Asset 14

Het populisme van de VVD, gekraakt

Het populisme van de VVD, gekraakt

De VVD sneed zich lelijk in de vingers met een poll die bedoeld was om krakers in een kwaad daglicht te zetten. Alles aan de hele affaire illustreert de morele uitholling en de pathetische houding van de regeringspartij, schrijft Sander van der Kraan.

“Kraken is diefstal en krakers zijn inbrekers”. Dat poneerde VVD-Kamerlid en woordvoerder wonen en bouwen Daniel Koerhuis begin vorige maand op Twitter, samen met een trotse foto van hemzelf en CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Op 17 december nam de Tweede Kamer een initiatief wet aan die zij in oktober 2019 indienden. De wet moet ervoor zorgen dat de rechter-commissaris de bevoegdheid krijgt om het OM te machtigen krakers veel sneller uit te zetten door middel van zogenaamde ‘flitsuitzettingen’, waarbij krakers al binnen drie dagen na de aankondiging van ontruiming uit een pand gezet kunnen worden. Krakers hebben nu nog tot acht weken na de aankondiging tijd om een kort geding aan te spannen en mogen het pand tenminste tot de uitspraak blijven bewonen.

Twitteraars waren niet van Koerhuis’ uitspraak gecharmeerd. Onder de hashtag #DanielKoerhuisChallenge (uit de hoed van Twitter-collectief @BROODBUIS) uitten zij hun frustratie door op een zo creatief mogelijke manier te delen hoe zij met minderbedeelden om zouden gaan als ze een VVD’er zouden zijn. Wat volgde was een stroom van zowel hele grappige en snerende berichten, als schrijnende ervaringsverhalen over dakloos zijn en over jarenlange onzekerheid over een vaste en veilige woning. Samen vormde het een mooi beeld van het sentiment bij, en de realiteit van, het VVD-beleid.

40.000 mensen zonder dak

Van Koerhuis’ uitspraak klopt natuurlijk niets; kraken is per definitie geen diefstal, want diefstal heeft alleen betrekking op roerende goederen. Ook de strafbaarstelling ervan is helemaal niet vanzelfsprekend en valt te betwisten. Het is namelijk pas sinds 2010 strafbaar gesteld om te kraken, toevallig (of niet?) door de partij die mensen nu van een populistische leugen probeert te overtuigen. Daarbij komt dat het bijna nooit tot een veroordeling leidt omdat het belang van woonrecht het eigendomsrecht van de pandjesbaas overtreft, en er pas ontruimd wordt op het moment dat de eigenaar een spoedeisend belang bij de ontruiming kan aantonen. De VVD is erop uit krakers te demoniseren en de huisjesmelkers in hun achterban te bevredigen. Over de reden dat mensen kraken hoor je de regeringspartij niet.

De woningvoorraad neemt af terwijl de vraag blijft toenemen

Want die redenen zijn legio. Sinds 2009 is het aantal dakloze mensen namelijk extreem gestegen: van destijds minder dan 20.000, naar nu zo’n 40.000 mensen. Branchevereniging van opvanglocaties Valente telde in 2017 zelfs 70.000 unieke cliënten. De zwaarst getroffen groepen zijn dakloze mensen tussen de 18 tot 30 jaar en dakloze mensen met een niet-westerse achtergrond. Beide groepen verdrievoudigden tussen 2009 en 2019. Daarbij komt dat er op dit moment een tekort is van meer dan 300.000 huizen, wat volgens voorspellingen van ABF research in 2025 opgelopen zal zijn naar een getal rond de 400.000. Een tekort dat met name enorme impact heeft op mensen met lagere inkomens, want goedkopere, betaalbare huizen zijn al helemaal onvindbaar.

Veel zicht op verbetering is er niet: in 2018 bereikte de bouw van nieuwe sociale huurwoningen een historisch dieptepunt van slechts 13.000 woningen waar dit voor 2013 tussen de 20-30.000 lag. De woningvoorraad neemt zelfs áf terwijl de vraag blijft toenemen. Daarbij staan er nu in totaal 90.000 woningen leeg, waarvan 30.000 doordat ze te duur zijn of omdat ermee gespeculeerd wordt. Tenslotte blijven ook huren stijgen, onder andere dankzij het liberaliseren van huurprijzen, waardoor huurhuizen nog onbetaalbaarder worden voor een nog grotere groep mensen.

71,3 procent oneens

De reactie van de chronisch triomfantelijke liberaal in kwestie op de Twitter-challenge was tekenend. De ‘onfatsoenlijke tweets van de krakers en hun linkse vrienden’ verzekerde hem: de wet komt er! Zowel het Openbaar Ministerie, de Raad van State, de Raad voor de Rechtspraak als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten denken daar anders over: zij zijn kritisch op Koerhuis’ ‘flitsuitzettingen’, die praktisch gezien lastig uit te voeren zullen zijn omdat het de gemeentelijke bureaucratie en de werklast voor de politie verhoogt en het niet waarschijnlijk is dat het de procedure echt zal versnellen. Maar daar heeft Koerhuis geen boodschap aan. Die vecht liever met het populistische spook van linkse, stinkende hippies die het eigendom van hardwerkende Nederlanders zouden slopen.

Wederom werd de eigen misgeslagen plank gebruikt om ‘linkse activisten’ mee om de oren te slaan

Van de socialmedia-afdeling van de VVD kreeg Koerhuis bijval. Nog dezelfde week verscheen op het VVD-account een poll met diezelfde stelling, ‘Kraken is diefstal’, vergezeld door een onderbouwing die weinig twijfel liet bestaan over wat het ‘juiste’ antwoord zou zijn. Binnen no-time werd ook deze tweet opgepikt en geridiculiseerd. Waar in de eerste minuten na plaatsing ‘eens’ en ‘oneens’ min of meer gelijk opgingen, kantelde dit vervolgens naar een overgrote meerderheid van stemmen voor ‘oneens’. Van de bijna 7300 stemmers stemde 71,3% uiteindelijk tegen de vooringenomen stelling.

In your face, zou je denken. Maar daar dacht het communicatieteam van de VVD duidelijk anders over: wederom werd hun eigen misgeslagen plank gebruikt om ‘linkse activisten’ mee om de oren te slaan. De uitslag was mede mogelijk gemaakt door het ‘kraken’ van hun stelling. Op z’n minst onsportief, op z’n ergst een trumpiaans (‘Rigged election!’), karakteronthullend momentje van de liberalen. De lachwekkende reactie veroorzaakte nog meer reacties dan de poll zelf.

Pathetische symptoombestrijding

De #DanielKoerhuisChallenge begon als een ludieke hashtag, maar bleek gaandeweg om veel meer te gaan. Voor veel twitteraars, die dankzij de challenge van het wetsvoorstel hoorden, werd Koerhuis de personificatie van het jarenlange wanbeleid van zijn partij op de woningmarkt. Zijn neerbuigende reactie en de toon van de reactie van de VVD zelf waren veelzeggend voor hoe moreel uitgehold de VVD inmiddels is.

Het woning- en kraakbeleid van de VVD creëerde een monsterlijke markt. Het zorgde en zorgt ervoor dat tienduizenden mensen geen dak boven hun hoofd hebben, jaagt mensen de armoede in en dwingt ze tot kraken. Zowel de leegstand als de totale afbraak van de (sociale) woningmarkt is, met het huidige daklozenaantal, moreel niet te verantwoorden. En wat doet de VVD? Het liefst geeft het migranten of marktregulatie de schuld, maar als dat weggehoond wordt gaat de partij blijkbaar over op een agressieve symptoombestrijding van het probleem dat ze zelf hebben gecreëerd. Het is even pathetisch als walgelijk.

Beeld: Brina Blum

Mail

Sander van der Kraan

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer