Illustratie: Floris Solleveld

Wat Europa kan leren van Freddy Heineken." />

Illustratie: Floris Solleveld

Wat Europa kan leren van Freddy Heineken." />
Asset 14

Voor de Verenigde Staatjes van Europa

Links, rechts, midden, boven en onder: iedereen lijkt het erover eens dat "Europa anders moet". Maar hoe precies, daarover is men het zelden eens. Philip Ebels, journalist in Brussel, stelt zich een alternatief Europa voor. Een continent dat regionale verschillen niet vreest, maar toch meer een is. Zo dacht een beroemde biermagnaat er toevallig ook over.

Alfred Heineken deed meer dan bier brouwen alleen. Hij dacht ook na over de dingen, zoals de toekomst van Europa en hoe die tegemoet te zien.

“Ik stel een Verenigd Europa voor van 75 staten,” schreef hij in juni ‘92 in een zelf uitgegeven pamflet, “elk met een bevolking van vijf tot tien miljoen inwoners.”

Heineken, een oude man met veel tijd en geld om handen, had wel vaker een idee. En dat van Europa was snel weer vergeten. Helaas. Want twintig jaar later is het relevanter dan ooit.

Kleine landen, groot continent

Het is al eerder gezegd, maar nog nooit was het zo waar als op de dag van vandaag: de Europese landen zijn te klein voor internationale zaken en te groot voor het leven van alledag.

Militair, diplomatiek, economisch: de tijd dat Duitsland of Frankrijk individueel hun mannetje stonden is allang voorbij. Laat staan Nederland. Daarom hebben we de Navo, Europese diplomaten en de interne Europese markt.

Werp eens een blik op de lijst van grootste landen ter wereld. Het grootste lid van de Europese Unie, Frankrijk, is nummer 49. De nummer één, Rusland, is meer dan dertig keer zo groot. China en de VS zijn beide meer dan zeventien keer zo groot.

En dan op de lijst van landen naar bevolkingsaantal. Duitsland, de nummer één van de EU, is de nummer zestien van de wereld. In China, de nummer één, wonen meer dan zestien keer zo veel mensen. Het inwonertal van India is bijna vijftien keer zo hoog.

Maar de EU, zou het een land zijn, is nummer zeven op de lijst van grootste landen ter wereld en nummer drie op de lijst naar inwonertal. En, zoals ze in Brussel graag benadrukken, nummer één op de lijst van grootste economieën.

Ook voorbij is de tijd dat de mensen schapen waren. De tijd dat ze gehoorzaam waren en hun leiders niet verveelden met verlangens van openheid, efficiëntie, medezeggenschap en verantwoording.

Technologische vooruitgang heeft altijd geleid tot politiek gedonder. Vaak ten spijt van de machthebbers. Zo ook nu - en niet alleen in de Arabische wereld. Het internet, net als vroeger de boekdrukkunst, geeft de mensen toegang tot informatie en de middelen om die te verspreiden.

Daarom doen veel landen wat ze moeten doen om tegemoet te komen aan hun steeds meer mondige en veeleisende burgers: decentraliseren. Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Spanje: alle grote West-Europese landen hebben de laatste paar decennia hun regio’s meer macht gegeven - en niet omdat ze dat nu zelf zo graag willen. Hoe dichterbij de macht, hoe democratischer.

Illustratie: Floris Solleveld

Vorm volgt functie

Alles met een functie, zo zou je kunnen denken, heeft een optimale omvang. Een pen kan groter zijn of kleiner, maar je moet er wel mee kunnen schrijven.

De Europese soevereine staat heeft verschillende functies: Het moet zorgen voor de bescherming van buitenaf, voor de orde binnenin, voor de zorg, het onderwijs, de wegen en de bossen en de verdeling - in meer of mindere mate - van de welvaart.

Het probleem is dat de verschillende functies ieder een eigen optimale omvang hebben en dat die, naarmate de wereld verder globaliseert, steeds verder uiteenlopen.

Het gevolg is niet dat de Europese staat niet meer werkt. Hij werkt gewoon niet zo goed meer - zie de crisis. Net als een pen zo groot als een bezem of zo klein als een splinter: je kunt er nog best mee schrijven, maar handig is het niet.

Het is een trend die alleen maar zal doorzetten. De technologie zal zich blijven ontwikkelen en burgers zullen er dankbaar gebruik van blijven maken. China en andere opkomende reuzen zullen blijven opkomen.

En dan komt er een moment - of is het al geweest? - dat de Europese staten van nu meer in de weg staan dan iets anders, hinderlijke obstakels tussen Brussel en Barcelona.

Absurd, maar toch…

Het lijkt zo’n gek idee nog niet, zo’n verenigd Europa van kleine staatjes. We zouden nog wat te zeggen hebben tegen China of de VS, en tegelijkertijd van dichtbij kunnen bepalen of we wiet willen kunnen roken of stierenvechten willen toestaan.

We zouden een kleine, federale regering hebben, verkozen in plaats van benoemd, die zich alleen bezig houdt met die dingen die de staatjes niet beter zelf kunnen regelen. We zouden een open politiek systeem hebben, democratisch en toegankelijk.

Maar goed, het blijft natuurlijk absurd. Zeker op het eerste gezicht. We zijn zo gewend aan de verdeling van het continent dat we niet in staat zijn om het anders voor te stellen. Of toch?

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Philip Ebels is freelance journalist in Brussel. Hij schrijft voor een groot aantal publicaties, waaronder weekblad De Groene Amsterdammer en EUobserver.com

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik toch een mannenhater?’ 6

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik dan toch een mannenhater?’

Puck Lingbeek's vader stelt dat haar boosheid richting mannen haar interpretaties van kunst beïnvloedt. Puck is het daar niet mee eens, maar het zet het haar wel aan het denken. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Aaah, het launchfeest!

Aaah, het launchfeest!

Na de lancering van ons derde papieren tijdschrift willen we onze lezers, schrijvers en makers graag uitnodigen om dit grote succes samen met Hard//hoofd te vieren op 26 oktober in Amsterdam. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Mycelium

Mycelium

Wat als schimmelsporen zich met iedere adem dieper in je longen graven? Met ‘Mycelium’ won Olga Ponjee de juryprijs van Het Rode Oor 2023, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer