engelse taalwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Is o.a. columnist van Hard//hoofd en OneWorld, en hoopt ooit zo goed te worden als Amerikaans schrijfster Vivian Gornick.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer