Asset 14

Verkrachting vindt niet plaats in een vacuüm

Verkrachting vindt niet plaats in een vacuüm

Bij vrouwonvriendelijk gedrag denk je misschien al snel aan een ultrarechtse man of een agressieve hooligan. Dat is een schadelijk vooroordeel, meent Harriet Bergman. Ook mannen die de mond vol hebben van anarchisme en feminisme kunnen zich schuldig maken aan verkrachting en misbruik. En ook in linkse kringen kijkt men nog veel te vaak weg.

Juliaan Andeweg met de losse handjes, Dion Graus die zijn vrouw prostitueert, en de grappen van hoogleraren over spermavlekken en verplicht hakken dragen. Grensoverschrijdend gedrag is overal. En als ik zeg overal, dan bedoel ik ook echt overal.

Vanaf onze vroegste jeugd wordt vrouwen geleerd dat zij er zijn om mooi en dienstbaar te zijn – van de roze stofzuiger in de Bart Smit folder tot de veronderstelling dat de aanwezige vrouw wel de notulen zal uittypen. We leven in een verkrachtingscultuur, wat betekent dat we grensoverschrijdend gedrag doorgaans accepteren en goedpraten. In zo’n cultuur lijkt het normaal om vrouwen te behandelen als gebruiksvoorwerp.

We leven in een verkrachtingscultuur, wat betekent dat we grensoverschrijdend gedrag doorgaans accepteren en goedpraten.

Sommige mensen die zich expliciet tegen onderdrukking keren - krakers, een linkse boekhandel, een radicale klimaatgroep - hebben het idee dat zij niet vrouwonvriendelijk kunnen zijn. Mijn radicale vrienden hebben een hekel aan roze stofzuigers en bewonderen feministen. Maar we leven in een verkrachtingscultuur en die dringt door tot alle hoeken van de maatschappij, óók de linkse.

Het idee dat een verkrachter een vreemde man is die uit de bosjes springt, het zogenaamde ‘stranger danger', berust op een misverstand. Net zo’n groot misverstand is het dat alleen mannen die schrijven over vrouwen die ‘overmeesterd willen worden’ daartoe ook overgaan.

Ook op plekken waar mensen claimen dat zij feministisch, anarchistisch, of expliciet tegen verschillende vormen van onderdrukking zijn, is verkrachtingscultuur dusdanig doorgedrongen dat daders van seksueel overschrijdend geweld niet per se de beweging of het kraakpand uit worden geschopt. Iemands politieke overtuiging, alternatieve uiterlijk of (veronderstelde) identiteit bepaalt nu eenmaal niet hoe diegene daadwerkelijk met machtsongelijkheid omgaat.

Iemands politieke overtuiging of alternatieve uiterlijk bepaalt nu eenmaal niet hoe diegene daadwerkelijk met machtsongelijkheid omgaat.

We moeten af van het idee dat iedereen die naar een ‘privilege training’ is geweest of regelmatig anti-seksistische stickers plakt, niet in staat zou zijn tot problematisch gedrag. Het tegengaan van verkrachtingscultuur en patriarchale patronen vereist een constante zelfreflectie en alertheid. Virtue signalling hoort daar niet bij. Wat wel? Naar elkaar luisteren en ervaringen van misbruik serieus nemen.

Dat gebeurt nu lang niet altijd. Vrouwen die uit de tent klappen over mislukte relaties, rampzalige dates, seks waarbij het condoom afgedaan wordt (stealthing) en arrogante ‘kameraden’ worden vaak weggezet als roddelaars; hun ervaringen afgedaan als onnozele vrouwenpraat. Dat is niet alleen behoorlijk seksistisch maar getuigt ook van een beperkt inlevingsvermogen. Veel mannen weten simpelweg niet hoe het is om met iemand naar huis te gaan die fysiek sterker is en over wie ze graag vantevoren gewaarschuwd waren.

We moeten praten over wat er gebeurt en wat we daarvan vinden, in plaats van praten over hoe feministisch en radicaal we wel niet zijn. Het is van vitaal belang dat we kijken naar de verantwoordelijkheid van omstanders en naar de omgeving waarbinnen seksueel grensoverschrijdend gedrag plaats kan vinden. Ook binnen linkse kringen valt daar nog veel te leren.

Mail

Harriet Bergman (zij/haar, 1992) doet verslag van acties, papers en vergaderingen. Ze onderzoekt sociale bewegingen en negatieve emoties over klimaatverandering, en brengt zowel het kill-joyen als de burgerlijke ongehoorzaamheid ook zelf in de praktijk.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
het laatste
Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Komiek schreeuwt tegen wolk

Komiek schreeuwt tegen wolk

Of je vertelt de waarheid, bent grappig en wordt vervolgens gecanceld, óf je bent ‘politiek correct’ en daarmee helemaal niet meer grappig. Daar wil Jihane Chaara het even over hebben. Lees meer

Illustratie van twee bomen. De bomen zijn wit en kaal, en je ziet hun wortels en takken voor een achtergrond van een groene en paarse gradiënt.

Van bladeren tot wortels: liefhebben zonder te verliezen

Hoeveel van jezelf lever je, dan wel niet onbewust, in om samen te kunnen zijn met een geliefde? Stefanie Gordin onderzocht wat Rainer Maria Rilke, Herman Hesse en bell hooks hebben geschreven over deze dynamiek. Ze probeert een antwoord te vinden op de vraag: Wat ging er mis in haar vorige relatie, waar ze juist zo duidelijk hadden afgesproken elkaar niet te verstikken? Lees meer

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

Er is jarenlang gestreden, maar onlangs werd bruinkooldorp Lützerath hardhandig door de Duitse politie ontruimd. Een gesprek over representatie, politiegeweld en de kernboodschap van ‘Lützi Lebt'. Lees meer

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Het publiek bij de allerlaatste voorstelling van Blue, over racistisch politiegeweld, hoefde niet verteld te worden hoe hyperactueel de voorstelling was die ze zagen. Lees meer

Afscheidsrede: ‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, niet een vrije markt’

‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, geen vrije markt’

Marte Hoogenboom blikt terug op haar tijd als hoofdredacteur van Hard//hoofd. Na tweeënhalf jaar dienst vraagt ze zich nog steeds af wat Hard//hoofd eigenlijk is. Lees meer

Van 0-en en 1-en of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Van 0'en naar 1'en, of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Als schrijver die 'iets' met computers doet, krijgt Marten Hoekstra vaak de vraag wat dat werk precies inhoudt. In dit essay onderbouwt hij de kracht achter dit ambacht. Lees meer

Nieuws in beeld: De macht van het volk

De macht van het volk

De beelden die uit Iran naar buiten komen zijn schaars. Dat raakt illustrator Pirmin Rengers, die een wereld gewend is waarin media volledig worden gedomineerd door beeld. Lees meer

Hard//talk: Evita 3.0 1

Evita 3.0

De voormalige Argentijnse president Cristina Fernández de Kirchner overleeft een aanslag op haar leven, maar een twaalfjarige gevangenisstraf vanwege corruptie hangt boven haar hoofd. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 3/3: Métro

In ieder geval bleven we stuurloos - Métro

Zelfs de sterkste vriendschappen leden aan betonrot. Vrienden verjaren hier als sprinkhanen, hele groepen ontstonden en verdwenen in enkele seizoenen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 2/3: Á pied

In ieder geval bleven we stuurloos - À pied

 Voor eenzaamheid heb je geen kostschool nodig. Niemand keek op wanneer ik ‘DRRRAAAAK’ schreeuwde zonder mijn pas te vertragen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 1/3: Vélo

In ieder geval bleven we stuurloos - Vélo

Tijdens een afdaling vol kinderkoppen ging mijn hangslot uit zichzelf op slot, waarna mijn sleutelbos in een nabijgelegen afvoerputje verdween. Lees meer

Nieuws in beeld: Het kind in het badwater terugvinden

Het kind in het badwater terugvinden

Amerikaanse onderzoekers wisten het geheugen van 150 ouderen te verbeteren middels een schokkend badmutsje. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je nu aan en ontvang jaarlijks gesigneerde kunstwerken van veelbelovende kunstenaars én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel