Asset 14

Verander je perspectief

TIP: Verander je perspectief

Op de middelbare school kreeg ik regelmatig les over de Tweede Wereldoorlog. Een keer zei ik tegen mijn docent: ‘Alweer die oorlog? Daar worden we zowat mee doodgegooid!’ Ik vond het zelf wel een goede opmerking, maar mijn docent keek me aan alsof hij water zag branden. Inmiddels begrijp ik waarom: ik was het bewijs dat al zijn pogingen om het belang ervan duidelijk te maken, waren mislukt. Ik begreep heus wel dat het onderdeel was van de les, maar waarom mijn docent er met tranen in zijn ogen over kon vertellen – nee.

Dat veranderde toen ik kennismaakte met de boeken van Marga Minco. Ineens waren verhalen over de oorlog geen geschiedenislessen meer, maar kwamen ze dichtbij. Minco’s verhalen zijn niet sentimenteel, maar bijna zakelijk, en daarom zo beklemmend. Een verhaal dat grote indruk op me maakte staat in de bundel Storing. Het heet Achter het schot, en het gaat over een groepje vriendinnen. Ze richten een onderduikplek in op zolder, voor een Joods meisje dat ze regelmatig zien fietsen. Maar als het moment daar is, nodigen ze haar niet uit. Ze kijkt te verwaand.

Ik voelde me betrapt. Graag had ik willen vasthouden aan de gedachte dat het een andere tijd was en dat ik echt wel een verzetsheld was geweest, maar dit verhaal drukte me met de neus op de feiten: ik ben niet zo anders dan de mensen die in 1940 geen actie ondernamen.

Inmiddels ben ik zelf die docent, en probeer ik verhalen uit te kiezen die precies dat doen: confronteren en aan het denken zetten. Een verhaal waarin je even in andermans schoenen staat, kan je wereldbeeld doen kantelen. Dat geldt niet alleen voor gebeurtenissen die in het verleden liggen – verhalen helpen me ook om het heden te begrijpen. Ik ben wit en de kans dat ik ooit in Amerika ga wonen is klein. Het is makkelijk om te zeggen dat de demonstraties van de afgelopen weken over racisme in een ander land gaan – daar heb ik toch niks mee te maken?

Maar door te lezen komt ook het heden dichterbij. The Hate U Give van Angie Thomas haalt het politiegeweld tegen zwarte Amerikanen dichtbij. Als de vermoorde jongen in de roman er (vals) van wordt beschuldigd drugsdealer te zijn geweest, krimp ik ineen op de bank: heb ik zelf ook niet eens zoiets gedacht? Americanah van Chimamanda Ngozi Adichie laat vormen van subtiel racisme zien waar ik nooit eerder over na heb hoeven denken. Het maakt ineens pijnlijk duidelijk hoe geprivilegieerd ik ben. Hallo witte mensen van Anousha Nzume beantwoordt daar vragen over die ik niet durf te stellen. De man van veel van Karin Amatmoekrim introduceert me aan de zwarte verzetsheld Anton de Kom – van wie ik ondanks alle lessen over de Tweede Wereldoorlog nooit eerder heb gehoord.

Natuurlijk verandert lezen de wereld niet. Systematisch racisme verandert alleen door een verandering in dat systeem. En natuurlijk hoef je een perspectief niet te begrijpen om het goede te doen. Huilen om onrecht is nog geen actie. Tijd of geld inzetten om verandering te bewerkstelligen is niet alleen nuttig, het is ook broodnodig.

Toch denk ik dat verhalen een middel zijn om doordrongen te raken van het waaróm van die actie. Bewustwording en inlevingsvermogen dragen eraan bij dat de strijd tegen onrecht duurzaam is: dat geldt zowel voor het herdenken van onrecht uit verleden als het veranderen van onrechtvaardigheid in het heden. Verhalen op de manier lezen is geen ontspanning. Je perspectief veranderen, op de wereld en op jezelf, is confronterend en pijnlijk. Aanraders zijn welkom.

Leeslijst van de redactie:

Americanah – Chimamanda Ngozi Adichie

Between the World and Me – Ta-Neshisi Coates

De man van veel – Karin Amatmoekrim

Girl, Woman, Other - Bernardine Evaristo

Het gym – Karin Amatmoekrim

Hallo witte mensen – Anousha Nzume

Homegoing - Yaa Gyasi

Sister Outsider - Audre Lorde

Storing – Marga Minco

Sufism and Surrealism - Adonis

The Hate U Give – Angie Thomas

The Museum of Unconditional Surrender - Dubravka Ugresic

Vertel me het einde - Valeria Luiselli

You Know You Want This – Kristen Roupenian

www.withuiswerk.nl

Mail

Else Boer schrijft korte verhalen, artikelen en essays. Haar debuutroman Ik wacht hier verschijnt in 2021.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

Als Aisha haar moeder vertelt over haar vakantieplannen in Bretagne reageert ze nuchter. ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 6

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel drie. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 3

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel twee. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel een. Lees meer

Zeggen dat ik schrijver ben

Zeggen dat ik schrijver ben

Voorafgaand aan een netwerkevenement besluit Eva dat het maar eens afgelopen moet zijn met haar heimelijke schrijverschap. Lees meer

Geesten uit mijn datingverleden

Geesten uit mijn datingverleden

In de digitale wereld komt Aisha haar ex-dates nog regelmatig tegen. Ze posten sportschoolselfies, krijgen een puppy, of een baby. Hoe zou het zijn als ze met hen samen was gebleven? Lees meer

‘Sexy, dat beenhaar’

‘Sexy, dat beenhaar’

Ongeschoren vrouwenbenen zijn voor sommige mannen 'een dingetje'. Maar Eva is wel klaar met al dat gedoe, en in het café waar ze zit blijkt ze daarin niet de enige. Lees meer

Mijn roodbewangde gezicht 2

Mijn roodbewangde gezicht

Het bekijken van jeugdfoto's dwingt Eva te reflecteren op één van haar onbewuste mechanismen: blozen. Lees meer

:De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

Sinds vorig jaar voelt Aisha soms de behoefte om zand te eten. Ze gaat op zoek naar waar dit vandaan komt en hoe cultureel bepaald is wat we eetbaar vinden. ‘Is mijn zandbegeerte niet gewoon een hunkering naar verbinding naar iets dat ik ergens ben kwijtgeraakt?’ Lees meer

Mannen die over zichzelf praten

Mannen die over zichzelf praten

Na een aantal dates met een op zich interessante man twijfelt Eva of ze nog wel een keer met hem moet afspreken. Het probleem: hij praat te veel over zichzelf. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer