Illustratie: Anne Brakema

De gulden komt terug, Drive knipoogt naar de jaren tachtig, Freddy Heineken is hip, België komt niet vooruit; Occupy is nog lang niet over." />

Illustratie: Anne Brakema

De gulden komt terug, Drive knipoogt naar de jaren tachtig, Freddy Heineken is hip, België komt niet vooruit; Occupy is nog lang niet over." />
Asset 14

Dubbeltje op z'n kant

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf korte commentaren, in woord en beeld, van onze redacteuren.

Illustratie: Joost de Haas

Commentaar

Hun punt is gemaakt

“Hun punt is gemaakt.” Dat hoor je steeds als het over de Occupy-beweging gaat. VVD-raadsleden, ondernemers aan het Damrak, beurshandelaren, allemaal herhalen ze het als een mantra: “We begrijpen de onvrede. Maar hun punt is gemaakt.” Het is als een klantenservice die zegt: “We noteren uw klacht, meneer. Bedankt voor het bellen!”
Occupy Wall Street is sinds 15 september aan de gang; veel te lang voor het lezerspubliek en dus de journalisten. De oorlog in Libië was ook al zo’n voortslepende zaak, met gelukkig een prachtig dramatisch einde. Maar de kans is klein dat binnenkort een CEO van Goldman Sachs zwaargewond uit een rioolpijp komt kruipen.
“Ja, dat was een prachtig stukje protest van de Occupy-beweging, bedankt voor dat idealisme jongens, dan gaan we nu doorrrrr naar Jan Mulder die boos is over de kleding van Sascha de Boer. Jan, hoe zit dat?”
Dinsdag werd Zucotti Park ontruimd. De bezetters van het Amsterdamse Beursplein krijgen nog een week.
Wanneer dringt het door dat dit geen tijdelijk fenomeen is, geen protest van een dag waarna iedereen weer lekker naar huis gaat? De wereld is aan het veranderen. De bewoners van Occupy zijn niet de meest inspirerende figuren, ze hebben geen goed verhaal, maar ze hebben gelijk. Daar kun je cynisch over doen, je kunt ze negeren of bekritiseren, maar je kunt ze beter helpen om wél met een goed verhaal te komen.
Rob Wijnberg omschreef het op 25 oktober treffend in zijn column in nrc.next: “Terwijl burgers op pleinen over de hele wereld demonstreren tegen het systeem, komen leiders van over de hele wereld bijeen om dat systeem te redden.”
Hun punt is nog lang niet gemaakt.

Door Rutger Lemm

Rolmodel

Freddy Heineken: Don Draper of Don Corleone?

Afgelopen week stapten weer twee Heineken-ontvoerders naar de rechter vanwege de film De Heineken Ontvoering: in oktober trachtte hoofdpiet Willem Holleeder tevergeefs een verbod te bewerkstelligen. Er was echter een man die de film met één telefoontje definitief naar de meest stoffige archiefkast van het Filmmuseum had kunnen verbannen: Freddy Heineken.
Heineken, die in 2002 overleed, was de échte godfather van Nederland. Nadat hij Heineken in Amerika op de kaart had weten te zetten als "het champagne onder de bieren" liet Freddy alle flesjes Amstelbier in New York opkopen, en kregen de winkeleigenaars (onder bedreiging van het spreekwoordelijke paardenhoofd in hun bed) te horen dat ze voortaan Heineken dienden te verkopen.
In de liefde was Freddy al even meedogenloos. Toen zijn maîtresse, actrice Nan Los, met een ander trouwde, kende Freddy’s rancune geen grenzen. Haar debuutfilm Twee Druppels Water (1963), die een internationaal succes leek te worden, werd per direct uit de roulatie gehaald. Freddy’s sterrenbeeld was Schorpioen: "Ik verschuil me. Wegkruipen, wachten, plotseling te voorschijn komen, steken. Sting, raak." 
Het leidt geen twijfel dat Freddy een soortgelijke steek had uitgedeeld wanneer De Heineken Ontvoering - die binnen vier dagen goud werd en inmiddels is verkocht aan Groot-Brittannië (ironisch genoeg door agentschap Bavaria Films) - hem niet had aangestaan.
Op dit moment wordt de vierdelige tv-serie Freddy gefilmd, met Thom Hoffman als Heineken. Volgens regisseur Pim van Hoeve zal de serie “een soort Mad Men” worden, die in tegenstelling tot de recente film meer de focus legt op Heinekens periode in New York in de jaren veertig. Hier ontwikkelde Freddy zijn ijzersterke marketingtalent, én perfectioneerde hij de “maffiapraktijken” waarvan het Heineken-concern nog regelmatig wordt beschuldigd.
De film en de tv-serie lijken de twee polen van Freddy’s karakter te vertegenwoordigen: een succesvolle charmeur die van een doodgewoon biertje een wereldmerk maakte (Freddy), en een rancuneuze despoot die over lijken ging (De Heineken Ontvoering: de filmposter lijkt zelfs een hommage aan The Godfather).
Freddy Heineken blijft een enigma. Don Draper of Don Corleone? Wie het weet mag het zeggen.

Door Sanne Rispens

Nieuws in beeld

De PVV is recentelijk een onderzoek gestart naar de wenselijkheid en voordelen van een terugkeer van de gulden. Reden genoeg voor Maurice de Hond om alvast een peiling te houden: maar liefst een derde wil de gulden terug.

Illustratie: Anne Brakema

Ver weg

Belgische democratie

Al ruim vijfhonderd dagen zit België zonder federale regering, tot groot ongenoegen van de kiezers. Er wordt wel gezegd dat België geen regering heeft. De onjuistheid hiervan is ironisch: België heeft momenteel namelijk wel vijf regeringen, voor de verschillende gemeenschappen en gewesten die België rijk is. En dan tellen we de demissionaire regering van Yves Leterme – meer dagen demissionair dan missionair in zijn carrière als premier – niet eens mee.
Nee, aan regeringen is er in België geen gebrek. Het is een Brusselse volkswijsheid dat je maar duizend stemmen nodig hebt om minister te worden. De bestuursdruk is hoog. Formateur Di Rupo had deze week grote moeite om een begroting rond te krijgen. Toch zou Europa deze uiterlijk half december graag ontvangen. En zo heeft België wederom een dwingende deadline voor de media, die elke week wel een nieuw hoogtepunt in de regeringsvorming kunnen onderscheiden. “Vrijdag wordt besloten of er onderhandeld gaat worden over het vooroverleg”.
Duizend stemmen voor een minister? "Laat die duizend stemmen dan eens samenkomen," moeten de initiatiefnemers van de G1000 hebben gedacht. De G1000 is een experimenteel burgerplatform, waarbij 1000 willekeurig gekozen burgers afgelopen vrijdag (11-11-11) samen kwamen om de problemen van het land zélf te bespreken, een poging tot meer directe democratie. Dat er maar 704 opdaagden mocht de pret niet drukken. Uiteindelijk zal er echter maar met een “G32” van vrijwilligers worden doorvergaderd, wat weer op scepsis kwam te staan van het linkse burgermediaplatform DeWereldMorgen. De huidige crisis in België en Europa lijkt te smeken om meer directe democratie. Het blijft oprecht de vraag of dat überhaupt mogelijk is.

Door Daan Oostveen

De filmclub

De ironie van Drive

Er staan roze letters op de filmposter van Drive. Dat is best wel camp. Of jaren tachtig. In elk geval is de kleur ironisch. Eigenlijk lijkt het op de filmposter van Footloose. Drive zit vol met verwijzingen naar de jaren tachtig. Alles in de film is een referentie of een knipoog.
Drive heeft een eenvoudig plot: zwijgzame held die zijn brood verdient als vluchtautochauffeur wordt verliefd en daardoor komt hij in allerlei lastige situaties terecht (wat achteraf bezien ook het plot van een willekeurige aflevering van Fawlty Towers had kunnen zijn). Het verhaal is versierd met jarentachtigmuziek, beelden van een troosteloos Los Angeles, het verwrongen hoofd van Ron Perlman, onverwacht geweld, zilveren jassen en een hyperemotionele Carey Mulligan. Het past daarmee naadloos in de modieuze nostalgie naar de jaren tachtig, zo mogelijk het lelijkste tijdperk uit de geschiedenis van de mensheid. De hele stijl van Drive is niet mooi, maar alles waar het voor staat is cool. Dat werkt uitermate verwarrend, want hoe kun je een film beoordelen als bijna elke creatieve keuze een knipoog is?
In gesprekken na afloop bleek iedereen veel meer in de film gezien te hebben dan ik, variërend van iets wat blaxpoitation heet tot het zijn van een parodie op films waarvan ik nog nooit gehoord heb. Met zoveel referenties en ironie hoef je geen enkele keuze te verdedigen. Het is immers niet jouw beslissing, maar een verwijzing naar die van iemand anders. Drive is daarmee een typische hipsterfilm. Of ik mijn snor en skinny jeans mooi vind? Geen idee, maar het is jaren tachtig en vét camp.

Door Tim de Gier

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

Bestel de bundel ‘Ik wil, wil jij ook!’

Op zoek naar een intiem, verzachtend en verzettend cadeau? Voor maar €10 bestel je de bundel ‘Ik wil, wil jij ook?’, een voorstel voor een nieuwe taal om over seksualiteit te spreken. Met ploeterende brieven en prikkelende beelden. Alleen te bestellen vóór het einde van dit jaar en zolang de voorraad strekt!

Bestel nu