Asset 14

Je plaats op de weg 

Je plaats op de weg 

‘Het belangrijkste is; wanneer ik lach, dan lach jij ook,’ had ze gezegd toen ze me belde, nadat een vriend mijn nummer aan haar had gegeven. Ik had niet begrepen wat ze bedoelde en misschien juist daarom gelachen.
      De flats van Kraaiennest hebben een gouden gloed door de avondzon. Ze opent het dashboardkastje en haalt er een kuipje appelmoes uit. Nu eens ligt er een pak sinas, dan weer Fruittella of koeken met ananasringen en gesuikerde kersen.
      ‘Je houdt het stuur weer te strak vast. Zo kan ik niet corrigeren. Denk maar dat het stuur je vriend is, die wil je toch ook niet wurgen?’ Ik verslap mijn armen. Nadat ik haar had gezegd dat ik geen vriendin maar een vriend heb, had ze me in de pauze ook een kuipje appelmoes aangeboden, vergezeld met de woorden: ‘Je bent er net zo een als mijn zus.’
      Ze draait aan de volumeknop, de melancholische stem van Alpha Blondy rolt uit de speakers. Ik weet niet hoe ik het zou omschrijven, misschien als ‘doorgaan-tegen-beter-weten-in-of-juist- stoppen-maar-desondanks-spijt-voelen’. 

       We rijden over de S112 naar de stoplichten van de ring. Het wordt groen, ik verplaats mijn handen om met de bocht mee te draaien, geef gas, schakel in een keer op naar de derde, geef meer gas, te veel gas, de auto loeit, door naar de vierde. De ring wordt zichtbaar, honderden auto’s schieten voorbij.
       ‘Zo, al naar de vijfde. Maak je plannetje,’ zegt ze. Met een krampachtige beweging schakel ik naar de vijfde en ik kijk in de zijspiegel. Een Audi scheurt voorbij en een moment laat ik het gas los.
        ‘Laat je niet bangmaken, die heeft verkeerde koffie op,’ zegt ze. Mijn ogen schieten op en neer tussen zijspiegel, achteruitkijkspiegel, voorruit en snelheidsmeter. Alpha Blondy’s woorden: ‘Yes I love you rainbow, and I love you rainbow ray,’ lijken van steeds verder weg te komen. Tussen een zwarte Fiat Panda en een bestelbus van PostNL lijkt iets van ruimte te zitten. Ik geeft richting aan. Mijn longen wringen, ze maken geen plaats, het gat lijkt alleen maar kleiner te worden, voor me buigt de vangrail naar ons toe.

Traag rijd ik een uitgestorven parkeerplaats op.

     ‘Invoegen,’ zegt ze en met haar linkerhand grijpt ze de bovenkant van het stuur vast en zegt: ‘Loslaten, alles loslaten.’ Ik laat alles los en ze stuurt de auto de rijbaan op.
      ‘Richting aangeven voor de afrit, pak het stuur weer vast,’ zegt ze. Ik geef richting aan en samen sturen we de auto de eerstvolgende afrit op. Pas zodra we vaart minderen voor de stoplichten aan het einde van de afrit laat ze het stuur los en zakt met een zucht terug in haar stoel. In mijn ooghoek zie ik dat ze haar hoofd meewarig schudt . Ik bedenk me hoe vaak ze deze spanning tijdens het lesgeven moet ervaren en voel de knoop in mijn maag verder aanspannen. Traag rijd ik een uitgestorven parkeerplaats op. Bij de ingang staat een kapotte trailer van een vrachtwagen. Twee jongens zitten aan het einde van de parkeerplaats in een grote BMW. Rattenkoppen – zo noemt ze jonge gasten die in te grote bakken rijden. Ik parkeer aan de linkerkant met de neus naar voren, richting een klein stuk verwaarloosd bos, schakel naar vrij, doe de handrem omhoog, draai het licht en de motor uit.

      ‘Kom, we gaan naar buiten,’ zegt ze. Ik geef haar de sleutel en we stappen uit. Ze opent de achterbak en gaat op de rand zitten. Uit een zak van haar wollen vest haalt ze een pakje zware shag en begint te rollen. Met een vlugge streek van haar tong likt ze hem dicht en ontsteekt ’m met een benzineaansteker.
      ‘Zo, vertel me eens, wat was dat? Zo ken ik je niet.’ Ik weet niet waar ik mijn handen moet laten en probeer ze in mijn jeanszakken te stoppen, maar die zijn te klein. Ik vouw ze over elkaar en zeg: ‘Ik dacht echt dat ze geen plek zouden maken.’ Met haar shagje tussen haar wijs- en middelvinger wijst Jeanne naar mij en zegt: Er was gewoon plek, maar die moest je wel op het juiste moment durven opeisen.' Ze neemt een diepe trek en kijkt me aan.
       Ik voel dat ze een verklaring wil maar die heb ik niet paraat. Ze haalt haar knokige schouders op. Ze staat op van de achterbak, gooit haar shagje op de grond en trapt hem uit met haar hak. Ik volg haar met mijn blik terwijl ze naar een lindeboom loopt. Voorzichtig legt ze haar handen op de bast en zegt een paar woorden in het Sranantongo. Daarna is ze stil en raakt de boom kort met haar voorhoofd aan.
      Ik ga naast haar bij de boom staan en kijk omhoog. Een bries trekt langs de bladeren. Vanaf de kroon glijd ik met mijn blik over de stam omlaag. In de bast staan enkele namen en hartjes gekerfd.
     ‘Hij heeft veel gezien,’ zegt ze, en knikt bemoedigend naar me. Ik leg mijn handen op de stam en doe mijn ogen dicht. Alleen het ruisen van de bladeren en het geraas van de ringweg zijn nog te horen. 

Ik zou het haar willen vragen of de bomen op de drie continenten waar ze haar wortels heeft op een verschillende manier met haar spreken.

      Ik denk aan de verhalen over haar wereldreizen naar de forten in Ghana waarvandaan tot slaafgemaakten naar Amerika werden vervoerd; aan hoe ze op haar zestiende uit Suriname kwam; in een kraakpand met heroïneverslaafden woonde; meedeed aan straatraces en won; een studie psychologie volgde; voor heks werd uitgemaakt vanwege haar gekrulde pinknagel; aan hoe ze kinderen en kleinkinderen kreeg en op de vuist ging met de racistische volkstuineigenaar in Nieuw-West, die ineens geen tuintje meer beschikbaar had toen hij zag dat de geïnteresseerde een Zwarte vrouw was; en ik denk aan haar liefde voor schrijven en dat ze aan een verhalenbundel voor kinderen werkt.
       Ik zou het haar willen vragen of de bomen op de drie continenten waar ze haar wortels heeft op een verschillende manier met haar spreken, maar ik zwijg en beeld me het kruipende water in de stam in. Zodra ik mijn ogen open is ze al teruggelopen naar de auto.

      ‘Ik ga plassen,’ roep ik, en loop de bosjes in. Overal liggen stukken wc-papier, tampons, bierblikjes en chipsverpakkingen. De zomerhitte heeft de pis en stront in de humuslaag opgewarmd – ik ga bijna over mijn nek. Ik loop iets verder, maak mijn broek open, hurk en kijk hoe mijn plas in de grond verdwijnt.
       Voorzichtig duw ik de takken opzij en loop de parkeerplaats op. Ik zie Jeanne en profil. Ze kijkt in de verte, terwijl ze met haar hand haar kin ondersteunt. Even beeld ik me haar in als een eeuwenoud standbeeld, dat het komen en gaan van vele mensen heeft aanschouwd en af en toe haar wijsheid loslaat aan hen die via via bij haar rijschool terecht zijn gekomen. Achter haar pulseert de ring van Amsterdam, als een slang met felgekleurde schubben van autodaken die zijn eigen staart probeert op te schrokken.

     ‘Was je handen,’ zegt Jeanne zodra ze me opmerkt. Uit de achterbak haalt ze een waterfles die is gevuld met een roze vloeistof waarin bladeren drijven. Ik houd mijn handen op en Jeanne giet het water eroverheen. Het ruikt naar groene zeep, en misschien is het dat ook wel. Ik droog mijn handen met een theedoek. Jeanne reikt me de autosleutel aan, knipoogt en zegt: ‘Kom, m’n schat, we gaan. Laten we kijken hoe het nu gaat.’

Mail

Jori(k) Amit Galama is filmmaker en schrijver. Hen deed de opleiding Beeld en Taal aan de Gerrit Rietveld Academie en de master Artistic Research in and through Cinema aan de Nederlandse Filmacademie. Hun verhalen en teksten over kunst verschenen onder andere in Tirade, Metropolis M, Tubelight, Kluger Hans en De Revisor.

Caro D’hooge is een illustrator en designer uit Oostende. In 2019 startte ze als freelancer illustrator onder de naam Gorgeous Georges Studio. Haar werk weerspiegelt een Mid-Century esthetiek, waarbij zij haar eigentijdse stijl combineert met een zeer persoonlijke interpretatie die neigt naar een figuratief magisch realisme.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

De rode draad 1

De rode draad? Dat zijn wij, voor elkaar

Jihane Chaara is geen determinist, maar vraagt zich toch af of sommige ontmoetingen in het leven wel echt toeval zijn. Wat als we allemaal volgens een rode draad met elkaar verbonden zijn, zowel in ons huidige netwerk, als ook met degenen die op magische wijze ons leven in komen? Lees meer

Met deze column kan ik de wereldvernietigen

Met deze column kan ik de wereld vernietigen

‘Maar als ik die column nu verder schrijf’ zegt Marthe van Bronkhorst, ‘dan komt deze informatie online, en kan ik die AI op ideeën brengen.' Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

:We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer