Asset 14

Vat het nou alsjeblieft niet persoonlijk op

 1

Corona lijkt alweer bijna iets uit het verleden maar de financiële effecten ervan zijn nog steeds voelbaar in de culturele sector. Vivian Mac Gillavry blikt terug op een periode waarin bestuurders kunstenaars zonder schuld of schaamte voor de bijl gooiden.

Hoe bevalt het kunstenaarschap? Die vraag werd mij de afgelopen maanden vaak gesteld. In juli 2021 studeerde ik af aan de kunstacademie en ik heb mijn eerste ‘proefperiode’ er inmiddels opzitten. Die periode viel in de coronacrisis waardoor het antwoord op deze vraag negatiever uitpakt dan ik had gehoopt.

Ik heb geen seconde getwijfeld of ik het maakproces leuk vind. Maar waar ik mij wel aan erger is de negatieve houding naar de kunst- en cultuursector.

Dat kunst binnen de politiek niet hoog aangeschreven staat, bleek tijdens de coronaperiode uit opmerkingen zoals “je wilt te allen tijde zorgen dat ondernemers innovatief blijven, creatief blijven.” Aldus Thierry Aartsen, tweede kamerlid (VVD), die vond dat kunstenaars zich moesten omscholen. Of “Dan zet je een mooie dvd op” van Hugo de Jonge. Het was ook voelbaar in de tweet van de nieuwe minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Dijkgraaf waarin hij aangaf zich te verheugen om zich in te zetten voor onderwijs en wetenschap, maar cultuur daarbij vergat te noemen.

Ik heb geen seconde getwijfeld of ik het maakproces leuk vind. Maar waar ik mij wel aan erger is de negatieve houding naar de kunst- en cultuursector

Ook de uitspraak over zzp’ers van voormalig minister van Economische Zaken Wiebes geeft aan dat politici de culturele sector niet als volwaardig beschouwt. In 2020 zei hij tijdens een uitzending van WNL op zondag: “Het zal voor heel veel zzp'ers een teruggang in inkomsten betekenen. Daar hebben zij ook een beetje zelf voor gekozen […] De zzp'ers hebben zelf gezegd dat ze geen vast dienstverband willen. Deze mensen hebben zelf bewust dat risico genomen".

Dat een behoorlijk groot deel van de zzp’ers in de culturele sector werkt en geen loondienstcontract kán krijgen, vergeet Wiebes blijkbaar.

Ik ken veel theatermakers, musici en beeldende kunstenaars die niet tegen vaste dienstverbanden zijn, maar de infrastructuur van hun banen biedt simpelweg geen mogelijkheid daartoe. Probeer je maar eens voor te stellen dat comedians, theatergezelschappen of bands niet meer door het hele land touren maar enkel nog in het theater of poppodium te zien zijn waar ze in vaste dienst zijn.

Of neem dat ‘dvd’tje kijken’: alsof kunst uit het niets op je tv verschijnt. Bij een ‘dvd’tje’ zijn grafisch ontwerpers, acteurs, musici, kostuumontwerpers, decorontwerpers en animatoren betrokken. Ze begonnen hun carrière bij een creatief centrum, volgden een opleiding, deden cursussen, liepen stages en specialiseerden zich. Het blijven aansturen op omscholing van mensen in de culturele sector benadrukt dat kunstinstellingen en kunstenaars geen maatschappelijke waarde hebben, maar dat we dat vooral niet te persoonlijk moeten opvatten.

Stel dat niet alleen de musea, bioscopen en theaters zouden sluiten tijdens de lockdowns, maar plotseling alle kunstvormen uit ons leven verdwijnen. Zou men kunst dan eindelijk gaan waarderen? Waar ooit nog een schilderij boven je bank hing of een fotoboek op tafel lag, zien we nu niks. Netflix en Spotify zijn op zwart. Geen musea, concert of theaterbezoek in het weekend, geen muziek meer bij een huwelijksfeest, geen tekenfilms die je kunt opzetten als je je kinderen rustig wilt houden. Wie zou daarvoor tekenen?

Om naast een financiële strijd ook nog te moeten vechten voor het bestaansrecht van kunst maakt me moedeloos

Maar je hebt toch zelf ervoor gekozen om te werken in een lastige sector?
Ja, ik heb gekozen voor een ‘moeilijk’ vak. Een vak met weinig zekerheden, met veel concurrentie, waar veel mensen zich niet financieel kunnen bedruipen van enkel hun kunstenaarschap. Dat was al zo voor de coronacrisis maar nu geldt dat des te meer. Om naast een financiële strijd ook nog te moeten vechten voor het bestaansrecht van kunst maakt me moedeloos.

Dus, vat het alsjeblieft niet persoonlijk op, maar het continue moeten bewijzen van je waarde hoort wat mij betreft geen onderdeel te zijn van het kunstenaarsbestaan.

Beeld: PeterTea via Flickr.

Mail

Vivian Mac Gillavry (zij/haar) is antropoloog, beeldend kunstenaar en dyslect. Ze verwondert zich graag over de mens en sociale constructen. Die verwondering uit zich in tekst, beeldend werk en beeld-taalcombinaties.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
het laatste
Komiek schreeuwt tegen wolk

Komiek schreeuwt tegen wolk

Of je vertelt de waarheid, bent grappig en wordt vervolgens gecanceld, óf je bent ‘politiek correct’ en daarmee helemaal niet meer grappig. Daar wil Jihane Chaara het even over hebben. Lees meer

Illustratie van twee bomen. De bomen zijn wit en kaal, en je ziet hun wortels en takken voor een achtergrond van een groene en paarse gradiënt.

Van bladeren tot wortels: liefhebben zonder te verliezen

Hoeveel van jezelf lever je, dan wel niet onbewust, in om samen te kunnen zijn met een geliefde? Stefanie Gordin onderzocht wat Rainer Maria Rilke, Herman Hesse en bell hooks hebben geschreven over deze dynamiek. Ze probeert een antwoord te vinden op de vraag: Wat ging er mis in haar vorige relatie, waar ze juist zo duidelijk hadden afgesproken elkaar niet te verstikken? Lees meer

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

Er is jarenlang gestreden, maar onlangs werd bruinkooldorp Lützerath hardhandig door de Duitse politie ontruimd. Een gesprek over representatie, politiegeweld en de kernboodschap van ‘Lützi Lebt'. Lees meer

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Het publiek bij de allerlaatste voorstelling van Blue, over racistisch politiegeweld, hoefde niet verteld te worden hoe hyperactueel de voorstelling was die ze zagen. Lees meer

Afscheidsrede: ‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, niet een vrije markt’

‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, geen vrije markt’

Marte Hoogenboom blikt terug op haar tijd als hoofdredacteur van Hard//hoofd. Na tweeënhalf jaar dienst vraagt ze zich nog steeds af wat Hard//hoofd eigenlijk is. Lees meer

Van 0-en en 1-en of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Van 0'en naar 1'en, of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Als schrijver die 'iets' met computers doet, krijgt Marten Hoekstra vaak de vraag wat dat werk precies inhoudt. In dit essay onderbouwt hij de kracht achter dit ambacht. Lees meer

Nieuws in beeld: De macht van het volk

De macht van het volk

De beelden die uit Iran naar buiten komen zijn schaars. Dat raakt illustrator Pirmin Rengers, die een wereld gewend is waarin media volledig worden gedomineerd door beeld. Lees meer

Hard//talk: Evita 3.0 1

Evita 3.0

De voormalige Argentijnse president Cristina Fernández de Kirchner overleeft een aanslag op haar leven, maar een twaalfjarige gevangenisstraf vanwege corruptie hangt boven haar hoofd. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 3/3: Métro

In ieder geval bleven we stuurloos - Métro

Zelfs de sterkste vriendschappen leden aan betonrot. Vrienden verjaren hier als sprinkhanen, hele groepen ontstonden en verdwenen in enkele seizoenen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 2/3: Á pied

In ieder geval bleven we stuurloos - À pied

 Voor eenzaamheid heb je geen kostschool nodig. Niemand keek op wanneer ik ‘DRRRAAAAK’ schreeuwde zonder mijn pas te vertragen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 1/3: Vélo

In ieder geval bleven we stuurloos - Vélo

Tijdens een afdaling vol kinderkoppen ging mijn hangslot uit zichzelf op slot, waarna mijn sleutelbos in een nabijgelegen afvoerputje verdween. Lees meer

Nieuws in beeld: Het kind in het badwater terugvinden

Het kind in het badwater terugvinden

Amerikaanse onderzoekers wisten het geheugen van 150 ouderen te verbeteren middels een schokkend badmutsje. Lees meer

Automatische concepten 78

De natuur huilt droge tranen

Europa maakt waarschijnlijk het ergste droogteseizoen mee in ruim 500 jaar. Lees meer

 1

Tijd voor een dekoloniale Indië-herdenking!

Benjamin Caton organiseert jaarlijks op 16 augustus een dekoloniale Indië/Indonesië-Nederland Herdenking, omdat een grote en groeiende groep mensen zich niet gezien voelt door de Nationale Indië-herdenking, een dag ervoor. Lees meer

Nieuws in beeld: Van Trump mag de FBI de pot op

Van Trump mag de FBI de pot op

Elf 'topgeheime' documenten nam de FBI mee van Donald Trumps landgoed. Hij wil ze terug. Lees meer

Nieuws in beeld: Bomen zijn klaar met de hitte en zetten de herfst in

Bomen zijn klaar met de hitte en zetten de herfst in

Sommige loofbomen begonnen vorige maand al hun bladeren af te stoten - veel vroeger dan normaal. Lees meer

Nieuws in beeld: Iedereen voor? Hallo?

Iedereen voor? Hallo?

De weinige Tunesiërs die kwamen opdagen voor het referendum, stemden massaal voor meer macht voor de zittende president. Lees meer

Nieuws in beeld: We moeten kopen, reizen, vliegen, drinken, eten, feesten, zo niet doorgaan

We moeten kopen, reizen, vliegen, drinken, eten, feesten, zo niet doorgaan

Hoelang kunnen we nog boven de zelfgegraven afgrond blijven bungelen? Lees meer

Nee, Anna Sorokin is geen Robin Hood en dit is waarom

Nee, Anna Sorokin is geen Robin Hood en dit is waarom

Netflix zet in Inventing Anna een oplichtster op een voetstuk. Emma Stomp zet daar vraagtekens bij. Lees meer

Nieuws in beeld: We zitten krap bij gas (dus kolencentrales mogen weer)

We zitten krap bij gas (dus kolencentrales mogen weer)

Om de gasvoorraden te ontzien, mogen de (uiterst vervuilende) kolencentrales jarenlang op volle toeren draaien. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je nu aan en ontvang jaarlijks gesigneerde kunstwerken van veelbelovende kunstenaars én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel