Asset 14

Beleef een walgelijke extase

Tip: Beleef een walgelijke extase 1

Naarmate ik de afgelopen maanden langer en vaker alleen was en verantwoordelijkheden zo ver voor me uitschoof dat ik ze over de horizon in het luchtledige zag donderen en ik eindelijk een kalm snorrend niets kon zijn, waande ik me steeds meer een lege vergaarbak voor nieuwe verhalen en informatie. Ik zie mijn hersenpan voor me als vredig en vol stomende mest: omgewoelde grond waaruit scheuten schieten. Één boek schoot wortel als geen ander.

In het volgende ga ik een beetje verklappen wat er in dit boek gebeurt, dus als je dat vervelend vindt, moet je niet verder lezen. Clarice Lispector, de schrijfster van het boek, is een enorm spannende vrouw die mijn hart veroverde door in een column onbekommerd aan een ziekenhuisbezoek te refereren dat in een noot van de vertaler als volgt wordt verklaard: ‘In de nacht van 13 op 14 september 1966 viel Clarice Lispector in bed in slaap met een brandende sigaret, waarop haar flat vlam vatte en zij met zware brandwonden in het ziekenhuis werd opgenomen.’ Aangrijpend en iconisch. Ik las haar meesterwerk De passie volgens G.H. en vloog zelf in brand.

Het verhaal, geschreven als een monoloog, gaat over de neurotische kunstenaar G.H die de kamer van haar vertrokken dienstmeisje opruimt, waarbij ze stuit op een uit de kast kruipende kakkerlak. Ze raakt overspoeld door walging en fascinatie nadat ze het diertje plet met de kastdeur. Ze ziet God in de witte smurrie die uit het lijfje stroomt. Een extatische, existentiële crisis die de rest van het boek vult is het resultaat. Op het verrukte hoogtepunt van haar spirituele inzinking steekt ze, zwetend, kokhalzend, raaskallend, het spul in haar mond als een ontluisterende hostie. Haar maaltijd blijkt transformatief: ‘O God, ik voelde me gedoopt door de wereld. Ik had de inhoud van een kakkerlak in mijn mond gestoken en eindelijk de laagste handeling verricht.’

G.H. beoogt met haar abjecte daad een zuiverende, mystieke verzoening met dit prehistorische beest. Ze ziet kwetsbaarheid in de stervende, zwarte oogjes van de kakkerlak die ze beschrijft als lijkend op die van een bruidegom, en herkent hierin plots een zielsgenoot, net als zij en jij en ik opgebouwd uit trilharen en eiwitten. Ik las het beslissende eten van de smurrie met tranen in mijn ogen, geroerd, maar ook vervuld van een verlangen om me te binden aan het niet-menselijke: elke spin die door mijn huis rent in al haar ogen aankijken, mijn planten strelen en hun sidderingen voelen, de tuin omwoelen en de beestjes tussen mijn vingers laten krioelen.

Voordat ik in de struiken verdwijn om allerlei wilde en kruipende flora en fauna lastig te vallen, bedenk ik me dat de zo onvergelijkelijk beschreven aanvaring tussen mens en kakkerlak juist een radicale les in zich draagt voor het dagelijks leven: het bewustzijn dat ik evenals G.H. en de kakkerlak een uitstulping ben van een ademende, pulserende wereld. De ontmenselijking van G.H. doet mij inzien dat het erkennen van verwantschap met de stille, onbegrijpelijke wezens om mij heen de kastdeur opent naar genegenheid. En het maakt dat ik deze niet uit schrik om mezelf te verliezen dichtsla als ik onverwachte tederheid zie rondkruipen. Zo ben ik nooit alleen.

Beeld: Joe Crowley via Flickr

Mail

Rijk Kistemaker (hij/hem, 1991) kijkt film, schrijft, denkt veel na over het internet en leest vaak allerlei boeken door elkaar. Hij studeerde kunstgeschiedenis en cultural analysis en houdt van memes en de recente restauratie van Het Lam Gods.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

Als Aisha haar moeder vertelt over haar vakantieplannen in Bretagne reageert ze nuchter. ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 6

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel drie. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 3

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel twee. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel een. Lees meer

Zeggen dat ik schrijver ben

Zeggen dat ik schrijver ben

Voorafgaand aan een netwerkevenement besluit Eva dat het maar eens afgelopen moet zijn met haar heimelijke schrijverschap. Lees meer

Geesten uit mijn datingverleden

Geesten uit mijn datingverleden

In de digitale wereld komt Aisha haar ex-dates nog regelmatig tegen. Ze posten sportschoolselfies, krijgen een puppy, of een baby. Hoe zou het zijn als ze met hen samen was gebleven? Lees meer

‘Sexy, dat beenhaar’

‘Sexy, dat beenhaar’

Ongeschoren vrouwenbenen zijn voor sommige mannen 'een dingetje'. Maar Eva is wel klaar met al dat gedoe, en in het café waar ze zit blijkt ze daarin niet de enige. Lees meer

Mijn roodbewangde gezicht 2

Mijn roodbewangde gezicht

Het bekijken van jeugdfoto's dwingt Eva te reflecteren op één van haar onbewuste mechanismen: blozen. Lees meer

:De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

Sinds vorig jaar voelt Aisha soms de behoefte om zand te eten. Ze gaat op zoek naar waar dit vandaan komt en hoe cultureel bepaald is wat we eetbaar vinden. ‘Is mijn zandbegeerte niet gewoon een hunkering naar verbinding naar iets dat ik ergens ben kwijtgeraakt?’ Lees meer

Mannen die over zichzelf praten

Mannen die over zichzelf praten

Na een aantal dates met een op zich interessante man twijfelt Eva of ze nog wel een keer met hem moet afspreken. Het probleem: hij praat te veel over zichzelf. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer