Asset 14

GeenStijl en de echte cool girls

Voor als je de afgelopen week te druk was met je vrijheid vieren, al je aandacht nodig had voor de Franse verkiezingen of het verwerken van het verlies van Feyenoord: de seksismediscussie die je hebt gemist, was niet de zoveelste, niet een over roze-kinderwagens-voor-meisjes versus blauwe-bulldozers-voor-jongens in een reclamefolder of over een losse geile oprisping van een uitgerangeerde bejaarde schrijver. Deze keer was het menens.

Een scherpe samenvatting van de reeks gebeurtenissen die uiteindelijk op Bevrijdingsdag uitmondde in de oproep tot een advertentieboycot van GeenStijl, werd al gegeven door HP/De Tijd-columnist Stella Bergsma. De kern, voor wie niet graag op linkjes klikt: de bloedstollende stroom vuiligheid die GeenStijl uitstortte over Volkskrant-journalist Loes Reijmer. Tot tweemaal toe verleidde de redactie reaguurders tot het delen van hun antwoorden op de vraag ‘Zou u haar doen?’.

Wat Loes had gedaan om dat te verdienen? Het schrijven van twee genuanceerde stukken; een over de algemenere online tactiek om succesvolle vrouwen via het delen van gehackte naaktfoto’s te vernederen en een over meisjes op GeenStijl die hard meelachen en meedoen met seksistisch commentaar, omdat ze zo graag de ‘cool girl’ willen blijven. Als voorbeeld van zo’n cool girl noemde ze BNN’s Gwen van Poorten, die ‘daar moet een piemel in’ een ‘soort van compliment’ had genoemd. Vooral na het tweede stuk poepten reaguurders zulke heftige pornoteksten uit dat zelfs ultra-coole Stella Bergsma er niet meer om kon lachen: ‘Opeens werd inzichtelijker waarom vrouwen gevoelig zijn voor de zogenaamd onschuldige grapjes. Er kwam een duistere onderlaag bovendrijven.’

De afgelopen dagen was mijn hoofd gekaapt door deze discussie. Elke keer als ik mijn mening probeerde te formuleren, stokten de zinnen, omdat alleen al het denken aan de GeenStijl-reacties me die combinatie van woede en verdriet bezorgde die machteloos en woordeloos maakt.

Het hielp daarbij niet dat ik Loes ken van vroeger, dat ik een levend, bewegend beeld voor me heb (hoe achterhaald inmiddels ook) van degene die hier werd aangevallen. Loes is geen abstracte beroemdheid zoals Sylvana Simons of Patricia Paay. Kennelijk is een mate van directe identificatie nodig bij mij om publiekelijke seksuele intimidatie zo aangrijpend te maken dat het lichamelijk voelbaar is. Dat je niet alleen rationeel weet, maar dat het echt doordringt: dit kan iedere vrouw overkomen die het waagt een mening te uiten.

Aan de minder begripvolle mannen op Facebook, die de hele ‘ophef’ niet begrepen, probeerde ik dat gevoel zo duidelijk te maken: stel je voor dat die porno-opmerkingen werden gemaakt over je zus of je moeder. Is het dan nog vrijheid van meningsuiting? Een lullige, weinig fantasievolle poging om inleving af te dwingen, die niemand leek te overtuigen. Alles wat met seks te maken heeft, moet ver gehouden worden van zussen en moeders, en die scheiding lijkt in de meeste mannenhoofden zo grondig te hebben plaatsgevonden dat deze zaken niet meer samen te brengen vallen. Seks en porno moeten wel leuk blijven. Meevoelen met seksuele intimidatie vereist zo een bovenmenselijke, bovenmannelijke vorm van empathie.

Terwijl voor vrouwen geldt: de dreiging van verkrachting, wie is er niet groot mee geworden? Wie is er niet opgegroeid met bezorgde waarschuwingen van ouders over niet in het donker alleen naar huis fietsen, je kleding niet te kort of te laag uitgesneden, niet je drankje onbeheerd achterlaten? Wie is het naroepen op straat bespaard gebleven, de ongevraagde aanrakingen in kroegen en op feestjes, de vriendjes die verder gingen dan je wilde maar vooruit want het waren je vriendjes, de slutshaming, de seksueel expliciete treiter-e-mails van de mannen die je afwees?

Je niet klein laten krijgen, dat is de kunst. En nu de kortsluiting in mijn hoofd voor het moment is gefikst en ik weer enigszins helder kan nadenken, herinner ik me het tegenwicht waar een deel van ons ook mee opgroeide. Dankzij Loes herinner ik me dat er een andere – veel stoerdere – Gwen bestaat dan die van BNN: Gwen Stefani.

Loes en ik zaten in hetzelfde jaar van dezelfde middelbare school. We deelden voor zover ik me kan herinneren alleen gym en tekenen, of misschien zelfs alleen gym, en we hingen grotendeels rond met andere mensen. Voor zover ik van een afstandje kon zien hadden we wel een vergelijkbare muzieksmaak, gingen we naar dezelfde festivals. Maar toenadering zoeken kwam niet eens in me op, daar was Loes te cool voor, zij leek drie jaar ouder en wijzer dan al onze jaargenoten. Loes stond voor mij op gelijke hoogte met Gwen, van wie ze fan was.

Als er één vrouw stijl had in het midden van de jaren negentig (naast Loes Reijmer), was het wel Gwen Stefani. De naveltruitjes met skaterbroeken, het gebleekte haar, de felrode lippen, de bindi op het voorhoofd en de manier waarop ze haar verder uit mannen bestaande band No Doubt aanvoerde – Gwen was wie je zou willen zijn.

Eén lied van Gwen was onweerstaanbaarder dan alle andere, vanwege het basloopje, maar vooral omdat het een meeschreeuwbaar strijdlied voor meisjes was en is: Just a Girl. Kennen jullie het nog?

Take this pink ribbon off my eyes
I'm exposed
And it's no big surprise
Don't you think I know
Exactly where I stand
This world is forcing me
To hold your hand
'Cause I'm just a girl, little ol' me
Well don't let me out of your sight
Oh, I'm just a girl, all pretty and petite
So don't let me have any rights
Oh, I've had it up to here!

In Just a girl klaagt Gwen, ze pruilt en ze maakt verwijten. En toch blijft ze cool. Juist omdat ze woest is, er meer dan genoeg van heeft. Juist omdat ze haar grens heeft getrokken, omdat ze met haar ogen rolt en haar boksmoves toont.

Gwen leerde ons praktisch alles wat je moest weten om je als meisje staande te houden. En we hadden niet alleen Gwen, we hadden ook die maffe voorgeproduceerde Spice Girls (stop right now, thank you very much), we hadden Anouk (never gonna be, nobody’s wife!), we hadden Skin (Yes, it’s fucking political/ Everything’s political!), we hadden Alanis ('cause the joke that you laid on the bed that was me/ And I'm not gonna fade as soon as you close your eyes/ And you know it), en we hadden Missy (Silence when I spit it out, in your face).

Zoals Loes al schreef: de altijd maar meelachende cool girl bestaat niet. Een ander soort cool girls, daarentegen, is er in overvloed. Ze waren er voor ons, en al vergaten we ze soms, ze zijn er nog steeds, op YouTube en diep vanbinnen. En elke keer als wij met recht woedend worden, ons uitspreken wat er ook voor gezeik van komt, elke keer dat wij de grens trekken, zijn wij de nieuwe cool girls.

Mail

Emy Koopman was jarenlang Hard//hoofd-redactielid en is literatuurwetenschapper, psycholoog en schrijver. Ze debuteerde in 2016 met de roman Orewoet. Haar meest recente boek Tekenen van het universum verscheen in januari 2022 bij uitgeverij Prometheus.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer