Asset 14

Je hebt motten en vlammen

Motten en vlammen

‘Ik merk dat ik je toch heel erg aan het pleasen ben,’ zegt de ander in de telefoon. De ander is een ex-schoolgenoot en collegaschrijver en het pleasen waren weken van verwarring, affectie, stiltes en al te veel van elkaars stukjes gelezen hebben. ‘Met jou zijn roept van alles bij me op, ik moet ineens een hoop dingen met mezelf uitzoeken.’ Of hij dat kan toelichten?
‘Ik vergelijk je met mijn ex. Ik merk dat ik er onzeker van word. Het zou in deze tijd juist alleen maar leuk moeten zijn. En dat is het niet.’
Ik zwijg. Ik ben gewend dat dingen niet alleen maar leuk zijn. Vlinders? Die heb ik nooit gehad, ‘motten’ komt nog het dichtst in de buurt. Dates stonden altijd synoniem voor ongemak, twijfel, soms hoge pieken, veel te hoge pieken, en geen vleugels.
Je hebt twee soorten mensen met pijn: motten en vlammen. Je hebt mensen die voorzichtig fladderen bij nacht, alles en iedereen ontwijken en dan vol in het vuur vliegen. En je hebt de zelfdestructieve woekerbranden. De vlammen hebben nooit door hoeveel collateral damage ze veroorzaken, het kan ze ook niet schelen. Vuur is per definitie het middelpunt van een planetenstelsel. Dat trekt motten weer aan als hemellichamen.
‘Ik voel wel ietsje meer dan vriendschap voor je, denk ik. Maar het is gewoon niet leuk,’ hoor ik hem zeggen. Ik sta naast een rij populieren in the middle of nowhere. Ik ben op een schrijfweek. In een moment van zwakte, nadat ik slecht nieuws ontving over een vriendin, heb ik hem gebeld met ‘Hoe gaat het?’
‘Met mij gaat het goed nu, lekker rustig. Goed kunnen nadenken. Kijk, ik vind je heel erg mooi. Eh, en ook aardig. Maar ik heb nog veel te veel uit te zoeken. Alles liep vorige week anders dan ik plande, ik was helemaal niet blij met mezelf. Ken je dat? Was er trouwens een reden dat je belde?’
‘Nee,’ zeg ik, ik stamel iets over een vriendin, en wat wij nou precies zijn. ‘Laat maar.’
Motten en vlammen dus. Neem Titanic: Rose is een vlam, Jack een mot. Rose had ook pijn: de liefde van haar leven was arm, haar schip zonk. Dat ze haar verloofde bedroog, en dit hele verhaal vertelde aan een kleinkind van een andere man, ach ja. Classic vlam: eigen pijn eerst. We weten allemaal wie wie van het vlot duwde. Andere voorbeelden: Teigetje (Winnie de Pooh): een vlam. Eeyore: een mot. Ye West: vlam. Avicii: mot.
‘En ja, ik weet dat ik hier zelf mee ben begonnen, maar goed. We zijn elkaar toch niets verschuldigd of wel?’
‘Ik begrijp het,’ zeg ik. Ik lieg. Ik hoor mezelf voorstellen om nog eens een biertje te drinken. Nog een keer mezelf verschroeien, mijn collega Freud zou dit doodsdrift noemen. Op de datum dat we elkaar toch al zouden zien, heeft hij inmiddels een andere afspraak. Waarom doe ik dit?
Ik heb er ook veel te veel van gemaakt in mijn hoofd, oordeelt vriendin M. snoeihard. Ik kon dit toch zien aankomen? Een groot vuur, daar ga je toch niet met open vleugels invliegen, kom op zeg? Er zijn toch genoeg andere, gevoelige fladderaars die goed voor me zouden zorgen? Waarom zoek ik er daar niet eentje van uit?
Het helpt niet tegen de brandwonden. Of tegen brandgeur, die verslavend is . Schrijven lukt niet meer. Eten lukt niet meer. Denken lukt niet meer. Doelloos tegen een lamp botsen, dat lukt. Ik staar wat. Ik drink wat. Ik google wijze raad. ‘Wat moet je doen als’ typ ik. ‘REN!’ staat er in de eerste zoeksuggestie. Sommige momenten sta ik op het punt om een bericht te sturen. Ik spreek mezelf streng toe: 'Je gaat niet al je principes en het hele feminisme onderuit halen. Je bent Simone de Beauvoir niet.' (Sartre: vlam. Simone: mot.)
In de tuin zie ik vlinderpaartjes dartelen. Ik denk aan de laatste woorden van het telefoongesprek.
‘Kan ik verder nog wat voor je doen?’ vroeg de Andere Schrijver na de mentale afranseling.
Het lijkt me heerlijk om een vlam te zijn. Om met een blik navelwaarts alles om je heen tweedegraads te kunnen verbranden.
‘Als je mijn roman voor me zou willen afschrijven,’ zeg ik, ‘zou dat echt geweldig zijn.’ Ook dat gebeurt niet, wel heb ik nu een column. De weken daarop houd ik mezelf buiten het bereik van open vuur, om af te kicken.

 

drie minuten hersendood

 

drie minuten hersendood, jij en ik

en ergens liep een kat in de war van die verstrengeling van geuren

het was lang genoeg om zuurstoftekort zaad in kunstgras te doen planten

ons kampioen te dromen en de zeilen al gemarreld en mijn oog al door je kast gebladerd,

ik zou alles verslinden

had niemand in de achterhoede

dat was het verschil

leve het verschil

 

en een lichaam ligt te zinderen, het wordt een speelveld

elke aanraking kan essentieel zijn, kies wat je wilt redden,

nu mijn kippenvel een wave is,

jij een sliding op mijn leven,

en met ogen open alles scheef is

het gras zich heeft gekanteld en de lucht stil op haar zij ligt,

mensen mijn blikveld in schuifelen als kreeften, ik was vergeten

dat je bekers nooit graveren moet voordat je ze gewonnen hebt

dat was een les

dank voor deze les

 

twee keer thuis twee keer uit

een keer zweven tussen transfervrije stiltes

de zeedijk en schemersecondes, een keer op de foto

een keer chocola, een keer een debuut,

blijf altijd de grote belofte

dat is een tip

dank voor deze tip

twee keer drie slapeloze nachten

twee keer dagen wachten

en ergens in dit alles mijn aanvoerdersband kwijtgeraakt

twee keer levenstekens, wachten, nog steeds wachten

niet in één keer, niet te gretig

leef je?

 

daarna floot je af

en ik lag op de grasmat

hersendood

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Hanneke Rozemuller (1998) is beeldedacteur bij Hard//Hoofd en illustrator. Met dromerige scenes met veel textuur en een beetje absurdisme wil ze een nieuw esthetisch laagje aan verhalen geven.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

De rode draad 1

De rode draad? Dat zijn wij, voor elkaar

Jihane Chaara is geen determinist, maar vraagt zich toch af of sommige ontmoetingen in het leven wel echt toeval zijn. Wat als we allemaal volgens een rode draad met elkaar verbonden zijn, zowel in ons huidige netwerk, als ook met degenen die op magische wijze ons leven in komen? Lees meer

Met deze column kan ik de wereldvernietigen

Met deze column kan ik de wereld vernietigen

‘Maar als ik die column nu verder schrijf’ zegt Marthe van Bronkhorst, ‘dan komt deze informatie online, en kan ik die AI op ideeën brengen.' Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

De inspraakavond

De inspraakavond

Om een progressief geluid te laten horen gaat Michiel Cox naar een inspraakavond over windmolens. Maar tijdens de bijeenkomst begint hij te twijfelen. Is dit inspraak? Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer