Asset 14

Het circus met één wild dier

Welkom in het circus van de dood

Ze valt – de acrobate tuimelt van metershoog uit de ring van de trapeze. Gezicht voorwaarts, snoekduik in de circuspiste. Econoom D. en ik zien het gebeuren vanaf het balkon, precies de hoogte waarop men in de 18e eeuw boven een anatomisch snijpracticum hing en door monocletjes keek hoe een anoniem gestorven drommel uit het armenhuis in reepjes werd gesneden in naam der wetenschap. De act was net begonnen, twee katachtige meisjes in voor kinderogen totaal ongeschikte badpakken paaldansten op grote hoogte in een hoelahoep. Hier kwamen we voor: valgevaar zonder vangnet.
En nu valt ze. De man naast mij slaat zijn armen voor de ogen van zijn kind. Een ademteug gaat door de zaal. Mijn lijf voelt alsof iemand met een koude hand me uitwringt: alle lucht, organen en geluiden lekken weg. Alleen de geur blijft hangen: het ruikt naar paard, popcorn, en niet vaak gedragen pantalons. De acrobate landt op haar nek en rug. Ze rolt niet door zoals bij judoka’s. Tien seconden verstrijken in anarchie. De spot blijft op de acrobate gericht. De band speelt door, alsof ze willen zeggen: ‘Meid, schouders eronder en probeer het nog eens.’ D. en ik willen elkaar aankijken. Het licht gaat uit. En weer aan – een cordon rekwisiteurs blokkeert het zicht, ik zie nog net hoe ze door vier man wordt weggedragen. Ze houdt haar handen voor haar gezicht alsof ze huilt.
‘Mensen, ja, dat is schrikken.’ De spreekstalmeester heeft in de chaos het woord gegrepen.  ‘Maar ook dát is het circus! Die spanning. Een momentje …’
Een groot deel van het publiek heeft inmiddels uitgeademd. Mijn zweet plakt aan het fluweel van de stoel. Ook dít is het circus, herhaal ik in gedachten – foutje, vallen, doorgaan, dwarslaesie, dood – wacht even, wat? Artiesten wagen hun leven, publiek betaalt, dat is de afspraak. Maar ben ik, in dit morbide contract dat we sloten bij het binnengaan in dit circus, ook verplicht om te blijven klappen?
‘Ze is aanspreekbaar, ze zit rechtop. Wij gaan intussen verder,’ klinkt de directeur, ‘Warm applaus voor Flórian met zijn práchtige páárden!’

De band zet een meedeiner in en binnen de korste keren wordt er meegeklapt, applaus, Florian en zijn prachtige paarden paraderen door. ‘Dan nu pauze!’
‘Wil je naar huis?’ vraagt D. aan me. Hij vindt een zij-uitgang, ik steek een stresssigaret op, in mijn ooghoek zie ik hoe het meisje per ambulance wordt afgevoerd. Op de gang werden de verse kindertrauma’s gesust in zoete popcorn, schoven mensen worstenbroden naar binnen als degenslikkers, de laatste restjes ongemak gedrenkt in vette saus. Maar de show verlaten, dat gaat zomaar niet. Een publieksbegeleider duwt ons terug naar binnen: we hebben een nooduitgang geopend. In het hele gebouw is het alarm nu afgegaan, weten wij wel dat dat levensgevaarlijk is? Tot mijn verbazing zeggen we ‘sorry’ en laat ik me als een mak schaap weer binnenleiden.
Na de pauze is de sfeer in de zaal … fantastisch. Ik kijk om me heen: er wordt gelachen, geklapt, top-40 gespeeld. Op ieder gezicht tekent zich vreugde af. Mijn voeten willen meetappen, mijn handen voelen de onbedwingbare neiging tot vingerknippen. Het dringt tot me door: er had werkelijk om het even wat kunnen gebeuren in het midden, publiek klapt toch wel. We hadden met zijn allen bij de galg kunnen staan, een standrechtelijke executie, een heksenverbranding – de popcorn was rondgegaan. De collectieve adrenaline wil zo snel mogelijk gesust worden, thank you, next.
D. legt zijn hand op mijn been, maar er is niets meer dat deze angst kan bezweren. Heel even ving ik een glimpje op van het wilde dier dat de massa is, rechtstreeks uit de kooi. Als er op een dag een beroemdheid oproept om boeken te verbranden, wie weet zwaaien de hoi polloi dan met aanstekers. Als een politicus oppert het parlement te bestormen (alles op een catchy muziekje), dan danst de menigte misschien wel in de pas. ‘Dan nu een update,’ zegt de spreekstalmeester, ‘onze acrobate is in het ziekenhuis en goed nieuws, ze heeft alleen een paar fikse kneuzingen.’ Een ‘ooh’ en ‘aah’ gaan door de zaal. Ik wil het heel graag geloven, maar ik heb met mijn eigen ogen gezien hoe het meisje werd weggedragen. Ergens in mij huist het gevoel van bedrogen, begoocheld worden. ‘Maar geen zorgen,’ zegt de directeur, ‘over een paar dagen hangt ze alweer in de ring!’
En daar gaat het om, dat ze weer kan presteren, the show must go on. Het publiek doet de handen op elkaar: applaus. Zijn D. en ik de enigen die niet in de maat klappen in dit systeem? En als bij de volgende vierendeling de vegan hotdogs worden uitgedeeld, sta ik dan niet ook gewoon vooraan in de rij?

 

Florian met zijn práchtige páárden

 

Acrobaat, basculeer, charivari

vandaag ben ik de onderman

jij de saltomaker

ik land op jou, zodra je stevig op me leunt

Stop. Jij verplaatst je. Ik hang op je handen en voeten,

ik ben een vliegtuig, jij  landingsbaan, jij verlegt je maar je krimpt niet.

Aanloop. Jij bent de grap, ik ben jouw zweet

dat over mijn lichaam druipt, nu laat jij los, jij bent het stro

ik ben de prachtige paarden in concentrische cirkels rond jou de dompteur.

Jij wordt een zweepslag, ik ben een slingerbeweging.

Jij wordt een eenwieler op een koord, ik het tweede wiel, jij het derde.

Ik ben een evenwichtsstok, jij verplaatst je weer

jij bent een afwezig net

maar geloof me, je bent zo gewenst.

 

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Jill Heesbeen is een illustrator die graag werk maakt over de relaties tussen personen op maatschappelijk en op persoonlijk niveau. Zo laat ze je nadenken over de omgang met je medemens. Ook de relatie met jezelf (en de mentale problematiek die daarmee gepaard kan gaan) is een onderwerp dat ze graag verbeeldt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

Als Aisha haar moeder vertelt over haar vakantieplannen in Bretagne reageert ze nuchter. ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 6

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel drie. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 3

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel twee. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel een. Lees meer

Zeggen dat ik schrijver ben

Zeggen dat ik schrijver ben

Voorafgaand aan een netwerkevenement besluit Eva dat het maar eens afgelopen moet zijn met haar heimelijke schrijverschap. Lees meer

Geesten uit mijn datingverleden

Geesten uit mijn datingverleden

In de digitale wereld komt Aisha haar ex-dates nog regelmatig tegen. Ze posten sportschoolselfies, krijgen een puppy, of een baby. Hoe zou het zijn als ze met hen samen was gebleven? Lees meer

‘Sexy, dat beenhaar’

‘Sexy, dat beenhaar’

Ongeschoren vrouwenbenen zijn voor sommige mannen 'een dingetje'. Maar Eva is wel klaar met al dat gedoe, en in het café waar ze zit blijkt ze daarin niet de enige. Lees meer

Mijn roodbewangde gezicht 2

Mijn roodbewangde gezicht

Het bekijken van jeugdfoto's dwingt Eva te reflecteren op één van haar onbewuste mechanismen: blozen. Lees meer

:De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

Sinds vorig jaar voelt Aisha soms de behoefte om zand te eten. Ze gaat op zoek naar waar dit vandaan komt en hoe cultureel bepaald is wat we eetbaar vinden. ‘Is mijn zandbegeerte niet gewoon een hunkering naar verbinding naar iets dat ik ergens ben kwijtgeraakt?’ Lees meer

Mannen die over zichzelf praten

Mannen die over zichzelf praten

Na een aantal dates met een op zich interessante man twijfelt Eva of ze nog wel een keer met hem moet afspreken. Het probleem: hij praat te veel over zichzelf. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer