Asset 14

Klein protest

Brieven van en naar een flat naast de derde ringweg van Moskou. Maite en Simone schrijven elkaar over van alles en nog wat. "Alsof de homofobe Russen nu denken: goh, in Amsterdam staan mensen met vlaggetjes te zwaaien, eigenlijk zijn gays best oké."

Milaya Maite,


Heb ik je al wel eens gezegd dat ik me gloeiend trots voelde toen vorig jaar in Rusland de beelden binnendruppelden van de regenboogdemonstratie tijdens het bezoek van Poetin in Amsterdam? 
“Wat kan het jullie daar nou weer schelen wat er met de homo’s in Rusland gebeurd?” vroeg iemand me. 

“Wij hebben wel grotere problemen dan de homo-kwestie,” hoor ik van Russen vaak als het onderwerp valt. Dat de aandacht van westerse journalisten voor de seksuele minderheden wellicht wat onevenredig is, lees je ook terug in dit artikel uit Sochi tijdens de Olympische spelen, toen de enige gay bar in de stad overspoeld werd met correspondenten.


“Het valt allemaal mee,” zeggen sommige Russen, als je ze toch tot een antwoord dwingt. “Er zijn gewoon homo’s en binnen hun eigen scene hebben die veel vrijheid.”
De onderdrukking heeft vooral betrekking op het activisme, wat voor veel Russen, samen met de woorden 'gay parade', de grootst denkbare catastrofe is.

Vorig jaar was ik met D., mijn lesbische huisgenoot, haar vriendin en mijn Tataar uit. Omdat er een ‘vrouwenoverschot’ was aan tafel, bood een jongen aan om erbij te komen zitten. 
Nooit zal ik de blik in D.’s ogen vergeten toen ze zei: “Wij hebben geen jongen nodig, dit zijn twee stelletjes. Wij zijn lesbisch. Dit is mijn vriendin”. Voorbereid op alles bleef ze hem recht aankijken tijdens de stilte die viel, haar kaken vijandig op elkaar geklemd. 
“Lesbisch?” stamelde de jongen, maar hij herwon zichzelf snel weer: “Oh ja, dat ken ik van filmpjes op het internet,” zei hij met vieze glimmende oogjes. Uit die filmpjes had de jongen geconcludeerd dat een relatie tussen vrouwen wel wat ruimte voor een man overliet. De ontmoeting eindigde niet op vriendelijke noot, maar er vielen geen gewonden, ondanks dat het daar na wat stemverheffingen wel op begon te lijken.

Afgelopen 9 mei (tijdens de viering van een WOII overwinning) kreeg ik de uitnodiging om de avond af te sluiten op een klassnoj, een (te gek) besloten dakterras. Maite, zoals je uit ervaring weet kunnen dakterrassen gevaarlijk romantisch zijn. De ondergaande zon, vers-fruit-cocktails en een trompettist zorgden ervoor dat dit dakterras een bij uitstek sexy toneel werd.

Totaal onverwacht, maar niet tegen mijn zin, zoende vriendinnetje E. mij ineens, terwijl wij aan de bar, omringd door mensen, stonden te wachten. Geroep steeg op om ons heen, we negeerden het. 

S., een Russische schoonheid die ons mee had genomen naar het feestje, gaf een goedkeurende knik. "Molodjets," zei ze. "Goedzo. Ik heb ook een vriendin, al drie jaar. We wonen samen, maar het is geheim." 
Blijkbaar moet je fysiek tonen dat je oké bent met ‘niet-traditionele’ uitingen van seksualiteit, voordat iemand je zulke informatie toevertrouwt.

Do zvidanya,
Simone

Gorbatsjov begroet Honecker. Foto: Joseph Proepper.

---

Lieve Simone,

Ik las je brief met een glimlach. Zoenen met een meisje op een Moskous dakterras! Behalve dat het een prachtig moment moet zijn geweest – jullie twee op dat dakterras vol feestgangers, het uitzicht over die immense stad, fruitcocktails, trompetmuziek – vind ik het stoer. Mijn beste vriendin die bovenop een flatgebouw in Rusland een kleine, lieve vorm van protest uitoefent.

Ja, ja, ik weet dat je het niet met me eens zult zijn, het was maar een zoen. Maar Simone, de invloed van dit soort kleine tegendraadsheid moet je niet onderschatten. Pussy Riot speelde in de kerk uit je vorige brief rammelpunk met sokken op hun hoofd en Poetin zweette peentjes. De vrouwen van Femen bewijzen dat het tonen van beschilderde tietjes al genoeg is om regimes in woede te laten uitbarsten.

Dat Poetin-protest in Amsterdam is ook zo’n voorbeeld. Honderden regenboogvlaggen, gebalde vuisten en soepele heupjes zwaaiden vrolijk richting het Scheepvaartmuseum. "We’re not Putin up with this!" riepen we.
Het zal je niet verbazen dat onze vriend N. destijds heel sceptisch reageerde op dat protest. "Alsof de homofobe Russen nu denken: goh, in Amsterdam staan mensen met vlaggetjes te zwaaien, eigenlijk zijn gays best oké. Dit helpt toch geen zier."

Misschien is dat zo. Toch wil ik het liefst van de daken schreeuwen dat het niet uit zou moeten maken op wie je verliefd wordt. Al was het maar om mensen als onze homovriend uit Montenegro een hart onder de riem te steken. Want ik zag hem laatst in Londen, Simone, en het gaat niet zo goed met hem.

Het is op zich natuurlijk al opzienbarend dat hij zijn transformatie van Montenegrijnse macho naar Londense fairy zonder al te veel kleerscheuren is doorgekomen. Ik weet nog hoe verbaasd we waren toen we hem voor het eerst in zijn nieuwe hoedanigheid zagen: hij was als een slang uit zijn oude huid gekropen, gaf zichzelf uitgelaten over aan zijn nieuwe identiteit en leek gelukkiger dan ooit.

Toen ik hem in Londen sprak, was van die vrolijkheid helaas geen sprake meer. Zijn ouders mochten niets weten van zijn ware ik, maar, vertelde hij me, onlangs vonden ze tijdens zijn bezoek aan Montenegro berichtjes van zijn geliefde op zijn telefoon. Het idee dat hun enige zoon homo zou zijn was onverteerbaar. Zijn vader dreigde met zelfmoord, zijn moeder huilde: "wat zullen de mensen wel niet van ons denken!" Noodgedwongen verzekerde hij zijn ouders ervan dat het allemaal een misverstand was, en dat hij natuurlijk ‘gewoon’ op meisjes viel. "Waar ik ook ben, ik ben constant bang dat ze er toch achterkomen," vertelde hij me. Ik keek naar zijn vermoeide, treurige gezicht en probeerde woorden te vinden om hem te troosten, maar alle woorden leken waardeloos tegenover deze ellende.

Dus Simone, ook al was het ‘maar een zoen’, het was misschien ook een piepklein deukje in het stalen gestel van Poetins Rusland, of dan tenminste een steunbetuiging aan mensen zoals je vriendin S. en onze arme Montenegrijn. Ik ben trots op je.

Liefs,
Maite

-

Freelance journalist Simone Peek (1988) woont in Moskou, Maite Karssenberg (1989) in Amsterdam. Ze waren nog guppies toen ze elkaar leerden kennen en hebben nog steeds geen idee hoe de wereld in elkaar zit, maar vinden het wel leuk om erover van gedachten te wisselen.

Mail

Maite Karssenberg is schrijfster, historica en programmamaker. Ze houdt van vergeten geschiedenissen en idem reisbestemmingen, de zee en zelfreflectie. Maar het meest nog houdt ze van boeken lezen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

:Meld je aan voor de Hard//hoofd schrijfworkshop: hoe schrijf je over mannelijkheid?

Meld je aan voor de Hard//hoofd schrijfworkshop: hoe schrijf je over mannelijkheid?

Hard//hoofd organiseert op 25 mei de eerste schrijfworkshop! Tijdens deze middag zul je onder begeleiding van Selm Merel Wenselaers, Marthe van Bronkhorst en Jochum Veenstra de tijd krijgen om met elkaar in gesprek te gaan en aan een tekst over mannelijkheid te werken. Aanmelden kan tot en met 22 april. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent! 1

Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent!

Ben je vrij in je verlangen? Op welke manieren kunnen en willen we elkaar aanraken? Reageer vóór 2 juni op de brieven van Yousra Benfquih en Alara Adilow. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

een interview met Abel Kamps

Interview met Abel Kamps: 'Ik hou ervan als mijn werk meer een ervaring wordt en minder een object.'

Aucke Paulusma gaat in gesprek met kunstenaar Abel Kamps: Hoe verweef je absurditeit of humor in je kunst, en welke rol spelen deze elementen in het creëren van de impact die je werk op de toeschouwer heeft? Lees meer

Jonathan de slakkenman

Jonathan de slakkenman

'Hij zag simpelweg hoe de slak zich terugtrok in zijn huisje wanneer het zich onveilig achtte. Vanwege hun gedeelde lot, voelde Jonathan zich geroepen om de naaktslak ook een toevluchtsoord te bieden.' In dit korte verhaal van Ivana Kalaš neemt Jonathans slakkenfascinatie langzaam zijn leven over. Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Het insectenhotel

Het insectenhotel

‘Ik kan wel voor je krimpen.' Dieuke Kingma onderzoekt in een kort verhaal vol spinnenpoten en keverschildjes of je de ruimte die je inneemt in een relatie ook weer terug kan geven. Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Auto Draft 6

ode aan de lepismA saccharinA

Lieke van den Belt neemt je mee in de wereld van de zilvervis. Met lichte en vervreemdende beelden schetst ze in twee gedichten een dialoog tussen deze beestjes en hun slachtoffers. Lees meer

Enterprise, Alabama

Enterprise, Alabama

Charlotte Duistermaat neemt je mee in de enigszins absurde culturele en historische impact van een snuitkeverplaag op een Amerikaans dorpje en de vergelijkbare migratiestromen van mens en dier. Lees meer

Oproep: Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Beeld!

Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Beeld!

Hard//hoofd zoekt een getalenteerde beelddenker (x/v/m) die visuele sturing geeft en die de redactie wil komen versterken! Lees meer

Oproep: Stouten Stift en het Rode Oor 2025 1

Oproep: De Stoute Stift en Het Rode Oor 2025

De jaarlijkse erotische schrijfwedstrijd Het Rode Oor en de daaraan gekoppelde illustratiewedstrijd De Stoute Stift staan weer open voor inzendingen! We zijn op zoek naar de beste erotische verhalen om naar te luisteren en vier Nederlandse en vier Vlaamse illustratoren die een beeld willen maken bij de beste verhalen van de erotische schrijfwedstrijd. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Auto Draft 5

Verpopping

Wanneer een rups zich in de sombere wintermaanden in haar keukenraam nestelt, koestert de hoofdpersoon in dit verhaal van Esther De Soomer voor het eerst weer gevoelens van liefde en tederheid. Lees meer

Begraaf me, alsjeblieft! Een ode aan het beestje

Begraaf me, alsjeblieft! Een ode aan het beestje

Juul Kruse introduceert de Beestjesweken. Van 16 tot 29 maart zullen alle artikelen die we op Hard//hoofd publiceren gaan over kleine kruipers, slijmerige sluipers en gladde glibberaars. Juul vertelt waar diens fascinatie met beestjes begon en waarom die begraven wil worden na diens dood. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer