Asset 14

Komt een gangster bij de dokter

Komt een gangster bij de dokter

Tien jaar en een studie psychologie geleden keek ik bij mijn ouders op de bank The Sopranos. Het verhaal: maffiabaas bezoekt therapeut. Toen inspireerde personage Doctor Melfi mij om psycholoog te worden. Die slimme, mooie dokter Melfi met haar mantelpakje en haar brave brilletje. Die altijd nét het juiste weet te zeggen, die maffioso Tony zijn eigen angsten laat inzien en helpt weer te functioneren (lees: een snellere, betere gangster te zijn). 

Fast forward, afgelopen week, weer een herhaling van The Sopranos met mijn familie. We zapten weg van het nieuws: 

Schietpartijen in Tilburg (23 aug.), in Amsterdam Zuid (26 aug.), in Amsterdam West (27 aug.)

Dodelijke schietpartij Sloterplas (8 augustus), in Arnhem (24 aug)

Meisje (3) gewond na spelen met vuurwapen

Dodelijke steekpartijen in Scheveningen (10 augustus), Eindhoven (19 aug), Rotterdam (12 augustus)

15-jarig meisje dood, 

16-jarige aangehouden.

 

Zou het helpen, denk ik wel eens, om al die gangsters verplicht in therapie te plaatsen?

 

Het antwoord komt uit de Sopranos van Tony, de Capo. 

Het stigma op de GGZ is in de gangsterwereld niet van de poes. Tony, vertelt onder het biljarten, het volgende aan zijn consiglieri (zijn maten): 

‘Sinds vijf maanden zie ik een shrink. Ik viel flauw en zo. Ze helpt me.’

Zie je, wij helpen mensen.

‘Ik wil dat jullie het van mij horen, niet van de straat. Kom dan, vraag maar. Want we gaan het hier niet nogmaals over hebben.’

Stilte.

Na een korte aarzeling komt Paulie met het ongetwijfeld goedbedoelde: ‘Het is niet het allerergste wat ik ooit heb gehoord.’ En dan: ‘Ik was ook een keer bij een therapeut. Wat issues gehad. Wat copin’ skills geleerd.’

Silvio, voor wie het allemaal nog heel nieuw is, produceert de platitude: ‘Yeah, it’d be better.. if we coulda admit to each other.. these are painful, stressful times.

‘En heb jij hier nog een probleem mee?’ snauwt Tony tenslotte tegen z’n neef.

Neef: ‘Is het zoals marriage counseling?’

Stilte. ‘Yeah. Sorta.’

 

Multomappen vliegen over tafel. ‘THAT’S MY MOTHER YOU’RE TALKING ABOUT!’

 

Even later zit Tony bij dokter Melfi. Dokter Melfi: ‘Het is je moeder waar je bang voor bent. Je droom symboliseert je moeder. Je bent in gevaar.’

Multomappen vliegen over tafel. ‘THAT’S MY MOTHER YOU’RE TALKING ABOUT!’

Tony stormt naar buiten.

Fijn, dankjewel dokter Melfi, Tony beent met het eerste het beste kussen naar het ziekenhuiskamertje van Moederlief om die angst voorgoed te smoren.

Helaas, moeder blijkt onder zwaarbewaakte zorg te staan, een praktische oplossing blijft uit.

 

Eén sessie later.

 ‘Wil je praten over gevoelens van waardeloosheid omtrent je moeders plan om je te vermoorden?’ vraagt dokter Melfi.

We don’t got time for this shit. Ze probeerden me om te leggen omdat ik een psych zie: jou.’

‘Maar ik kan toch niets zeggen of getuigen, ik ken helemaal geen namen.  Behalve die ene Booty.’

‘PUSSY! Zijn naam is PUSSY!’

‘Pussy, Booty..’ begint Melfi.

Shut the fuck up for a minute.’ Tony haalt adem: ‘Kijk, het spijt me..’ (patiënt betuigt spijt), ‘Je bent in gevaar,’ (stelt probleem vast), ‘ik ga praten met de mensen die een bedreiging voor je vormen..’ (patiënt stelt doelen, draagt oplossingen aan), ‘Ga de stad uit’ (patiënt kiest oplossing). 

Dit zou ik een doorbraakmoment noemen.

Dokter Melfi, in afschuw: ‘Mijn god, mensen gaan vermoord worden, of niet?’ 

‘Dat is bijzaak! Ogen op de bal!’ brult Tony. ‘Ik weet wat je nu denkt’ (patiënt toont metacognitie)

Melfi: ‘Je hebt geen idéé wat ik denk’

‘Ga niet naar de politie. Doe geen domme dingen. Ga de stad uit. Je bent een goeie dokter voor me geweest.’ (de patiënt-behandelaar-relatie wordt afgesloten, de patiënt is zelfstandig) ‘Dank je.

 

Tja, we hebben allemaal behoefte aan liefde, aandacht en erkenning.

We verschillen alleen in ons geduld en de snelheid waarmee we ze opeisen. 

Sommigen van ons zijn eraan gewend ze vrij direct te verkrijgen.

Snelle liefde, snel geld, snelle erkenning. Ze hebben geleerd ze op te eisen met vertoon van wapens en spierballen, en door dreigingen op hun plaats te zetten.

Ernstige bronnen van dreiging, angst en ongemak,  moeten niet worden onderzocht, maar gesmoord. Of beter nog: doorzeefd. 

Dezelfde verlangens, andere copin’ skills.

 

De volgende woensdag in mijn praktijk neem ik plaats tegenover een sportschool-type met driedubbele triceps (klacht: ‘Ik ben te ziek om te werken’) die op mysterieuze manier zijn geld verdient en verder klaagt over nachtmerries. Hij wil een heleboel dingen niet. Introspectie, een taalcursus en sociale-vaardigheidstraining: welnee, bijzaak, ogen op de bal.

‘Wat zou je wél willen?’ hoor ik mezelf zeggen.

Gelukkig zijn er psychologen die af en toe ergens bij stilstaan, net dat juiste zeggen, waardoor je een snellere, betere gangster kunt zijn.

 

Bang bang

 

Jij was vijf en ik was vier

Op een houten hobbeldier

Jij was sterk en ik was snel

Jij won altijd het duel

 

Bang bang

Je schoot op mij

Bang bang

De dood en jij

Bang bang

Mijn liefje zei

Bang bang

Toch ben ik niet

Bang bang

 

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Jessica Bacuna (1996) vindt de wereld een vreemde plek die ze niet altijd begrijpt. Dat inspireert haar om op een speelse manier te illustreren in combinatie met vervreemdende elementen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn 1

Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn

Marthe van Bronkhorst bekijkt hypocrisie als spectrum: hoe hypocriet ben jij op een schaal van Frans Bauer tot Johan Derksen? Lees meer

In je eentje achterblijven

In je eentje achterblijven

Als vriendin K. op een date gaat, denkt Eva van den Boogaard na over hun onuitgesproken pact. Zo lang ze beiden ongelukkig in de liefde zijn, hebben ze elkaar. Maar wat als er iemand dat pact uitstapt? Lees meer

Geld lenen

Geld lenen

‘Het spijt me,’ zeg ik. ‘Voor dit alles.’ Ik gebaar om me heen. ‘Voor Nederland.’ In deze column van Anne Schepers ontmoeten twee vrouwen, die uitkijken naar hun avond in een wijnbar, een man die een treinkaartje naar Ter Apel bij elkaar probeert te sprokkelen. Lees meer

Als je wordt uitgenodigd voor een euthanasiefeest, dan ga je

Als je wordt uitgenodigd voor een euthanasiefeest, dan ga je

'Als je je psycholoog écht een brevet van onkunde wil geven, moet je haar uitnodigen voor je euthanasiefeest.' Lees meer

Ik ook op jou

Ik ook op jou

Op een avond zegt iemand tegen Eva dat hij verliefd op haar is. Terwijl hij wacht op een antwoord, denkt Eva na over wat verliefd zijn eigenlijk is. Lees meer

Herhaalrecept

Herhaalrecept

Op een ochtend wordt Aisha Mansaray wakker in een parelmoeren bubbel. Ze onderzoekt hoe ze met haar depressie op de randen van de realiteit kan leven, zonder de grip erop te verliezen. ‘Mijn aandoening was een zuigend ding geweest dat zich om mij heen had gewikkeld, lelijk, en meer levend dan ik.’ Lees meer

Geen geld maakt ook niet gelukkig

Geen geld maakt ook niet gelukkig

Marthe van Bronkhorst maakt de balans op tussen S en M, die beide alles kwijt zijn: de een is ingebed in het zorgsysteem, de ander moet niks hebben van de verzorgingsstaat. Lees meer

‘Stel je voor dat het gewoon wérkt’

‘Stel je voor dat het gewoon wérkt’

Grootgebracht met het idee dat 'natuurlijke' oplossingen de voorkeur hebben boven synthetische medicatie stond Eva niet te springen om angstremmers te gaan gebruiken. Maar wat als het nou gewoon werkt? Lees meer

Column: Keihard chillen 2

Keihard chillen

Eva zet haar vraagtekens bij het fenomeen chillen. 'Eerlijk gezegd denk ik dat een wereld als deze, waarin fascisme oprukt, waarin genocide nog steeds bestaat, waarin het onrecht en de pijn en het verdriet van mijn schermen afspat, weinig reden geeft tot chillen.' Lees meer

We zijn tenminste allemaal nog mensen

We zijn tenminste allemaal nog mensen

In een overvolle trein ontwaart Aisha de eerste tekenen van het nieuwe verhaal waar ze - of iedereen? - naar op zoek is. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Meld je aan als abonnee voor slechts €2,50 per maand en ontvang ons papieren magazine twee keer per jaar in de bus. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer