De eerste jaren dat ik uit huis was, begreep ik niet waarom mijn ouders maar één keer in de week naar de supermarkt gingen. Ik had Jamie’s Italië ontdekt en boodschappen doen vond ik minstens even leuk als koken. Hoewel ik maximaal moest lenen om de kruiden, verse groenten en Franse kaasjes te bekostigen, voelde ik me elk avondmaal zelfstandiger worden. Eindelijk kon ik zelf beslissen wat ik die avond zou eten. Bij mijn ouders stond dat voor de hele week al vast. Aardappels-vlees-groenten werd afgewisseld met pasta in kant-en-klare saus. Op donderdag aten we rode bietjes met kippenlevertjes (en op den duur voor mij een groenteburger).
Tegenwoordig ga ik ook minder vaak naar de supermarkt, want daar kom ik ‘hem’ steeds tegen. Hij is als een ex (en stalker) die me maar niet met rust wil laten. In bijna elke winkel zie ik hem: De Vink. Een klein ding, op het oog timide als een musje, dat enthousiast begint te piepen als je in zijn buurt komt. Dat zou nog niet zo erg zijn als het bij één vink bleef, maar inmiddels is het een ware plaag. De vinkjes zitten overal. De groene vooral op basisvoedingsmiddelen uit de schijf van vijf, de blauwe nestelen het liefst op 'gezonde tussendoortjes en frisdranken'. Hun getjilp overstemt de muzak en de kassameisjes die via de intercom om hulp roepen. Het geluid is zo zenuwslopend dat de woorden op mijn boodschappenlijstje beginnen te dansen. Keer op keer kom ik thuis met producten waar ik nooit voor wilde kiezen, laat staan bewust.
Een van mijn motivaties om vegetariër te worden, waren de blinde vinken die mijn vader ons elke dinsdag voorschotelde. Pas veel later leerde ik dat het lapje ham geen vogel maar een langwerpige gehaktbal omwikkelt. De vinken in de supermarkt zijn ook niet echt; ze zijn ontworpen door een stichting (www.hetvinkje.nl) die beter bekend is van de slogan die de diertjes driftig fluiten: Kies bewust. De vinkjes lijken vriendelijk, maar zijn een ware propagandamachine die de consument ervan bewust moet maken dat gezond leven een keuze is. De stichting zegt te streven naar een gezondere samenleving, door het onderscheid tussen 'goede' en 'slechte' keuzes duidelijk te maken. Leveranciers betalen flink voor zo’n keurmerk, want behalve dat De Vink de consument een gerust geweten ‘geeft’, zijn de vogels bijzonder goed voor de verkoop van het product.
Waar heb ik zin in? Wat wil ik eten? Het lijkt wel of ik in de supermarkt niet meer bij dat gevoel kan. Onder het oordelend oog van honderden vinkjes pak ik niet de verse tomaten, maar juist een verwerkt voedingsmiddel dat binnen zijn categorie heel gezond is, een maaltijdsalade met elk ingrediënt in een apart zakje. Ik ben weer terug bij af. Net als mijn ouders doe ik boodschappen voor de hele week, mijn koelkast staat vol bewuste producten die eindeloos houdbaar zijn. Vrolijke boeren doen hun verhaal op verpakkingen van gerecycled karton en op de flesjes zuiveldrank vertellen hippe illustraties hoeveel aardbeien er tussen de rechtsdraaiende melkzuurbacteriën dobberen. Mijn maaltijden bestaan uit bewuste keuzes, en ik wou dat ik het terug kon draaien. Daarom deze TIP: hou in de supermarkt je koptelefoon op en draai het volume open, gooi lukraak wat ingrediënten in je mandje, reken af, verlaat zo snel mogelijk de winkel. Haal de producten thuis direct uit de verpakking en bedenk dan pas welk gerecht je ervan wil maken. Vinkloos koken levert soms vreemde combinaties op, maar uiteindelijk smaakt de onbewuste keuze toch gewoon het lekkerst.