Asset 14

GeenStijl en de echte cool girls

Voor als je de afgelopen week te druk was met je vrijheid vieren, al je aandacht nodig had voor de Franse verkiezingen of het verwerken van het verlies van Feyenoord: de seksismediscussie die je hebt gemist, was niet de zoveelste, niet een over roze-kinderwagens-voor-meisjes versus blauwe-bulldozers-voor-jongens in een reclamefolder of over een losse geile oprisping van een uitgerangeerde bejaarde schrijver. Deze keer was het menens.

Een scherpe samenvatting van de reeks gebeurtenissen die uiteindelijk op Bevrijdingsdag uitmondde in de oproep tot een advertentieboycot van GeenStijl, werd al gegeven door HP/De Tijd-columnist Stella Bergsma. De kern, voor wie niet graag op linkjes klikt: de bloedstollende stroom vuiligheid die GeenStijl uitstortte over Volkskrant-journalist Loes Reijmer. Tot tweemaal toe verleidde de redactie reaguurders tot het delen van hun antwoorden op de vraag ‘Zou u haar doen?’.

Wat Loes had gedaan om dat te verdienen? Het schrijven van twee genuanceerde stukken; een over de algemenere online tactiek om succesvolle vrouwen via het delen van gehackte naaktfoto’s te vernederen en een over meisjes op GeenStijl die hard meelachen en meedoen met seksistisch commentaar, omdat ze zo graag de ‘cool girl’ willen blijven. Als voorbeeld van zo’n cool girl noemde ze BNN’s Gwen van Poorten, die ‘daar moet een piemel in’ een ‘soort van compliment’ had genoemd. Vooral na het tweede stuk poepten reaguurders zulke heftige pornoteksten uit dat zelfs ultra-coole Stella Bergsma er niet meer om kon lachen: ‘Opeens werd inzichtelijker waarom vrouwen gevoelig zijn voor de zogenaamd onschuldige grapjes. Er kwam een duistere onderlaag bovendrijven.’

De afgelopen dagen was mijn hoofd gekaapt door deze discussie. Elke keer als ik mijn mening probeerde te formuleren, stokten de zinnen, omdat alleen al het denken aan de GeenStijl-reacties me die combinatie van woede en verdriet bezorgde die machteloos en woordeloos maakt.

Het hielp daarbij niet dat ik Loes ken van vroeger, dat ik een levend, bewegend beeld voor me heb (hoe achterhaald inmiddels ook) van degene die hier werd aangevallen. Loes is geen abstracte beroemdheid zoals Sylvana Simons of Patricia Paay. Kennelijk is een mate van directe identificatie nodig bij mij om publiekelijke seksuele intimidatie zo aangrijpend te maken dat het lichamelijk voelbaar is. Dat je niet alleen rationeel weet, maar dat het echt doordringt: dit kan iedere vrouw overkomen die het waagt een mening te uiten.

Aan de minder begripvolle mannen op Facebook, die de hele ‘ophef’ niet begrepen, probeerde ik dat gevoel zo duidelijk te maken: stel je voor dat die porno-opmerkingen werden gemaakt over je zus of je moeder. Is het dan nog vrijheid van meningsuiting? Een lullige, weinig fantasievolle poging om inleving af te dwingen, die niemand leek te overtuigen. Alles wat met seks te maken heeft, moet ver gehouden worden van zussen en moeders, en die scheiding lijkt in de meeste mannenhoofden zo grondig te hebben plaatsgevonden dat deze zaken niet meer samen te brengen vallen. Seks en porno moeten wel leuk blijven. Meevoelen met seksuele intimidatie vereist zo een bovenmenselijke, bovenmannelijke vorm van empathie.

Terwijl voor vrouwen geldt: de dreiging van verkrachting, wie is er niet groot mee geworden? Wie is er niet opgegroeid met bezorgde waarschuwingen van ouders over niet in het donker alleen naar huis fietsen, je kleding niet te kort of te laag uitgesneden, niet je drankje onbeheerd achterlaten? Wie is het naroepen op straat bespaard gebleven, de ongevraagde aanrakingen in kroegen en op feestjes, de vriendjes die verder gingen dan je wilde maar vooruit want het waren je vriendjes, de slutshaming, de seksueel expliciete treiter-e-mails van de mannen die je afwees?

Je niet klein laten krijgen, dat is de kunst. En nu de kortsluiting in mijn hoofd voor het moment is gefikst en ik weer enigszins helder kan nadenken, herinner ik me het tegenwicht waar een deel van ons ook mee opgroeide. Dankzij Loes herinner ik me dat er een andere – veel stoerdere – Gwen bestaat dan die van BNN: Gwen Stefani.

Loes en ik zaten in hetzelfde jaar van dezelfde middelbare school. We deelden voor zover ik me kan herinneren alleen gym en tekenen, of misschien zelfs alleen gym, en we hingen grotendeels rond met andere mensen. Voor zover ik van een afstandje kon zien hadden we wel een vergelijkbare muzieksmaak, gingen we naar dezelfde festivals. Maar toenadering zoeken kwam niet eens in me op, daar was Loes te cool voor, zij leek drie jaar ouder en wijzer dan al onze jaargenoten. Loes stond voor mij op gelijke hoogte met Gwen, van wie ze fan was.

Als er één vrouw stijl had in het midden van de jaren negentig (naast Loes Reijmer), was het wel Gwen Stefani. De naveltruitjes met skaterbroeken, het gebleekte haar, de felrode lippen, de bindi op het voorhoofd en de manier waarop ze haar verder uit mannen bestaande band No Doubt aanvoerde – Gwen was wie je zou willen zijn.

Eén lied van Gwen was onweerstaanbaarder dan alle andere, vanwege het basloopje, maar vooral omdat het een meeschreeuwbaar strijdlied voor meisjes was en is: Just a Girl. Kennen jullie het nog?

Take this pink ribbon off my eyes
I'm exposed
And it's no big surprise
Don't you think I know
Exactly where I stand
This world is forcing me
To hold your hand
'Cause I'm just a girl, little ol' me
Well don't let me out of your sight
Oh, I'm just a girl, all pretty and petite
So don't let me have any rights
Oh, I've had it up to here!

In Just a girl klaagt Gwen, ze pruilt en ze maakt verwijten. En toch blijft ze cool. Juist omdat ze woest is, er meer dan genoeg van heeft. Juist omdat ze haar grens heeft getrokken, omdat ze met haar ogen rolt en haar boksmoves toont.

Gwen leerde ons praktisch alles wat je moest weten om je als meisje staande te houden. En we hadden niet alleen Gwen, we hadden ook die maffe voorgeproduceerde Spice Girls (stop right now, thank you very much), we hadden Anouk (never gonna be, nobody’s wife!), we hadden Skin (Yes, it’s fucking political/ Everything’s political!), we hadden Alanis ('cause the joke that you laid on the bed that was me/ And I'm not gonna fade as soon as you close your eyes/ And you know it), en we hadden Missy (Silence when I spit it out, in your face).

Zoals Loes al schreef: de altijd maar meelachende cool girl bestaat niet. Een ander soort cool girls, daarentegen, is er in overvloed. Ze waren er voor ons, en al vergaten we ze soms, ze zijn er nog steeds, op YouTube en diep vanbinnen. En elke keer als wij met recht woedend worden, ons uitspreken wat er ook voor gezeik van komt, elke keer dat wij de grens trekken, zijn wij de nieuwe cool girls.

Mail

Emy Koopman was jarenlang Hard//hoofd-redactielid en is literatuurwetenschapper, psycholoog en schrijver. Ze debuteerde in 2016 met de roman Orewoet. Haar meest recente boek Tekenen van het universum verscheen in januari 2022 bij uitgeverij Prometheus.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer