Asset 14

Pen + papier + buitenlucht

Pen + papier + buitenlucht 3

In het Hoofd//stuk doen schrijvers een poging om de weg naar het verhaal vast te leggen. Welke tips hadden zij willen krijgen toen ze begonnen? Waar begin je, hoe begin je? Welk advies zullen ze nooit en dan ook nooit meer opvolgen? Op een dag kraakte Imme Visser de code voor hoe ze toegewijd aan het schrijven kon blijven, namelijk geregeld met zichzelf op weekend gaan. In deze brief draagt ze haar lezer, en zichzelf, op de geheime combinatie nooit meer te vergeten: pen, papier en buitenlucht.

Lieve Imme,

Je wilde deze brief eigenlijk schrijven aan de schrijvers om je heen. Onbekende schrijvers, nieuwe schrijvers, schrijvers die zichzelf (nog) geen schrijver durven noemen. Hen zou je een praktisch, bemoedigend stuk toesturen, vol met handige tips om hun schrijven nu eens echt serieus te gaan nemen. Een liefdevolle schop onder de kont, een warm bad van support.

Want of je nu schrijnende poëzie schrijft, korte verhalen vol psychologische horror, of (toe maar) al jaren schaaft aan een Bildungsroman: je noemt jezelf geen schrijver. Lang gemotiveerd te werk gaan lukt niet echt. En je hebt weinig publicaties. Maar dat gedreun in het achterhoofd dat smeekt om emoties op papier, dat is bekend. Voor deze gevoeligen pur sang bedacht je een opzet, een concept.

Maar welke schrijver deze brief eigenlijk moet lezen, Imme, ben jij. In juni vorig jaar, toen je vastzat in pandemiestilstand en appartementterror, reageerde je eindelijk op een open call op Instagram. Je wilde al een half jaar aanspraak maken op de oproep, maar durfde niet. Toch reageerde je, gedreven door de angst voor het binnenblijven. Schrijvers gezocht om in een tuinhuisje een week lang tijd te besteden aan hun werk – zonder afleiding. Een onbekende omgeving, geen internet, en minimale elektriciteit.

Pen + papier + buitenlucht

Zonder koffie geen woorden op papier.

Pen + papier + buitenlucht 3

Een paar weken later kwam je aan op het tuinhuis. Het was hoogzomer. De tuin stond in bloei en je ontdekte hoe spruitjes eigenlijk groeien (aan een grote stam). Er was alleen een buitendouche met koud water. De eerste paar dagen deed het gas het niet en videobelde je je suf met de eigenaren om erachter te komen wat je verkeerd deed. Niets. Het gas was op. Maar in de tussentijd had je wel al hout naar de vuurplaats gesleept om je eerste vuurtje (ooit!) te bouwen. In een ijzeren ketel, buiten, pruttelde het water boven de voorzichtige vlammen. Vuur en rook in de ochtend – zonder koffie geen woorden op papier.

Want papier, daar was je inmiddels achter, is de heilige graal. Jarenlang probeerde je verschillende schrijfprocessen uit op de laptop. Elke ochtend 500 woorden– wanneer dan? Voor het ontbijt? Dan één dag kiezen als vaste schrijfdag – ook niet. Je stond op die vrijdagen te laat op en deed vooral een heleboel niks. Je omgeven met anderen in een schrijfgroep hielp wel, en je kreeg daar ook deadlines, maar het schrijven moest je nog steeds zélf doen. Totdat je bij het tuinhuis zat en het proces opeens als vanzelf kwam. Buiten op een plastic oranje stoel aan een knoestige tafel was er slechts groen om je heen. Frisse lucht. Plukjes wolken, het incidentele vliegtuig er doorheen. En je pen en papier.

Wanneer je met pen op papier schrijft, gaat het allemaal niet zo snel. Je schrijvende hand probeert je gedachten bij te benen en daardoor is het verhaal nooit op.

Wanneer je met pen op papier schrijft, gaat het allemaal niet zo snel. Je schrijvende hand probeert je gedachten bij te benen en daardoor is het verhaal nooit op. Telkens volgt er als vanzelf een nieuwe zin. Zo schreef en schreef en schreef je. Bladzijden vol. Foute woorden kraste je door, even nadenken bleek zonder scherm minder eng. De buitenlucht gaf vertrouwen. Het enige wat je hoefde te doen was het verhaal eruit gooien. Elke dag dat het lukte kreeg je meer zelfvertrouwen. Je schreef elke dag een hoofdstuk. Van vijf jaar weinig inspiratie tot je totaal overgeven aan het ritme van je pen. Het gebeurde gewoon.

De combinatie pen + papier + buitenlucht is goud. Vergeet dat niet. Het is gelukkig ook een simpele optelsom; één om altijd naar terug te keren. Het Schrijfhuisje als concept bleek zo waardevol dat je het bleef herhalen. Een hele of halve week naar een onbekende plek om daar in alle rust te schrijven. Het werd een solide doel. Blijkbaar kun je wél dagelijks schrijven, sterker nog: gaat het je gemakkelijk af. Na het tuinhuisje schreef je vanuit een oude politiecel, een mini logeerkamertje, een woonboot, een chaletje op een eiland, een retro stacaravan, een De Waard tent en de studio van een dichter. Sommige bekostigde je zelf, anderen kreeg je aangereikt van mensen die wilden helpen.

Want mensen willen je helpen! Als je duidelijk bent over wat je nodig hebt, zijn er verbazend veel supporters. Dat is één van de dingen die je geleerd hebt, maar het is lang niet alles. Sommige schrijfdagen zijn extra bijzonder. Dan waan je je zo in de wereld van je verhaal, dat je je karakters om je heen kunt voelen. Dat gebeurde in een stacaravan in het bos, weet je nog? Je zat in februari op de vloer naast de gaskachel. Voorovergebogen werkte je met je schrift op een krukje in de weeïge hitte, ijverig schrijvend. Je keek op, en opeens waren ze daar. Samen, op de bank bij het raam, hangend met een glas wijn in hun hand – je eigen hoofdpersonages.

Pen + papier + buitenlucht 1

 

Opeens waren ze daar. Hangend op de bank met een glas wijn in hun hand – je eigen hoofdpersonages.

Pen + papier + buitenlucht 2

Oh trouwens, de angst of er wel iets op papier gaat komen, blijft. Je merkt het elk Schrijfhuisje opnieuw. Wanneer je uitstelt om aan tafel te gaan zitten, door je Whatsappgesprekken scrolt, veel te lang zoekt naar een pen. De angst om te falen kruipt onder je huid en wurmt zich in je hoofd als een akelige zeur: “Maar wat als het niet lúúúkt?” Deze stem behandel je ook zo – je bent nu even bezig. Het schrijven lukt immers altijd.

Het schrijven lukt altijd, hoor je me? Hierbij: een liefdevol, bemoedigend stuk voor jou, De Schrijver. Je hebt een behoorlijk succesvol concept geopend. Een plek om naar jezelf te luisteren en je emoties helemaal te voelen, op dat moment. In een jaar heb je zo talloze woorden op papier gezet – en dat blijf je doen. Want Schrijfhuisje, het alleen zijn, het creëren van deze band met jezelf, het schrijven, dat is voor jou.

Heel veel liefs,

Imme

 

Tips van Imme:
Luister naar interviews. Op mijn Schrijfhuisje-weken luister ik tijdens de lunch of ochtendkoffie bijna elke dag naar podcasts met diepte-interviews, zoals Nooit Meer Slapen en Groenteman in de Kast. Het helpt mij om verschillende soorten mensen te begrijpen, en de gesprekken zijn een continue inspiratie voor het schrijven van dialoog, perspectief, en hoe mensen het leven zien en beslissingen nemen.

Beeld: Imme Visser

Zit jij vol goedbedoeld advies en wil je ook een Hoofd//stuk schrijven?

Mail dan jouw tekst naar kiki@hardhoofd.com!

Mail

Imme Visser (1990) observeert, pluist uit, lummelt. Ooit studeerde ze Creative Writing in een Brits kasteel. Ze is dol op schrijven over de nietsigheid van het leven en de romantiek van grootse verwachtingen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Bleekzucht en bloedarmoede

Bleekzucht en bloedarmoede

Menstruatie is stil en onzichtbaar. We kijken weg en gaan door. Maar wat als dat niet langer kan? Wat als het bloed de samenleving binnenstroomt en ons verdrinkt? Esther De Soomer onderzoekt hoe de maatschappij dan reageert. Lees meer

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

HALFNAAKT en Hard//hoofd zoeken acht beeldmakers (fotografie, illustratie, keramiek, textiel, etc.) die samen willen werken aan een publicatie over seksueel consent. Meedoen? Reageer vóór 20 mei. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

In ‘Een anatomie van opa’s dochter’ reconstrueert Bareez Majid de verschillende deeltjes die samen een moeder maken. Een moeder die door een ziekte in de war is, en veel dingen vergeet – soms zelfs haar eigen kinderen. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 9

Dat het was

Hoe ga je om met herinneringen die te pijnlijk zijn om onder ogen te komen? Olivier Herter maakt het publiek getuige van een versnipperd landschap van herinneringen. Vloeiend, stemmig en ogenschijnlijk zonder plot wordt geprobeerd woorden te vinden, waar geen woorden voor te vinden zijn. Dit verhaal werd eerder op toneel gebracht door t Barre Land. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

‘Ik wil geen literatuur van je maken.’ Hoe berg je je moeder in je schrijven, zonder haar essentie te bevriezen? Bareez Majid dicht in woord en beeld over ‘soon-to-be-dead-mothers’ en onderzoekt hoe hun lichamen functioneren als vergankelijk archief. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent! 1

Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent!

Ben je vrij in je verlangen? Op welke manieren kunnen en willen we elkaar aanraken? Reageer vóór 2 juni op de brieven van Yousra Benfquih en Alara Adilow. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

een interview met Abel Kamps

Interview met Abel Kamps: 'Ik hou ervan als mijn werk meer een ervaring wordt en minder een object.'

Aucke Paulusma gaat in gesprek met kunstenaar Abel Kamps: Hoe verweef je absurditeit of humor in je kunst, en welke rol spelen deze elementen in het creëren van de impact die je werk op de toeschouwer heeft? Lees meer

Jonathan de slakkenman

Jonathan de slakkenman

'Hij zag simpelweg hoe de slak zich terugtrok in zijn huisje wanneer het zich onveilig achtte. Vanwege hun gedeelde lot, voelde Jonathan zich geroepen om de naaktslak ook een toevluchtsoord te bieden.' In dit korte verhaal van Ivana Kalaš neemt Jonathans slakkenfascinatie langzaam zijn leven over. Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Het insectenhotel

Het insectenhotel

‘Ik kan wel voor je krimpen.' Dieuke Kingma onderzoekt in een kort verhaal vol spinnenpoten en keverschildjes of je de ruimte die je inneemt in een relatie ook weer terug kan geven. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer