Asset 14

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

De as van tante Ans past precies in een lege thee weckpot. Hij is ondoorzichtig en crème kleurig, met een getekende Big Ben erop. Ik nam het ooit traditiegetrouw als lollig souvenir voor mijn ouders mee uit Londen. Ik stop de pot ergens op de achterbank van de volgepakte Peugeot, stevig tussen wat handdoeken en kleedjes. Dan, op een zonnige vrijdagochtend in juni, rijden mijn geliefde W. en ik Amsterdam uit, richting de Franse westkust.

Mijn (oud)tante en oom bouwden eind jaren ‘80 een vakantiehuis in Bretagne, aan de Atlantische Oceaan. Hun terrein bevond zich langs een zanderige weg met natuurstenen muren. Achter het huisje lag een rustige camping, en vijf minuten verderop lagen de Bretonse rotsen, waar je naar beneden kon klimmen om bij de strandjes met kleine inhammen te komen. Mijn ouders namen me voor het eerst mee toen ik nog een baby was. Daarna waren we er om de paar jaar in de zomervakanties. Iedere keer wachtte ik vol spanning op de aankomst: we zouden vanaf de provinciale weg het smalle weggetje richting het huis oprijden, mijn stiefvader zou enthousiast toeteren om onze aankomst aan te kondigen, mijn oom en tante zouden naar buiten komen en ons een warme knuffel geven, en binnen zou het zijn zoals altijd: de pruttelende Franse soep met worst en flageolets op het vuur, de glaasjes cognac voor mijn ouders, en grote glazen citroenlimonade voor mij op tafel (totdat die op mijn dertiende ineens verdwenen waren, en er ook voor mij een glas cognac klaarstond).

Ik hield van mijn tantes taalgevoel. Ze sprak vloeiend Frans, met een mooie glutterale ‘r’, die ze ook in het Nederlands had.

Al sinds ik W. ken vertel ik hem over ons Bretonse huisje en onze familiegeschiedenis in die streek. W. heeft mijn oom en tante nooit gekend, ze waren al overleden toen we een relatie kregen. Toch voelde ik dat ze, ook ergens zonder mij, een connectie hadden. In de meeste familieverhalen spelen mijn oom en tante een rol; en zowel mijn ouders als ik zijn ervan overtuigd dat ze gek zouden zijn geweest op W., en hij op hen. Dat ik hem ooit met de familieplek in Frankrijk zou laten kennismaken, stond al snel vast.

Dit jaar planden we dus eindelijk een week in een houten ecolodge op een camping aan zee, op vijf minuten van onze oude familieplek. Als ik mijn moeder vertel over onze vakantieplannen antwoordt ze nuchter: ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Vlak voor onze vakantie stopt ze ons het potje toe. ‘Kijk maar hoe je het gaat doen’, zegt ze, ‘als je Une Belle Histoire er maar bij afspeelt’.

Mijn tante was een grote, Joods-Amsterdamse vrouw met kastanjebruin, golvend haar en twinkelende ogen. Haar gezicht stond vaak guitig, alsof ze altijd klaar was om de draak met je te steken. Ze gaf me het koosnaampje Drol 3, na een blunder die ik beging toen ik 3 was en die ze zeker een paar keer per jaar opbracht.

Ik hield van mijn tantes taalgevoel. Ze sprak vloeiend Frans, met een mooie gutterale ‘r’, die ze ook in het Nederlands had. Net als mijn oom schroomde ze niet om haar familie op z’n Amsterdams uit te maken voor lul of trut, als we iets uit onze handen lieten vallen, of we het aandurfden haar belachelijk te maken. Ook hield ik van de bourgondische nuchterheid die zij en mijn oom hadden: ja, er was altijd veel eten en drinken, en kunst, cultuur en muziek was onmisbaar in hun huishouden, maar het voelde nooit zwierig of extreem uitbundig. Je moest er vooral heel normaal over doen. En als we - mijn broertje, zusje of ik - zeurden dat we champignons, mosselen of haring niet lekker vonden, duldde mijn tante geen tegenspraak: we moesten het net zo vaak eten tot we het wél lekker vonden. Het werkte, want er was na onze kindertijd niets dat we niet meer aten.

Na het overlijden van mijn oom, vier jaar voor haar eigen dood, was mijn tante nooit meer zo olijk als ik haar al die tijd gekend had. De twinkeling in haar ogen was verdwenen. Nu leek ze altijd net afwezig, alsof ze er deels al niet meer was. Toen ze plotseling overleed was het rouwen daarom lastig - ik voelde me schuldig omdat ik eigenlijk al tijdens haar leven afscheid van haar had genomen, maar ook omdat er geen tijd was geweest om haar te vertellen hoeveel ze voor me betekende.

Al weken voor ons vertrek kon ik de combinatie van geuren in en rondom het huisje ruiken: de vertrouwde sigaren van mijn oom, de versgemaakte gaufres (wafels) in het dorp die ik soms dacht te ruiken als de wind goed stond, en het chloor van het zwembad dat bij de camping achter ons terrein hoorde.

Terwijl ik vanaf de provinciale weg het mij zo bekende straatje inrijd besef ik dat dit het afscheid is waar ik vijf jaar lang naar op zoek was.

Aangekomen bij ons houten huisje aan de Franse kust zet W. het weckpotje met tante Ans op een stellingkast in de keuken, ‘zodat ze alles kan overzien’. Ik sta op de veranda en kijk uit naar het glinsterende groenblauw van de zee. De specifieke zilte geur die er hangt geeft me het gevoel van thuiskomen. In de dagen die volgen eten we vers gevangen zeeslakken, moules frites en oesters; meanderen we door de nabijgelegen lintdorpen langs de kust; lopen we over de scherpe fossielen aan het strand, en halen we vastzittende schelpen uit de zolen van onze voeten.

Op woensdag besluit ik dat het de dag is. 'Ik ben even weg’, zeg ik tegen W. Ik pak het potje van de kast en zet het op de bijrijdersstoel. Op de stereo zet ik de playlist ‘Standards de la Chanson Française' op, en terwijl Charles Aznavours ‘La Bohème’ speelt, rijd ik naar de provinciale weg om een stukje van de bekende route naar het huisje te volgen. Bij het horen van zijn gutterale ‘r’ en het meeslepende vioolspel leg ik een hand op de weckpot naast me. Ik concentreer me op de weg terwijl ik mijn tranen probeer te bedwingen, maar in plaats van te huilen begin ik hardop te lachen om mijn gebruikelijke dramatische handelen. Terwijl ik vanaf de provinciale weg het mij zo bekende straatje inrijd besef ik dat dit het afscheid is waar ik vijf jaar lang naar op zoek was: een moment tussen mijn tante en mij alleen, een afsluiter van alles zoals het was.

Die avond rijd ik samen met W. terug naar het huis, waar we parkeren en een stuk naar het korenveld achter het terrein lopen. Bij een boom met uitzicht over de glooiende geelbruine stengels vinden we een beschut plekje. Ik kijk W. enigszins opgelaten aan, hij kijkt bemoedigend terug. Op mijn telefoon zet ik Une Belle Histoire op, het nummer dat afgespeeld werd op mijn tantes begrafenis. Ik lees de brief die ik eerder die dag schreef voor, en vertel mijn tante eindelijk hoeveel ze voor mij en de familie betekend heeft. Dan open ik de weckpot, en laat ik er het dikke, grijze stof uit stromen. De brief steek ik in de as. We bedekken het geheel met takken en bladeren. Voordat we vertrekken plukt W. een graanspriet uit het veld, als herinnering aan tante Ans. Een aandenken aan een familiegeschiedenis, die nog ver door reikt naar de toekomst.

Mail

Aisha Mansaray (zij/haar, 1988) studeerde Engelse taalwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Is o.a. columnist van Hard//hoofd en OneWorld, en hoopt ooit zo goed te worden als Amerikaans schrijfster Vivian Gornick.

Anna June (1994) is een illustrator uit Leiden en werkt voor verschillende opdrachtgevers. Haar tekeningen gaan vaak over ‘hoe mensen doen’, dieren, identiteit en ongemak. Ze is oprichter van het Leidse makerscollectief ROEM, een stichting die jonge makers ondersteunt en samenbrengt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

De rode draad 1

De rode draad? Dat zijn wij, voor elkaar

Jihane Chaara is geen determinist, maar vraagt zich toch af of sommige ontmoetingen in het leven wel echt toeval zijn. Wat als we allemaal volgens een rode draad met elkaar verbonden zijn, zowel in ons huidige netwerk, als ook met degenen die op magische wijze ons leven in komen? Lees meer

Met deze column kan ik de wereldvernietigen

Met deze column kan ik de wereld vernietigen

‘Maar als ik die column nu verder schrijf’ zegt Marthe van Bronkhorst, ‘dan komt deze informatie online, en kan ik die AI op ideeën brengen.' Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

:We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer