Groningen komt zelden in het nieuws. Groningers doen namelijk, in de regel, niet moeilijk. Grote kans dat je alweer vergeten bent dat er vorig jaar een watersnoodramp dreigde in de provincie. De Groningers reageerden zo onderkoeld op de evacuaties (“Het is weer eens wat anders, hè”) dat het journalisten tot wanhoop dreef: hier viel werkelijk niets aan sensatie te halen.
Maar afgelopen weekend kopte het NOS-journaal dat Groningers zich "grote zorgen" maken over de door gaswinning veroorzaakte aardbevingen. Ik zat gelijk op het puntje van mijn stoel. Hier was echt iets ernstigs aan de hand. In het NOS-item zegt een gepensioneerde Groninger op kalme toon over de scheuren in zijn verbouwde huis: “Kijk, hier zit er één, zo heb ik er zeventien.” Geen sprankje woede of verbittering in zijn stem, maar als je heel goed oplet zie je de stille wanhoop. Wanhoop op z’n Gronings.
Minister Kamp en de voor de gaswinning verantwoordelijke NAM doen ondertussen alsof hun neuzen bloeden. Ze geven weliswaar toe dat de aardbevingen steeds zwaarder worden, maar erkennen niet dat de enige echte oplossing is om te stoppen met gasboringen. Kamp stelt de beslissing nog een jaartje uit terwijl de NAM naar manieren mag gaan zoeken om op dezelfde weg door te gaan.
Dit is onrecht om razend van te worden. Groningen wordt al decennialang leeggezogen om zijn gas. Het mag wel eens benadrukt worden, want zelf doen de Groningers het niet: Nederland is niets zonder Groningen. Terwijl de staatskas fijn de miljarden absorbeert uit die goudmijn in het noorden, zitten de noorderlingen zelf met relatief grote werkeloosheid en armoede. Hopelijk worden de Groningers nu dan, bij hoge uitzondering, echt kwaad. Het is alleen de vraag of de rest van Nederland dat herkent als woede.

Of hij zelf ook paus zou willen worden, vroeg een journalist aan kardinaal Simonis toen die afreisde voor het vorige conclaaf. "Ben je gek", was het antwoord. "Dat is een loodzware rotbaan. Dat gun je niemand."
Toch schijnt Joseph Ratzinger destijds flink gelobbyd te hebben om nederig die zware last op zich te mogen nemen. Aan de nadagen van zijn voorganger had hij al kunnen zien wat voor lijdensweg hem te wachten stond. Maar Johannes Paulus II, met zijn pretoogjes, gaf die aftakeling nog wat glans; zelfs voor atheïsten was het aandoenlijk, zelfs bewonderenswaardig. Benedictus XVI, van meet af aan impopulair, zal hebben ingezien dat zijn eigen publieke aftakeling minder sympathie zou oproepen en dat het beter was met pensioen te gaan. Ook een aartsconservatieve kerkvorst gaat met zijn tijd mee.
En ik moest denken aan Formosus. Deze 9e-eeuwse paus (†896) had het niet getroffen met zijn opvolgers. Negen maanden na zijn dood liet Stephanus VI (of VII) zijn stoffelijk overschot opgraven en in de Heilige Stoel plaatsen voor een postuum showproces. Eenmaal veroordeeld werd hij van zijn pauselijke gewaden gestript, de twee (of drie) vingers waarmee hij zegende werden afgehakt, het lijk werd naderhand in de Tiber gegooid. Een paar vissers (of een trouwe monnik) haalden het daar weer uit.
Stephanus VI maakte zich er niet geliefd mee. Na een volksoproer werd hij afgezet, in de kerker gegooid en gewurgd. Formosus werd gerehabiliteerd en later weer gederehabiliteerd. Volgens de Levens der Pausen van Platina (1497) is het lijk toen nog eens opgegraven en onthoofd, maar daarover staat niks in tiende-eeuwse bronnen.
Een lijk op de Heilige Stoel. Dat is precies wat Ratzinger niet wilde worden. Maar ook gezond en wel was hij een reliek uit duistere tijden.

"Ik zag je gisteren op tv. Jij hebt doping gebruikt", zei een achtjarig jongetje tegen Michael Boogerd tijdens de voetbaltraining van diens zoontje. Niet de bankafschriften van een dopingdealer die vorige week opdoken, maar de opmerking van dat kind zou volgens de ex-wielrenner de aanleiding zijn geweest tot zijn bekentenis bij de NOS over jarenlang gebruik van cortisonen, epo en bloedtransfusies. Sentiment werkt nu eenmaal beter bij bekentenissen dan bankafschriften.
Boogerds biecht wordt door de een gezien als moedig, een ander noemt het niet moedig, weer een ander is "niet zo blij", niemand is verbaasd, niemand is er kapot van. Zijn commerciële waarde zal hij volgens 'topmarketeer' Bob van Oosterhout niet verliezen. Er wordt zelfs beweerd dat het publiek al die jaren niet door hem werd belazerd maar uiteindelijk zelf schuldig is. Boogerd vindt het op zijn beurt weer de schuld van de media en van de druk van de sponsor. Niets is zijn schuld. Een carrière als knuffelzondaar lijkt binnen handbereik.
Boogerd betreurde dat hij wielrenner geweest was in een periode waarin iedereen doping gebruikte. "Het was een duivels dilemma", zei hij. "Ik wilde mee met de beste coureurs. In 1997 nam ik de beslissing om te gaan gebruiken. Dat was het keerpunt."
Als ik vroeger tegen mijn moeder iets opbiechtte en zei dat anderen zich aan hetzelfde schuldig hadden gemaakt, antwoordde zij: "Als ik in de sloot spring, doe jij dat dan ook?" De Boogerds van deze wereld springen in alle sloten waarin te springen valt en wij zullen hen daarbij blijven aanmoedigen.

Vladimir Poetin bezoekt Amsterdam in het kader van het vriendschapsjaar van Nederland en Rusland. Vanavond heeft hij een anderhalf uur durend besloten overleg met premier Mark Rutte en de ministers Ploumen, Kamp en Timmermans. "Handelsbelangen staan in het gesprek voorop", schrijft het AD. De handelsrelatie tussen beide landen is al uitstekend, maar het kan natuurlijk altijd beter.
De Tweede Kamer wil echter dat de bewindslieden in hun ontmoeting met Poetin "ruimschoots aandacht besteden aan de voortdurende schending van mensenrechten in Rusland". Timmermans zegde dat toe: “Het beste werkt: hoffelijk in vorm, hard op de inhoud.”
Maar ruimschoots en hoffelijk met Poetin over mensenrechten praten draait alleen uit op het uitwisselen van wederzijdse onzin. Hoe moeten we zo'n gesprek voor ons zien? Nederland is voor de levering van olie en gas steeds afhankelijker van Rusland. Moet Timmermans, die vloeiend Russisch spreekt, dan gaan polderen over de positie van homo's en NGO's? Wel graag de handel stimuleren, maar een vermanend vingertje opsteken over morele onderwerpen, onderstreept alleen maar de onbeduidendheid van Nederland. Poetin zal hoogstens gedwongen worden tot een glimlach.
Dat Poetin niet terugdeinst voor loze bewoordingen, bleek al uit zijn brief in De Telegraaf aan "de bewoners van dit prachtige tulpenland". In die brief had hij het over "gelijkluidende posities" met betrekking tot internationale kwesties, wat in het geval van Syrië nergens op slaat. Ook schreef hij over de bevordering van "de economische stabiliteit" wat in het geval van Cyprus weer pertinent onwaar is. Die gekke bewoners van het tulpenland zullen vanavond tegenover het Scheepvaartmuseum demonstreren, maar dan dineert Poetin met Rutte en wordt er hoogstens iets hoffelijks over gezegd.
Wil het tulpenland echt indruk maken met zijn eis voor meer mensenrechten, dan zal het Rusland eens moeten aanspreken als blok met de zevenentwintig Europese lidstaten.

Geen protesten, geen stenen die door de lucht vlogen, geen van de taferelen die tijdens de kroning van Beatrix in 1980 de Amsterdamse straten onveilig maakten, was afgelopen Koninginnedag te bekennen. In een column op de website van de Volkskrant probeert Jan Bennink de vinger op de zere plek te leggen. "Werd de vorige kroning nog opgevrolijkt door bakstenen en rookbommen, vorige week was dat wel anders. Het land van duizend meningen stond als één kudde klapvee achter Oranje. De enige twee andersdenkenden waren slechts gewapend met een witte ballon en een kartonnen bordje."
Aangezien ik lang gekraakt woonde, deel ik Benninks teleurstelling dat er nu geen ijzersterke leus is bedacht zoals "Geen woning geen kroning". Ik begrijp ook zijn deceptie dat het niet zo spannend was als in 1980, maar word vooral geconfronteerd met mijn eigen passiviteit. Want eerlijk is eerlijk: ik stond niet op de Dam te protesteren tegen de schaamteloze pracht en praal van het hopeloos verouderde koningshuis. In plaats daarvan had ik me - met een licht schuldgevoel - verschanst in mijn huidige woonplaats Antwerpen, ver van de oranje feestelijkheden. Ik kan niet beoordelen of het in 1980 beter of vrolijker was, maar ik kan me wel afvragen wat er sindsdien is veranderd, en of de individualisering en het gebrek aan eensgezindheid mij ervan weerhielden de straat op te gaan.
Bennink steekt zijn hand niet in eigen boezem en vervolgt zijn wanhopige hulpkreet: "Wat is er met mijn Amsterdam gebeurd? (…) Waar is mijn stad van anarchisten en provo's, krakers en autonomen. Zijn jullie allemaal Goed Volk geworden?" Om vervolgens alle clichés op te noemen van hoe dat protest er dan volgens hem uit had moeten zien: brommerhelmen, punkbands en palestijnensjaals. Waar was Bennink zelf eigenlijk om de heugelijke feestdag op te vrolijken met een kekke brommerhelm of palestijnensjaal? Had hij het lef om met een ballon of bordje te zwaaien, hoe knullig dat er misschien ook uitziet op televisie? Nog meer dan door de nieuwe koning of iedereen die niet protesteerde, raak ik geïrriteerd door types die dwepend met het verleden oproepen tot rebellie, terwijl ze zelf te schijterig lijken in actie te komen. Dat moeten de anderen zeker doen, die gekke krakers en autonomen met hun overtuigingen en hun sjaaltjes.

Lies wilde dood. Ik ken dat gevoel, ik wil ook wel eens dood. Maar Lies was 85 en wilde écht dood. Zij sprak haar doodswens uit in Vrij Nederland, in alle redelijkheid. Lies was niet ziek, ze woonde en leefde zelfstandig. Ze leed niet, maar haar leven was klaar: "Er komt niets meer bij, het wordt alleen maar minder.” Lies vond sterven, humaan sterven, “potverdomme een mensenrecht”. Ik vind dat ook.
Onlangs was ik op bezoek bij mijn Nederlandse oma, de enige grootouder die ik nog heb. Ze is 92, woont nog zelfstandig, is fysiek gezond en mentaal wel een beetje in de war, maar ze weet wie ik ben. Nog wel. Zij lijdt ook niet, maar elke keer als ik haar spreek, zegt ze: “Ik hoop dat het toch niet al te lang meer duurt”. Inmiddels hoor ik dit al jaren, en elke keer draait mijn maag verder in een knoop: ik gun mijn oma een humane dood, ook zonder eerst ‘uitzichtloos’ en ‘ondraaglijk’ te moeten lijden.
Zelfbeschikking is een complex, rekbaar begrip. Elk mens verdient zeggenschap over alle facetten van zijn of haar bestaan, zo vinden we, maar wanneer het abortus of levensbeëindiging betreft, lijkt het opeens een zaak van publiek belang. Stervenshulp is wettelijk strafbaar en hoewel het in Nederland desondanks regelmatig voorkomt, is de praktijk zeer omslachtig. Af en toe gaat het mis, waardoor de dood opeens niet zo humaan meer is. Verschillende burgerinitiatieven pleiten voor legalisering van stervenshulp aan ouderen die hun leven ‘voltooid’ achten. Zelf bepalen wanneer je op een veilige manier uit het leven stapt, juist zolang je daarvoor bij machte bent, zonder ernstige ziekte of pijnlijk sterfbed: wat kan daar op tegen zijn? Maar het politieke debat blijft dooretteren en de Pil van Drion is na ruim twintig jaar nog steeds een hypothese.
Het VN-artikel kende een happy end, voor Lies althans. Ze dronk haar dodelijke cocktail, illegaal op internet gekocht, uiteindelijk stiekem op, in haar eentje, op een zondagmiddag. De kat keek toe.
Haar dochter vond haar dood in haar stoel, met een bevroren glimlach op haar gezicht.

In Luttelgeest werd vorige week een dode wolf aangetroffen. Biologen onderzochten het beest. Was het wel een echte wolf, of alleen maar een hond? Biodiversiteitscentrum Naturalis was er na autopsie voor 98 procent zeker van dat het om een wolf ging.
"De wolf is terug in Nederland, vindt u dat grappig, een beetje spannend of eng?" vroeg de Telegraaf haar lezers.
De VVD vond de wolf eng. "Veiligheid staat voorop", aldus Kamerlid Johan Houwers. Houwers meende dat er serieus moet worden overwogen, uit veiligheidsoverwegingen voor mensen en dieren, wolven af te schieten. Als ze niet al zijn doodgereden natuurlijk. De PvdA vond de wolf een beetje spannend. "We moeten de wolf een kans geven", aldus Kamerlid Lutz Jacobi. "Als je de natuur op orde hebt, is daar ook een plek voor de wolf". Voorlopig is er in de Nederlandse natuur plek voor één doodgereden exemplaar.
Een ander scenario dook op: de wolf is niet in Luttelgeest omgekomen, maar meegenomen door Oost-Europeanen die in de omgeving en masse in de kassen werken. Ook hieromtrent heerst onenigheid. Er werd geredeneerd: "Er is op de wadden ook weleens een zeehond gevonden die als grap is neergelegd, dus misschien is de wolf ook een grap".
Voordat het 98 procent zeker is dat het om een Oost-Europese kaswerker gaat die een grap uithaalde, kunnen we ons alvast wagen aan een peiling: vindt u de Oost-Europese kaswerker grappig, een beetje spannend of eng?

Steenrijke tech entrepreneurs hebben een nieuwe hobby gevonden: oud papier. In maart 2012 kocht Facebook mede-oprichter Chris Hughes het politieke weekblad The New Republic; afgelopen maandag werd bekend gemaakt dat Amazon-oprichter Jeff Bezos de Washington Post had gekocht voor slechts $250 miljoen. Een bedrag dat gelijk staat aan één procent van zijn vermogen, of de waardefluctuatie van zijn aandelenportefeuille in een rommelige beursweek. Een nobrainer.
Goed nieuws in een tijd van noodlijdende kranten? Dat zou heel goed kunnen. Het blijft pijnlijk als oude media enkel gered lijken te kunnen worden met nieuw geld, maar de legendarische krant draaide jaarlijks een verlies van $50 miljoen dollar, dus verkoop (of faillissement) was onvermijdelijk. "[It] survived Nixon, but not the Internet" pruilde WashPo's bekendste journalist Bob Woodward in The Daily Beast.
De aankoop was verrassend en werd amper toegelicht, dus over Bezos' motivatie wordt nu druk gespeculeerd. Hij beloofde de redactie geen inhoudelijke bemoeienis (uiteraard), maar cynici noemen de aankoop een 'rijkeluisspeeltje', of denken dat Bezos hiermee politieke invloed probeert te winnen in DC.
Vooralsnog lijkt hij (nog) geen wolf in schaapskleren te zijn, maar een oprechte weldoener met een goede reputatie en veel geduld. Voormalig hoofdredacteur van de WashPo Leonard Downie geeft Bezos in ieder geval het voordeel van de twijfel.
Ik laat mijn fantasie de vrije loop: zou het niet fantastisch zijn als binnenkort in Nederland eenzelfde reddingsactie plaats vindt? Dat een rijke, goedwillende Hollandse nerd op een dag NRC Media wegkaapt van Egeria en Derk Sauer en de hoofdredactie de laan uitstuurt? Vervolgens gaat die vreselijke Lux-bijlage op de schop, verdwijnen de Rolex-advertenties in de prullenbak, wordt de redactie uitgebreid en kan er weer goede, 'ouderwetse', inhoudelijke journalistiek bedreven worden. Zonder hete adem van aandeelhouders in de nek. Een nobrainer.

Aanstaande zondag zijn in Duitsland verkiezingen en Merkel gaat ze winnen. De campagne is uitzonderlijk onspectaculair. Leed de christendemocratische CDU in afgelopen jaren nog pijnlijke nederlagen in regionale verkiezingen, nu lukt het de sociaaldemocratische SPD maar niet een vuist te maken: de opgestoken middelvinger van SPD-lijsttrekker Steinbrück was een machteloos gebaar. Vreemd is dat niet, want Merkel is de afgelopen jaren tamelijk succesrijk geweest met een politiek van keine Experimente, die grotendeels een voortzetting was van beleid dat al is uitgezet onder Schröder en in de grote CDU-SPD-Koalition. Het is een keuze tussen worst met bier en bier met worst. Juist Merkels rechtse coalitiepartner de FDP kwijnt weg; de grootste blunder van Merkel-II was uitgerekend dat ze de Grünen hun zin gaven en in de nasleep van Fukushima versneld de kerncentrales sloten, waardoor Duitsland de komende decennia onverminderd bruinkool stookt.
Toch zouden we ons wat drukker mogen maken om die supersaaie Duitse Bundeswahl, want in feite kiezen de Duitsers wel de president van Europa. De machtigste persoon in de Europese Unie is zonder meer niet Van Rompuy, niet Barroso, maar Merkel. Die Chefin heeft niet om die positie gevraagd en de haar europolitiek bestaat dan ook hoofdzakelijk uit Europa bij elkaar houden en Duitse belangen behartigen. De begrotingssoberheid die in Nederland onder vuur ligt, werkt in Duitsland vrij aardig (daar hebben ze óók zwakke banken, maar geen huizenzeepbel en wel een economie die echte dingen maakt). De lage rentestand en het overschot op de handelsbalans zouden wel eens direct verband kunnen houden met de malaise elders, maar Merkel kan daar moeilijk campagne tegen gaan voeren. De politiek van pappen en nathouden inzake de eurocrisis is óók omdat Duitsland zelf de grootste schuldeiser is; het resultaat is dat Griekse demonstranten Merkel afbeelden met Hitlersnor en Duitsers Europa associëren met Griekse klaplopers, maar Griekenland is nog altijd niet failliet.
Alleen, daar gaat de Wahlkampf niet over: “Europa” is geen populair thema, es geht um die Wirtschaft. Dus volgende week hebben we vreemde Europese presidentsverkiezingen: ze gaan niet over Europa, de uitslag is voorspelbaar en alleen Duitsers mogen stemmen. Ik oefen vast op Beethovens negende.

Een folder met speelgoed en de knecht van de goedheiligman verdeelden de afgelopen dagen Nederland in kampen. Het kamp 'dit kan echt niet!' werd weggehoond door het kamp ‘oh jawel hoor, kutwijf/roetmop!’, terwijl een derde kamp vanaf de zijlijn riep: "Waar maken jullie je druk om?, laten we door mama gebakken pepernoten gaan eten!"
Zelf zit ik te vaak in het ‘waar maken jullie je druk om?’-kamp als het om dit soort dingen gaat. Je moet mensen hun lol gunnen, denk ik dan. Want natuurlijk is het fijn om alles bij het oude te laten – geen veelkleurige pieten maar gewoon zwarte, want zo kennen we dat. Of om te verwijzen naar traditionele rolpatronen nu de rest van het leven zo onzeker is: mama stofzuigt, papa timmert. Of om een harde grap te maken over een groep waartoe je zelf niet behoort. Natuurlijk is dat lekker. En natuurlijk is het niet gemeend, niet echt.
Maar dat blijkt het probleem: het is wel gemeend. Tijdens de discussies over de folder en de Piet werd een ranzige modderpoel aan sluimerend seksisme en racisme aangeboord. Die reacties zijn niet onschuldig, net zomin als de folder en de Piet. Dagelijks krijgen we zulke ogenschijnlijk onschuldige stereotype opmerkingen en beelden voorgeschoteld. Dat telt op. Dat bepaalt hoe we over elkaar en onszelf denken. Waar maken mensen zich druk om? Dat de folder en de Piet bestaande machtsverhoudingen bevestigen en versterken. Dat een Surinaamse vrouw kan worden beledigd op allerlei manieren waarop een blanke man niet kan worden beledigd. Dat die blanke man haar vervolgens humorloosheid kan verwijten en zij hem niet. Ik heb mijn kamp gekozen.