Asset 14

Vat het nou alsjeblieft niet persoonlijk op

 1

Corona lijkt alweer bijna iets uit het verleden maar de financiële effecten ervan zijn nog steeds voelbaar in de culturele sector. Vivian Mac Gillavry blikt terug op een periode waarin bestuurders kunstenaars zonder schuld of schaamte voor de bijl gooiden.

Hoe bevalt het kunstenaarschap? Die vraag werd mij de afgelopen maanden vaak gesteld. In juli 2021 studeerde ik af aan de kunstacademie en ik heb mijn eerste ‘proefperiode’ er inmiddels opzitten. Die periode viel in de coronacrisis waardoor het antwoord op deze vraag negatiever uitpakt dan ik had gehoopt.

Ik heb geen seconde getwijfeld of ik het maakproces leuk vind. Maar waar ik mij wel aan erger is de negatieve houding naar de kunst- en cultuursector.

Dat kunst binnen de politiek niet hoog aangeschreven staat, bleek tijdens de coronaperiode uit opmerkingen zoals “je wilt te allen tijde zorgen dat ondernemers innovatief blijven, creatief blijven.” Aldus Thierry Aartsen, tweede kamerlid (VVD), die vond dat kunstenaars zich moesten omscholen. Of “Dan zet je een mooie dvd op” van Hugo de Jonge. Het was ook voelbaar in de tweet van de nieuwe minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Dijkgraaf waarin hij aangaf zich te verheugen om zich in te zetten voor onderwijs en wetenschap, maar cultuur daarbij vergat te noemen.

Ik heb geen seconde getwijfeld of ik het maakproces leuk vind. Maar waar ik mij wel aan erger is de negatieve houding naar de kunst- en cultuursector

Ook de uitspraak over zzp’ers van voormalig minister van Economische Zaken Wiebes geeft aan dat politici de culturele sector niet als volwaardig beschouwt. In 2020 zei hij tijdens een uitzending van WNL op zondag: “Het zal voor heel veel zzp'ers een teruggang in inkomsten betekenen. Daar hebben zij ook een beetje zelf voor gekozen […] De zzp'ers hebben zelf gezegd dat ze geen vast dienstverband willen. Deze mensen hebben zelf bewust dat risico genomen".

Dat een behoorlijk groot deel van de zzp’ers in de culturele sector werkt en geen loondienstcontract kán krijgen, vergeet Wiebes blijkbaar.

Ik ken veel theatermakers, musici en beeldende kunstenaars die niet tegen vaste dienstverbanden zijn, maar de infrastructuur van hun banen biedt simpelweg geen mogelijkheid daartoe. Probeer je maar eens voor te stellen dat comedians, theatergezelschappen of bands niet meer door het hele land touren maar enkel nog in het theater of poppodium te zien zijn waar ze in vaste dienst zijn.

Of neem dat ‘dvd’tje kijken’: alsof kunst uit het niets op je tv verschijnt. Bij een ‘dvd’tje’ zijn grafisch ontwerpers, acteurs, musici, kostuumontwerpers, decorontwerpers en animatoren betrokken. Ze begonnen hun carrière bij een creatief centrum, volgden een opleiding, deden cursussen, liepen stages en specialiseerden zich. Het blijven aansturen op omscholing van mensen in de culturele sector benadrukt dat kunstinstellingen en kunstenaars geen maatschappelijke waarde hebben, maar dat we dat vooral niet te persoonlijk moeten opvatten.

Stel dat niet alleen de musea, bioscopen en theaters zouden sluiten tijdens de lockdowns, maar plotseling alle kunstvormen uit ons leven verdwijnen. Zou men kunst dan eindelijk gaan waarderen? Waar ooit nog een schilderij boven je bank hing of een fotoboek op tafel lag, zien we nu niks. Netflix en Spotify zijn op zwart. Geen musea, concert of theaterbezoek in het weekend, geen muziek meer bij een huwelijksfeest, geen tekenfilms die je kunt opzetten als je je kinderen rustig wilt houden. Wie zou daarvoor tekenen?

Om naast een financiële strijd ook nog te moeten vechten voor het bestaansrecht van kunst maakt me moedeloos

Maar je hebt toch zelf ervoor gekozen om te werken in een lastige sector?
Ja, ik heb gekozen voor een ‘moeilijk’ vak. Een vak met weinig zekerheden, met veel concurrentie, waar veel mensen zich niet financieel kunnen bedruipen van enkel hun kunstenaarschap. Dat was al zo voor de coronacrisis maar nu geldt dat des te meer. Om naast een financiële strijd ook nog te moeten vechten voor het bestaansrecht van kunst maakt me moedeloos.

Dus, vat het alsjeblieft niet persoonlijk op, maar het continue moeten bewijzen van je waarde hoort wat mij betreft geen onderdeel te zijn van het kunstenaarsbestaan.

Beeld: PeterTea via Flickr.

Mail

Vivian Mac Gillavry (zij/haar) is antropoloog, beeldend kunstenaar en dyslect. Ze verwondert zich graag over de mens en sociale constructen. Die verwondering uit zich in tekst, beeldend werk en beeld-taalcombinaties.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Stieren en vrouwen hebben iets gemeen

Stieren en vrouwen hebben iets gemeen

Wat hebben stieren en vrouwen gemeen? In dit essay ziet Barbara Haenen tijdens het bezoeken van een stierengevecht gelijkenissen met haar eigen ervaringen. Lees meer

Bijsturen 1

Bijsturen

In dit essay legt Belle de Rode de vinger op de zere plek. Ze beschrijft hoe zij de rol van bijsturende kapitein op zich moet nemen omwille van haar zieke vader, terwijl ze juist afscheid had willen nemen van de kritische kapitein die in haar huisde. Lees meer

Gelukkig zien jonge mensen het verband tussen toen en nu

Durf te leren van het verleden

Op Dag 150 van de wrede vergeldingsactie van Israël is een eind van de ‘slachting’ van Palestijnen nog niet in zicht. Schrijver Marte Hoogenboom vestigt haar hoop op activisten en journalisten die het verband tussen ‘toen’ en ‘nu’ durven zien. Lees meer

Reden tot paniek

Reden tot paniek

In dit droomachtige en persoonlijke essay blikt Wouter Degreve terug op zijn jeugd, en hij onderzoekt de effecten daarvan op het heden. Want 'de kracht van de plek waar je bent opgegroeid mag je nooit onderschatten.' Lees meer

Vijftig jaar vrijheid van beweging

Vijftig jaar vrijheid van beweging

Tom Kniesmeijer leerde dansen op de remixes van discopionier Tom Moulton. Nu zijn eerste kennismaking met de muziek van deze sterproducent bijna vijftig jaar geleden is, blikt hij terug en komt hij tot een inzicht over onze tijd. Lees meer

Neoliberaal Lang Covid 2

Neoliberaal Lang Covid

Voor ons 'Aaah'-magazine, schreef Harriët Bergman een essay over hoe long covid-patiënten vallen tussen pech en onrecht. "Er is iets grondig mis met hoe we in Nederland omgaan met mensen met een beperking en chronisch zieke mensen." Lees meer

Waarom het over mij gaat als het over trans literatuur gaat

Waarom het over mij gaat als het over trans literatuur gaat

In dit persoonlijke essay reflecteert Tom Kniesmeijer op queer activisme en literatuur, oftewel: de reden dat we strijden en schrijven. Lees meer

Stop met het onderschatten van de gevolgen van het slavernijverleden

Stop met het onderschatten van de gevolgen van het slavernijverleden

Zelfs 150 jaar na de afschaffing van de slavernij, zijn de gevolgen daarvan nog steeds voelbaar. Veel Nederlanders zien helaas niet in hoe de koloniale geschiedenis het heden heeft vormgegeven. Pas als je de bloedrode draad door de Nederlandse geschiedenis begrijpt, kun je de huidige ontwikkelingen echt begrijpen stelt Jazz Komproe. ‘Een onzichtbare wond laat zich immers moeilijk genezen.’ Lees meer

:Het voorleesuur heeft geslagen: een essay over morele paniek

Het voorleesuur heeft geslagen: een essay over morele paniek

In april 2023 werd een onschuldige dragqueen-voorleesmiddag plots het middelpunt van ophef. Opgefokt door radicaal-rechtse groeperingen, werd er die middag luid geprotesteerd tegen het initiatief. Op het verkeerde tijdstip, maar toch: de morele paniek was niet te overzien. Reden genoeg voor Rijk Kistemaker om na te gaan: die paniek, waar komt die vandaan? En wat zit er eigenlijk achter? Lees meer

Navelstaren als rebellie

Navelstaren als rebellie

Voor ons vorige magazine, schreef Lena Plantinga een essay over waarom het revolutionair is als vrouwen schrijven over emoties, liefde, alledaagse dingen en seks. ‘Ik schrijf omdat ik boos ben terwijl iedereen me altijd lief noemt.’ Lees meer

Wie blijft? De kennisvlucht in Suriname

Het Sranantongo leeft

Het Sranantongo wordt steeds meer gesproken in Suriname om de massa aan te spreken. Toch is het Nederlands nog steeds de enige officiële taal van het land. Voor het drieluik dat Kevin Headley schrijft over hoe het koloniale verleden nog voortleeft in Suriname, gaat hij in dit derde en laatste deel in op de geschiedenis... Lees meer

Wie blijft? De kennisvlucht in Suriname 1

Wie blijft er over na de kennisvlucht in Suriname?

Hoogopgeleiden trekken steeds vaker weg uit Suriname. In dit tweede deel van een drieluik over hoe het koloniale verleden doorleeft in Suriname, gaat Kevin Headley in op hoe de kennisvlucht zich verhoudt tot de economische staat van het land. Lees meer

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eva van den Boogaard schreef een brief aan Roland Barthes, die in zijn dagboeken over eenzaamheid en vrijheid schreef wat zij zelf niet kon verwoorden. ‘Je hebt me lang gerustgesteld, maar waar ik de herkenning eerst geruststellend vond, vind ik haar de laatste tijd steeds verontrustender.’ Lees meer

Suriname is één groot slavernijmuseum

Suriname is één groot slavernijmuseum

Een slavernijmuseum is niet genoeg. Kevin Headley stelt de vraag hoe Nederland Suriname tegemoet kan komen op gebied van cultureel erfgoed rondom het koloniale verleden. ‘Ik denk dat de belangrijkste vraag die Nederland aan Suriname moet stellen is: “Wat heb je nodig?”’ Lees meer

Wanneer steek je nou eindelijk je middelvinger op?

Wanneer steek je nou eindelijk je middelvinger op?

Waarom wil je nog altijd niet-homo en meer genderbevestigend zijn? In deze brief bespreekt Jochum de waanvrijheid rondom homoseksualiteit. Lees meer

Lieve Mr. Dickhead

Lieve Mr. Dickhead

Op 7 januari schreef N. een liefdevolle goedmaakbrief en wilde deze persoonlijk overhandigen aan M. Zeven dagen eerder, op nieuwjaarsdag, mondde een akkefietje uit in de dramatische afloop van hun kortstondige doch intensieve liefdesrelatie. Het bleef niet bij een enkele ochtendbrief. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Meld je aan als abonnee voor slechts €2,50 per maand en ontvang ons papieren magazine twee keer per jaar in de bus. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer