Asset 14

De lekkerste hummus

TIP: De lekkerste hummus

Voordat ik kon lopen, at ik al hummus. Omdat ik de Hebreeuwse opschriften op de verpakking niet kon lezen, wist ik niet dat je het in het westers alfabet schrijft als ‘hummus’. Ik zag het altijd fonetisch voor me, als ‘goe-moes’. Tijdens de vele familiebezoekjes naar Israël werd overal gezocht naar de plek om de lekkerste hummus te eten. We aten het in het Arabische dorp nabij het huis van mijn oom en tante, waar mijn oom als veearts de boeren bijstond met hun koeien en schapen. We reden vanaf mijn opa en oma naar het lager gelegen deel van de stad, waar de Arabisch-Christelijke bevolking woonde en een eenzame kerstboom de straten versierde. Dáár at je de beste hummus van Haifa, verzekerde mijn andere oom ons. We aten hummus onder een enorme baobabboom in een kibboets; in een wegrestaurant stampvol luidruchtige families, als ontbijt in de tuin, met verse pita's zacht en dik als warme wolken. We namen dozen vol mee naar Nederland, toen de enige hummus hier nog uit de ‘reformwinkel’ kwam.

'Nu ben ik al vijf jaar niet in Israël geweest en koop ik mijn hummus gewoon in de supermarkt'

We probeerden het thuis te maken; met goeie tahin van de plaatselijke falafelboer. Maar zoals het hoort werd het nooit. Te grof, niet romig, maar korrelig of waterig. Toen kwamen de Sabra’s en de Maza’s en werd hummus hét broodbeleg van de Hollandse flexitariër. Daarna kwamen de hummus houses waar je – eerlijk is eerlijk – heerlijke hummus eet, maar tussen toeristen zit, of naast luide blonde yuppen die witte wijn drinken bij hun hummus en het uitspreken als ‘hum-mus’, alsof het een soort neuriënde vogel betreft. Of waar je alleen zit en naar keiharde drum ‘n bass moet luisteren omdat de Israël ontvluchte neo-punkeigenaren daar toevallig van houden. Nu ben ik al vijf jaar niet in Israël geweest en koop ik mijn hummus gewoon in de supermarkt. Soms in Amsterdam-Zuid, waar ze vanwege het koosjere assortiment de betere merken verkopen. Of bij de Iraniër om de hoek, die wel tien soorten zelf maakt.

Onlangs zag ik Hummus! The Movie: een Israëlische documentaire over wat hummus betekent voor de personages in de film. Dat herinnerde me eraan: dit eet je niet op supermarktbrood achter de computer, maar in rumoerige eethuizen met brommende mannen en jengelende kinderen. Waar de bediening twintig bordjes neerknalt als je salatim (‘slaatjes’) bestelt. Waar iedereen ruziet over welk volk eigenlijk patent heeft op de kikkererwtenpuree. ‘Hummus maakt dom’, zingt de spirituele leider annex martial arts-leraar annex pionier in de Israëlische raggamuffin in de documentaire: ‘Dat moet wel, want iedereen in het Midden-Oosten begint zijn dag met hummus en kijk hoe het er voor staat.’ ‘Door hummus heb ik geen tijd om te trouwen’, zegt de islamitische Suheila, die met haar restaurant de ‘Gouden Pita’ won voor ‘s lands beste hummus. ‘Het brengt de mensen samen, hummus maakt tolerant’, zegt iemand. Hummus maakt ook intolerant, toont de oude man vol wrok jegens zijn concurrenten. ‘Hummus maakt vooral dik’, lacht de Marokkaans-joodse eigenaresse van een kledingzaak. Dat is waarschijnlijk de enige conclusie die niemand kan ontkennen.

Mail

Ruby Sanders is eindredacteur bij Hard//hoofd, werkt op de redactie van Het Parool en IPS en is omnivoor film, televisie, literatuur en eten.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

[deadline verstreken] Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

[deadline verstreken] Illustreer jij de volgende cover van het Hard//hoofd Magazine?

Voor ‘Honger’, het najaarsnummer van 2025 van Hard//hoofd, zijn we op zoek naar illustrator die de cover van ons magazine wil maken. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer