Asset 14

zoek de rebel in jezelf (die zonder applaus kan)

Tip: zoek de rebel in jezelf (die zonder applaus kan)

Jaren geleden bezocht ik het Duitse Fusion Festival - een antikapitalistisch technofestival zonder geld of regels. Ik had voor de gelegenheid een blauwe hippiebroek gekocht, zo een met elastiek aan de boven- en onderkant. Fijne festivaldracht, deels omdat de wijde stof in kleermakerszit een perfect plateautje creëerde om een joint op te draaien, en deels omdat ik in die broek precies tussen de rest van het alternatieve publiek paste. Wat in het dagelijks leven uit de toon viel, was hier juist de norm. Onder al die gelijkgestemden was ik heel tevreden met mezelf.

Een van mijn festivalgenoten zag dat anders. Waar de rest in wijde en kleurrijke outfits rondliep, droeg zij een minirok, een loeistrak topje en sandaaltjes met een hak. Gewoon, omdat ze dat altijd droeg en zich daar goed in voelde. Niet die uniform geklede alto’s waren tegendraads, drong het tot me door, maar zíj was hier de rebel. (Dat ze een dwarse denker was, wist ik overigens al toen ze tijdens een schoolreisje naar Polen naast me in de bus zat en nog voordat we onderweg waren een portie paddenstoelen achter de kiezen had.)

Hier moest ik aan denken toen een maand geleden, in een pre-coroniaans leven, iedereen de mond vol had van rebellen en dwarsdenkers. In postmoderne tijden waarin alles al eens gedaan is, lijkt rebelsheid vooral een trucje dat op afroep wordt geleverd. Özcan Akyol, stralend middelpunt van de Boekenweek (die Boekenmaand werd), bestookte ‘het schrijverswereldje’ met precies dit verwijt, maar deed dat in de laatste dagen van De Wereld Draait Door: een programma dat bij uitstek het incestueuze en zelffeliciterende karakter van Hilversum (en Amsterdam) belichaamt; dat een oppervlakkige jubel-, en winnaarscultuur de wereld in heeft geholpen, zonder plaats voor nuance of zwakte, voor twijfelaars of échte dwarse denkers. Tsja, makkelijk scoren. Het was pas tegendraads geweest als Eus zijn toehoorders flink de waarheid had verteld over het programma waarin zij zaten. Want ergens tegenaan schoppen als je bij voorbaat al weet dat het publiek op jouw hand is; hoe rebels is dat?

In onze individualistische samenleving moet en wil iederéén een rebel zijn. Maar als iedereen een rebel is, is niemand het. Nu de aandachts- en klikeconomie door de quarantaine op pauze staat, wordt pijnlijk duidelijk hoe weinig waarde al dat rebelleren voor de vorm heeft (en ook dat je van obstinaat handen blijven schudden dus inderdaad corona krijgt).

Veel mensen hebben de coronacrisis al geprobeerd te duiden; net zovelen zeggen dat al die zingeving geen doel dient. Ik sluit me vanuit mijn thuisquarantaine graag aan bij wat filosoof en cabaretier Tim Fransen zegt: ‘Om de tragedie van ons leven te relativeren, moeten we vanaf een afstand naar ons leventje kijken […] en de mens bezien, met al zijn competitiedrang en ijdelheid, als een wezen dat gedoemd is te falen. Dan krijgt het leven de vorm van een komedie en kunnen we lachen om onszelf, onze gebrekkige menselijke conditie.’

Toevalligerwijs valt de coronacrisis samen met het einde van het op competitiedrang en ijdelheid gebaseerde DWDD-tijdperk. Dus of je nu volledig make-uploos door het leven gaat, alleen nog in hippiebroek en zeswekenbaard loopt of juist elke ochtend je minirok uit de kast trekt: zoek naar de dwarsheid in jezelf die zónder applaus kan. Misschien ontstaat vanuit de gedwongen introspectie dan wel een nieuw soort rebellie: een die niet langer van buitenaf wordt opgelegd, maar een die van binnenuit opborrelt zonder nog te weten tegen welk oppervlak het straks aanbotst.

Beeld: Andreas Metz via Flickr

Mail

Ruby Sanders is eindredacteur bij Hard//hoofd, werkt op de redactie van Het Parool en IPS en is omnivoor film, televisie, literatuur en eten.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
:We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

De inspraakavond

De inspraakavond

Om een progressief geluid te laten horen gaat Michiel Cox naar een inspraakavond over windmolens. Maar tijdens de bijeenkomst begint hij te twijfelen. Is dit inspraak? Lees meer

Dit kabinet is ziek - het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Dit kabinet is ziek: het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Marthe van Bronkhorst stelt dat het kabinet likkebaardend zou moeten trappelen om vernieuwende ideeën te presenteren, maar komt van een koude kermis thuis. Lees meer

De man die geen vragen stelt

De man die geen vragen stelt

Aisha's single, hetero vriendinnen worden op dates overspoeld door dominante sales pitches. Stel een vraag, lieve man, stel een vraag! Lees meer

Levensweg

Levensweg

Als Aisha een trouwerij op een Limburgse boerderij bezoekt, mijmert ze ineens over haar eigen bruiloft. Ach, trouwen is niks voor haar. Toch? Lees meer

Marktplaatsgekkies

Marktplaatsgekkies

Marthe van Bronkhorst besluit de relatiemarkt opnieuw te betreden en vraagt zich af: ben ik een koopje, of een langetermijn-investering? Lees meer

:Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Marthe van Bronkhorst bekijkt Europa als een treinreis en stemmen voor de Europese Parlementsverkiezingen als het zijn van de conducteur op die rammelende trein. Lees meer

Ik wil het woord tokkie nooit meer horen

Ik wil het woord tokkie nooit meer horen

"Ofwel we noemen mij voortaan een tokkie, en ik zal de titel met trots dragen. Of we stoppen met het gebruik van het woord tokkie en laten het weer alleen een familienaam zijn." In deze gastcolumn geeft Anne Schepers een ijzersterk pleidooi tegen het negatieve gebruik van het woord 'tokkie'. Lees meer

Tot morgen

Tot morgen

Na bijna vier jaar als columnist voor Hard//hoofd is het voor Eva tijd voor iets nieuws, maar afscheid nemen is niet haar ding. 'Dus lieve lezers: voor jullie nu een kus op de wang, en tot morgen!' Lees meer

Wat je niet zult zien op het nieuws

Wat je niet zult zien op het nieuws

Marthe van Bronkhorst beschrijft dat wat ongezien blijft op het nieuws over de demonstaties bij de UvA. 'Maar het is wel gezien. Het is niet onopgemerkt gebleven.' Lees meer

Mooi weer spelen

Mooi weer spelen

Als Aisha’s eerste therapiesessie niet voelt als de warme deken waar ze op hoopte, mist ze groepsgenoot S., die haar een spiegel voorhield. Lees meer

Verdomme, ik heb wel geleefd

Maar verdomme, we hebben wel gelééfd

Marthe van Bronkhorst schreef in 2019 een toneelstuk dat bijna volledig werkelijkheid is geworden. Kan ze de slotscène nog weren uit de realiteit? Lees meer

Alles wat ik wil en absoluut niet nodig heb

Alles wat ik wil en absoluut niet nodig heb

Wanneer Eva op bezoek is bij haar zus, vraagt die of Eva haar eicellen al in heeft laten vriezen. Het laat Eva nadenken over hoe ze de vraag 'Wil ik een kind?' überhaupt kan beantwoorden. 'De vraag omtrent het ouderschap is bij uitstek een gevoelskwestie, en mijn gevoel volgen is nooit mijn sterkste punt geweest.' Lees meer

Niet

Niet

'Naarmate die vakantie vorderde, begon ik die ‘niet’ te bezien in het licht van een oude angst die soms omhoogkomt. Wanneer namelijk mijn vriendin zei: ‘dat is een lantaarnpaal’ en ik zei ‘niet’, begon ik me af te vragen of we inderdaad wel dezelfde lantaarnpaal zagen.' In deze column schrijft Anne Schepers over het woord 'niet' en de gevolgen die het kan hebben voor een discussie. Lees meer

Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn

Mijn week met morele ambitie: wat ik leerde ondanks Rutger Bregman

Marthe van Bronkhorst probeerde morele ambitie een week uit en leerde ervan - ondanks Rutger Bregman. Lees meer

Eva heeft u toegevoegd aan een nieuwe groepschat

Eva heeft u toegevoegd aan een nieuwe groepschat

Eva nodigt twee vrienden uit om bij haar te komen eten. Ze hoopt dat dit het begin zal zijn van een nieuwe vriendengroep. Lees meer

Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn 1

Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn

Marthe van Bronkhorst bekijkt hypocrisie als spectrum: hoe hypocriet ben jij op een schaal van Frans Bauer tot Johan Derksen? Lees meer

In je eentje achterblijven

In je eentje achterblijven

Als vriendin K. op een date gaat, denkt Eva van den Boogaard na over hun onuitgesproken pact. Zo lang ze beiden ongelukkig in de liefde zijn, hebben ze elkaar. Maar wat als er iemand dat pact uitstapt? Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer