De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Linkse mensen moeten scherp zijn in tijden van rechts extremisme, betogen Merel Eimers en Simon van der Weele.
Morgen zullen we hopelijk even opgelucht kunnen ademhalen. De politieke overname van een extreemrechtse partij, en de waarschijnlijk daaropvolgende ontmanteling van onze democratische instituties, lijkt voorlopig te zijn afgewend. Het schrikbeeld Minister-president Wilders kan weer vier jaar de berging in.
De afgelopen weken is gebleken dat de angst van de media om de groei en overwinning van de PVV te missen – en opnieuw dezelfde blunder te begaan als na de ‘plotselinge’ overwinning van Trump en de Brexit – enigszins is bedaard. De ‘premierstrijd’ tussen Wilders en Mark Rutte werd aanvankelijk breed uitgemeten. Journalisten kwamen in groten getale af op Wilders’ tumultueuze campagne-aftrap in februari, het waren er zelfs zoveel dat er uiteindelijk maar weinig sympathisanten aanwezig bleken te zijn. Hierna werd Wilders in steeds mindere mate afgeschilderd als beklonken winnaar. De berichtgeving richtte zich vooral op de alsmaar teruglopende peilingen van de PVV, Wilders’ afwezigheid bij debatten als strategische fout en zijn gedenkwaardige en bedenkelijke interview met de Duitse televisie, waarin hij stelde dat de moordenaar van Fortuyn een radicale moslim was. En omdat zelfs de VVD heeft aangegeven een kabinet met Wilders niet te zien zitten, is een premierschap voor Wilders steeds onaannemelijker geworden. Zo luidt impliciet de boodschap: Wilders raakt zijn momentum kwijt.
Al negentien jaar zit hij in de Kamer als een humeurige slak
Tijd om te juichen? Zeker niet. Of hij nu wel of niet de volgende premier van Nederland wordt, of zijn partij nu wel of niet de grootste wordt: Wilders gaat nergens naartoe. Al negentien jaar zit hij in de Kamer als een humeurige slak, die geleidelijk en onverstoorbaar in een kaarsrechte baan van de marges naar het centrum glijdt. Zijn beweging sluit aan bij een internationale gemeenschap van extreemrechtse nationalisten die gezamenlijk en met toenemend succes hun agenda in nationale en Europese politiek weten te implementeren. Deze tendens, die een grote kentering in het Europese politieke bestel zou kunnen betekenen, zal zich blijven voortzetten, ongeacht de uitslagen van woensdag. Binnen deze ontwikkelingen vormen de verkiezingen in Nederland een momentopname, maar zeker geen keerpunt.
Mocht de PVV dus niet als winnaar uit de bus komen, fiets dan niet meteen door naar je volgende les bikram-yoga. Om extreemrechts in te dammen, zal Links een inhaalslag moeten maken die verder gaat dan het organiseren van een kekke ‘VerkiezingsMeetup’. Wij kunnen de komende jaren bedenken hoe we onze progressieve partijen structureel kunnen versterken en verbeteren, zodat links eindelijk weer een reëel politiek alternatief wordt. Je kunt actievoeren. Je kunt bij een vakbond gaan. Je kunt protesteren als de xenofobe, racistische, kortzichtige praat je om de oren vliegt. Alle middelen zullen aangewend moeten worden om te voorkomen dat we opnieuw vier jaar apathisch gaan wachten tot het volgende verkiezingscircus ons weer meevoert.
Beeld: Wouter Engler