Asset 14

Komt een gangster bij de dokter

Komt een gangster bij de dokter

Tien jaar en een studie psychologie geleden keek ik bij mijn ouders op de bank The Sopranos. Het verhaal: maffiabaas bezoekt therapeut. Toen inspireerde personage Doctor Melfi mij om psycholoog te worden. Die slimme, mooie dokter Melfi met haar mantelpakje en haar brave brilletje. Die altijd nét het juiste weet te zeggen, die maffioso Tony zijn eigen angsten laat inzien en helpt weer te functioneren (lees: een snellere, betere gangster te zijn). 

Fast forward, afgelopen week, weer een herhaling van The Sopranos met mijn familie. We zapten weg van het nieuws: 

Schietpartijen in Tilburg (23 aug.), in Amsterdam Zuid (26 aug.), in Amsterdam West (27 aug.)

Dodelijke schietpartij Sloterplas (8 augustus), in Arnhem (24 aug)

Meisje (3) gewond na spelen met vuurwapen

Dodelijke steekpartijen in Scheveningen (10 augustus), Eindhoven (19 aug), Rotterdam (12 augustus)

15-jarig meisje dood, 

16-jarige aangehouden.

 

Zou het helpen, denk ik wel eens, om al die gangsters verplicht in therapie te plaatsen?

 

Het antwoord komt uit de Sopranos van Tony, de Capo. 

Het stigma op de GGZ is in de gangsterwereld niet van de poes. Tony, vertelt onder het biljarten, het volgende aan zijn consiglieri (zijn maten): 

‘Sinds vijf maanden zie ik een shrink. Ik viel flauw en zo. Ze helpt me.’

Zie je, wij helpen mensen.

‘Ik wil dat jullie het van mij horen, niet van de straat. Kom dan, vraag maar. Want we gaan het hier niet nogmaals over hebben.’

Stilte.

Na een korte aarzeling komt Paulie met het ongetwijfeld goedbedoelde: ‘Het is niet het allerergste wat ik ooit heb gehoord.’ En dan: ‘Ik was ook een keer bij een therapeut. Wat issues gehad. Wat copin’ skills geleerd.’

Silvio, voor wie het allemaal nog heel nieuw is, produceert de platitude: ‘Yeah, it’d be better.. if we coulda admit to each other.. these are painful, stressful times.

‘En heb jij hier nog een probleem mee?’ snauwt Tony tenslotte tegen z’n neef.

Neef: ‘Is het zoals marriage counseling?’

Stilte. ‘Yeah. Sorta.’

 

Multomappen vliegen over tafel. ‘THAT’S MY MOTHER YOU’RE TALKING ABOUT!’

 

Even later zit Tony bij dokter Melfi. Dokter Melfi: ‘Het is je moeder waar je bang voor bent. Je droom symboliseert je moeder. Je bent in gevaar.’

Multomappen vliegen over tafel. ‘THAT’S MY MOTHER YOU’RE TALKING ABOUT!’

Tony stormt naar buiten.

Fijn, dankjewel dokter Melfi, Tony beent met het eerste het beste kussen naar het ziekenhuiskamertje van Moederlief om die angst voorgoed te smoren.

Helaas, moeder blijkt onder zwaarbewaakte zorg te staan, een praktische oplossing blijft uit.

 

Eén sessie later.

 ‘Wil je praten over gevoelens van waardeloosheid omtrent je moeders plan om je te vermoorden?’ vraagt dokter Melfi.

We don’t got time for this shit. Ze probeerden me om te leggen omdat ik een psych zie: jou.’

‘Maar ik kan toch niets zeggen of getuigen, ik ken helemaal geen namen.  Behalve die ene Booty.’

‘PUSSY! Zijn naam is PUSSY!’

‘Pussy, Booty..’ begint Melfi.

Shut the fuck up for a minute.’ Tony haalt adem: ‘Kijk, het spijt me..’ (patiënt betuigt spijt), ‘Je bent in gevaar,’ (stelt probleem vast), ‘ik ga praten met de mensen die een bedreiging voor je vormen..’ (patiënt stelt doelen, draagt oplossingen aan), ‘Ga de stad uit’ (patiënt kiest oplossing). 

Dit zou ik een doorbraakmoment noemen.

Dokter Melfi, in afschuw: ‘Mijn god, mensen gaan vermoord worden, of niet?’ 

‘Dat is bijzaak! Ogen op de bal!’ brult Tony. ‘Ik weet wat je nu denkt’ (patiënt toont metacognitie)

Melfi: ‘Je hebt geen idéé wat ik denk’

‘Ga niet naar de politie. Doe geen domme dingen. Ga de stad uit. Je bent een goeie dokter voor me geweest.’ (de patiënt-behandelaar-relatie wordt afgesloten, de patiënt is zelfstandig) ‘Dank je.

 

Tja, we hebben allemaal behoefte aan liefde, aandacht en erkenning.

We verschillen alleen in ons geduld en de snelheid waarmee we ze opeisen. 

Sommigen van ons zijn eraan gewend ze vrij direct te verkrijgen.

Snelle liefde, snel geld, snelle erkenning. Ze hebben geleerd ze op te eisen met vertoon van wapens en spierballen, en door dreigingen op hun plaats te zetten.

Ernstige bronnen van dreiging, angst en ongemak,  moeten niet worden onderzocht, maar gesmoord. Of beter nog: doorzeefd. 

Dezelfde verlangens, andere copin’ skills.

 

De volgende woensdag in mijn praktijk neem ik plaats tegenover een sportschool-type met driedubbele triceps (klacht: ‘Ik ben te ziek om te werken’) die op mysterieuze manier zijn geld verdient en verder klaagt over nachtmerries. Hij wil een heleboel dingen niet. Introspectie, een taalcursus en sociale-vaardigheidstraining: welnee, bijzaak, ogen op de bal.

‘Wat zou je wél willen?’ hoor ik mezelf zeggen.

Gelukkig zijn er psychologen die af en toe ergens bij stilstaan, net dat juiste zeggen, waardoor je een snellere, betere gangster kunt zijn.

 

Bang bang

 

Jij was vijf en ik was vier

Op een houten hobbeldier

Jij was sterk en ik was snel

Jij won altijd het duel

 

Bang bang

Je schoot op mij

Bang bang

De dood en jij

Bang bang

Mijn liefje zei

Bang bang

Toch ben ik niet

Bang bang

 

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Jessica Bacuna (1996) vindt de wereld een vreemde plek die ze niet altijd begrijpt. Dat inspireert haar om op een speelse manier te illustreren in combinatie met vervreemdende elementen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

De inspraakavond

De inspraakavond

Om een progressief geluid te laten horen gaat Michiel Cox naar een inspraakavond over windmolens. Maar tijdens de bijeenkomst begint hij te twijfelen. Is dit inspraak? Lees meer

Dit kabinet is ziek - het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Dit kabinet is ziek: het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Marthe van Bronkhorst stelt dat het kabinet likkebaardend zou moeten trappelen om vernieuwende ideeën te presenteren, maar komt van een koude kermis thuis. Lees meer

De man die geen vragen stelt

De man die geen vragen stelt

Aisha's single, hetero vriendinnen worden op dates overspoeld door dominante sales pitches. Stel een vraag, lieve man, stel een vraag! Lees meer

Levensweg

Levensweg

Als Aisha een trouwerij op een Limburgse boerderij bezoekt, mijmert ze ineens over haar eigen bruiloft. Ach, trouwen is niks voor haar. Toch? Lees meer

Marktplaatsgekkies

Marktplaatsgekkies

Marthe van Bronkhorst besluit de relatiemarkt opnieuw te betreden en vraagt zich af: ben ik een koopje, of een langetermijn-investering? Lees meer

:Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Marthe van Bronkhorst bekijkt Europa als een treinreis en stemmen voor de Europese Parlementsverkiezingen als het zijn van de conducteur op die rammelende trein. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer