Asset 14

Stadsmens (v, jong, cynisch) zoekt boer

Stadsmens (v, jong, cynisch) zoekt boer

‘Als je hier maar geen column over schrijft,’ zegt schrijver, muzikant en goede vriend X die anoniem wenst te blijven en niets met deze column te maken wil hebben. We zijn een weekend op een sprookjesachtig eilanddorp om te werken. Zoals alle stedelingen hopen we dat de schone lucht wonderen zal doen voor onze geestesgesteldheid. We zitten echter in een duinpan, drinken slechte wijn uit de fles en X heeft me zojuist ‘cynisch’ genoemd.

X stelt mij vragen over zijn toekomstige geliefde, hoe je signalen juist opvangt, hoe je op casual wijze de ander mee uitvraagt. Ik antwoord dingen in de trant van ‘naar de bioscoop gaan kan leuk uitpakken, of niet, God is dood, welke zekerheden resten ons nog – right? Liefde is een hol construct bedacht door Hallmark, seks en vriendschap zijn inwisselbaar, liefde is een sinterklaasfeest, je moet alleen zelf de surprise papier-machéën, je mag niet tegen anderen vertellen dat hij niet bestaat want dan verpest je het feestje.’
'Het valt best mee met mij,' zeg ik.

Cynisch? Ik geloof gewoon niet in sprookjes. Volgens filosoof Anisthenes, de eerste cynicus, betekende cynisme juist het omgekeerde van associaties die we nu hebben zoals ‘verbitterd’ en ‘honds’. Het ging hem om het leiden van een eenvoudig leven, echt en schaamteloos, zonder culturele verfijning – een leven zonder youseum, literatuur en latte art dus. Als dat cynisch is, dan is dit dorp waar we nu zijn het ook. Gek genoeg voelt deze plek juist niet cynisch, en ikzelf inktzwart. Ik denk aan een collega die ‘verbittering’ omschreef als ‘te lang geen erkenning krijgen.’ Veel groepen uit de samenleving voelen zich alsof ze geen erkenning krijgen. De boeren, bijvoorbeeld. Ze leven hun leven zoals ze dat altijd gedaan hebben en worden in hun ogen plotseling als ‘fout’ bestempeld. Is verbittering dan de enige logische vervolgstap?

In dit dorp worden zeehonden met gehoorschade gered van baggerschepen en dolfijnen gered van het overschot aan zeehonden

Sprookjes bestaan soms. In dit dorp heeft de tijd stilgestaan. Op het kerkhof liggen een paar families met dezelfde namen, alles wijst op een kleine gemeenschap. De naam van de slager en de kaasboer herken ik. Het is zondag en uit het kerkje dat dapper wit afsteekt tegen de buien klinkt gezang. Niets is open op zondag. Niemand vapet. Niemand vraagt je een google review achter te laten.

Sprookjes bestaan niet. In dit dorp worden zeehonden met gehoorschade gered van baggerschepen en dolfijnen gered van het overschot aan zeehonden. In de wateren zwemmen door de opwarming van de aarde zeepaardjes. In dit dorp zijn mensen van kleur zeldzamer dan zeepaardjes. Een boerenvlag besmeurd met vogelpoep hangt te wapperen voor niemand in het bijzonder. Op plakkaten op de huisjes, de meeste zijn ook b&b's, prijkt nadrukkelijk dat dit oude arbeiderswoningen voor de eenvoudige man zijn. De vraagprijs begint bij een miljoen.

Sprookjes bestaan soms. In dit dorp is nergens een havermelkcappuccino te krijgen. Wel pannenkoeken met kaas van de schapenboer. De schapen worden door hem te fiets over de dijk gedreven. Eentje bleef achter en mekkert verbaasd in het weiland over haar domme keuze, een ander verstopt zich in de bosjes. ‘Ach, een verstekelingetje,’ zegt de boer tegen ons, maar we kunnen gewoon doorfietsen hoor. Hier is geen haast. Er is hier geen vintagewinkel, wel een boekenschuur waar je op basis van vertrouwen een euro in een melkbus kan stoppen. Vooral is hier een sense of belonging, gemeenschapszin. De kerk heeft een Dixie neergezet en watervoorzieningen geregeld voor de lokale marathon en de ondernemers helpen met opruimen. Er is een nadrukkelijk gevoel van wij en zij. Wij, dat zijn de locals, en zij zijn de toeristen en de import. In dit dorp zijn bedden voor iedereen in binnen- en buitenlucht, het is altijd vol maar nooit te vol om lastminute met de boot aan te komen. De wij en zij hebben elkaar volledig nodig, er is geen strijd.

Plotseling begrijp ik iets van het gevoel van de boeren, en hun onrust. Over dit sprookje, dat op knappen staat. Een sprookje waarvan mensen zoals ik zeggen dat het achterhaald is.

Sprookjes bestaan niet eeuwig. Jongeren trekken het dorp uit, de hoteleigenaar noemt haar grootste doelgroep 'grijs op reis.' De natuur is mooi, maar niet overweldigend, nu nog. In dit dorp kun je niet verdwalen, is er geen gevaar. Maar rond dit dorp is de continue dreiging van het water dat, door ons, langzaam buiten haar oevers treedt. We fietsen even later naar de zeehondenopvang, waar babyzeehond Puck zont in het pierenbad. Alle zeehonden die permanent in de opvang verblijven, zijn blind of kunnen door ander gebrek niet jagen.
‘Dus eigenlijk zitten we hier voor ons vermaak naar een hospitaal en gekkenhuis te kijken,’ zeg ik.
‘Uuuuw!’ zegt Puck.
We lachen en maken foto’s. Ik ben cynisch, dus ik koop geen sleutelhanger van Puck (‘Souvenirs zijn commercie!’). Ik kijk de hele dag jaloers naar de sleutelhanger die X wel kocht. Mij ontroer je niet zo gauw, denk ik op de fiets terug, en de tranen worden door de wind uit mijn ogen geblazen en ik kijk weg voordat X me vraagt: “Wat is er nou?”

Sprookjesachtig gaat de zon onder.

 

Cynismemeetlat: leg uzelf erlangs en u zult waarschijnlijk niet versteld staan van wat er gebeurt

Kruis aan wat van toepassing is

1 U heeft de brief van Zweinstein nooit gehad

1b U claimt dat u uzelf daarbij neer heeft gelegd

2 U hoort uzelf uitspraken doen als ‘de afbraak van de vakbonden heeft ons in de verdoemenis gestort!’

3 U schrijft de afzender op enveloppen omdat u eigenlijk nooit verwacht dat ze aankomen

4 U swipet iedereen naar links die zich ‘spiritual’ noemt

5 Het hoekje aardappels kunt u met droge ogen zien rooien, daar bent u werkelijk hard in

5 U noemt de meeneemkastjes met eieren aan de kant van de weg waar je pay-as-you-feel geld achter kan laten, die iedereen sympathiek vindt, een verdienmodel

6 U bent single

7 U loopt bewust doodkalm over het perron als de trein er al staat, hij zal toch voor uw neus wegrijden als u rent, en u gaat niet die mafketel zijn die nutteloos holt om een wegrijdende trein te halen, u niet, welnee, daar gaat-ie

8 U heeft niet gehuild om Mufasa

9 U huilt niet meer

10 U lacht niet meer

11 U overweegt boswachter te worden, maar u bent bang dat de dieren u doorhebben

12 U heeft een van de volgende werken gelezen: Nietzsche, Anisthenes, De Avonden, Brave New World, Verzameld werk – Kafka, Ik, Zlatan, Briefje van Jan, verpakkingssticker Paracetamol, u leest wel erg veel, weet u zeker dat u niet eens een keer uit moet?

13 U vindt gedichten onzin

14 U wordt steeds vaker met ‘u’ aangesproken

15 U dicht niet meer

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Jill Heesbeen is een illustrator die graag werk maakt over de relaties tussen personen op maatschappelijk en op persoonlijk niveau. Zo laat ze je nadenken over de omgang met je medemens. Ook de relatie met jezelf (en de mentale problematiek die daarmee gepaard kan gaan) is een onderwerp dat ze graag verbeeldt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

De rode draad 1

De rode draad? Dat zijn wij, voor elkaar

Jihane Chaara is geen determinist, maar vraagt zich toch af of sommige ontmoetingen in het leven wel echt toeval zijn. Wat als we allemaal volgens een rode draad met elkaar verbonden zijn, zowel in ons huidige netwerk, als ook met degenen die op magische wijze ons leven in komen? Lees meer

Met deze column kan ik de wereldvernietigen

Met deze column kan ik de wereld vernietigen

‘Maar als ik die column nu verder schrijf’ zegt Marthe van Bronkhorst, ‘dan komt deze informatie online, en kan ik die AI op ideeën brengen.' Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

:We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer