Asset 14

Boze burgers

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf commentaren van onze redacteuren, in woord en beeld.

Commentaar

Tim

"Kinderen zijn de ergste fascisten", zei Annie M.G. Schmidt ooit. Onze nationale knuffeloma veroverde Nederland met haar kinderboeken en versjes, maar Annie’s eigen jeugd was verre van idyllisch. Als beschermd opgevoed dochtertje van de dominee hoorde ze er nooit bij. "Hoezeer ik me ook in bochten wrong en hoezeer ik me ook vernederde."
Ook schrijver Arthur Japin werd vroeger gepest ("er zijn peuken in mijn gezicht uitgedrukt"). Hij hekelde in de Volkskrant de vroegere school van Tim Ribberink, waar men nooit iets zou hebben gemerkt van het jarenlange getreiter dat zich ook op internet afspeelde. "Als anonieme pesters op internet mogen, mogen ook sluipschutters", zegt Japin, "de woorden daar zijn niet minder dan kogels, bedoeld om te doden."
Tim Ribberink werd trending op 5 november. Vooral op Twitter sprak iedereen zijn afschuw uit over pesten, de website moetenwenietwillen noemde Tims pesters "het doodschoppen nog niet waard".
Op de een of andere manier klinkt al die morele verontwaardiging met bijbehorende holle frasen ("RIP TIM!!!") buitengewoon hypocriet. Pesten is een onvermijdelijk gevolg van groepsdynamiek, zowel onder kinderen als volwassenen. Iedereen weet dat pesten slecht is. Sociaal wetenschapper Linda Duits wil dan ook af van het zwartwitte denkpatroon rond dit thema: "Pestkoppen en gepeste jongeren zijn niet te reduceren tot moedwillige slechteriken en onschuldige slachtoffers."
Zoals het cinematografische meesterwerk Mean girls op briljante wijze in beeld bracht, is een schoolplein nog het beste te vergelijken met een apenrots, waar degene die het hardste schreeuwend op zijn borst slaat de dienst uitmaakt. Kinderen hebben een ijzersterk instinct voor het eruit pikken van de meer introverte en dus zwakkere elementen in de groep. Ik moet altijd denken aan de Discovery-beelden van stoffige savannes, waarop die ene hinkende gazelle te grazen wordt genomen door een hongerige leeuw.
Als we accepteren dat pesten niet te bestrijden valt met morele verontwaardiging, hoe oprecht ook, wordt het misschien tijd voor een meer genuanceerde benadering. Zodat kinderen die niet automatisch bovenop de apenrots zitten, ook niet meer meedogenloos voor de leeuwen worden gegooid.

Door Sanne Rispens

Machtige Media

Bedroevend slecht

Als het aan de nieuwe regering ligt, verdwijnt het Mediafonds. Deze organisatie financiert een aanzienlijk deel van de Nederlandse mediaproducties van de publieke omroep. Hoorspelen, televisiedrama, lange documentaires, videoclips, cursussen voor nieuwe makers, evaluaties van gerealiseerde projecten, kinderdocumentaires: het Mediafonds tast diep in de buidel om de ‘linkse hobbyisten’ hun werk goed te laten doen. Onder andere de fantastische films van Leonrad Retl Helmrich, de subtiele korte documentaires van Kids & Docs en het radioprogramma Plots konden daardoor gerealiseerd worden. Net als veel (Nederlandse) films die straks op het IDFA draaien (van 14 t/m 25 november), zoals de openingsfilm van John Appel.
Zoals het een goede culturele instelling betaamt, wordt er onmiddellijk en redelijk zichtbaar actie ondernomen: je hebt het vast al voorbij zien komen op Facebook. De ‘mediafondsmoetblijven’ petitie is inmiddels door duizenden documentairemakers, filmliefhebbers en andere weldenkende mensen ondertekend, en het Mediafonds zelf heeft een filmpje gemaakt. Helaas: de inhoud van dit filmpje, die binnen zou moeten dringen als het geluid van een loeiend luchtalarm, wordt overschreeuwd door de bedroevende kwaliteit ervan. Kijk zelf maar.
In twee minuten zien we een onsamenhangend, ongemakkelijk document vol geschreeuw en zwart beeld (!), vreemde montagekeuzes en een totaal willekeurige scène uit een documentaire. Geen ritme, geen gevoel, geen indruk. Jammer. Als je achterban bestaat uit de beste Nederlandse makers, kenners en andere invloedrijke mensen, pak je toch de kans om iets onomstotelijk moois en veelzeggends neer te zetten? Want veelzeggend ís het: als dit fonds verdwijnt kunnen er veel minder documentaires en andere kwaliteitsproducties gemaakt worden.
De noodkreet van het filmpje zelf is dus niet overtuigend. Maar het belang van goede documentaires is des te meer zichtbaar op het IDFA. Ga erheen en geniet van al dat moois, zolang het nog kan.

Door Noor Spanjer

Nieuws in Beeld

"Negenhonderd bedden"

Illustratie: Charlotte Peys

De Hofstad

Boze burgers

Regeerakkoord I van Rutte II werd opengebroken, dankzij protest van VVD’ers. Al viel er wel wat aan te merken op het idee nivellering via inkomensafhankelijke zorgpremies te regelen, zowel de woede hierover als de welwillendheid waarmee naar die woede werd geluisterd waren verbazingwekkend. De woede was in elk geval niet unaniem onder mensen met bovenmodale inkomens. In Amsterdam-Zuid en Amersfoort stelden geïnterviewden de NOS-verslaggever teleur met een hartverwarmend: “Ik kan het hebben.” Toch hebben een paar duizend VVD-leden het via tweets en mails voor elkaar gekregen dat Rutte op zijn knieën terug moest naar Samsom.
Vergelijk dat met de massale demonstraties tijdens Rutte I. Elke week leek er wel een nieuwe opstand te zijn, maar Rutte I was doof voor het geschreeuw van kunstenaars, studenten en gehandicapten met sociale werkplekken. Wellicht dat we daarom nog geen al te woedende kritiek hebben gehoord op andere, pijnlijkere maatregelen uit het regeerakkoord, zoals de verkorting van de WW, afschaffing van de basisbeurs, bezuinigingen op de publieke omroep of de 1 miljard minder voor ontwikkelingssamenwerking. De meeste mensen lijken hun schouders op te halen, murw geslagen door Rutte I. Als je merkt dat geen enkel protest wat uithaalt, volgt op een gegeven moment learned helplessness.
Maar wie weet is Rutte II radicaal anders dan Rutte I. De hele nieuwe uitstraling, met het motto “Bruggen slaan”, is begripvol en redelijk. Niemands vingers worden afgelikt en op niemands tenen wordt getrapt, behalve op die van mensen met een aversie tegen nivelleren. Rutte II zou beter luisteren naar de burgers dan Rutte I. Dat lijkt tot nu toe het geval, maar het kan ook dat woedend geschreeuw van welgestelde VVD-leden op wonderbaarlijke wijze door doofheid heen breekt. Als er ook op andere maatregelen protesten volgen, terwijl Samsom zijn nivelleringsverlangen doorzet, zullen we zien naar wie Rutte II het beste luistert.

Door Emy Koopman

Commentaar

Groot en sterk

Kinderen gebruiken steeds meer medicijnen. Nog nooit werden er zoveel luchtwegverwijders, laxeermiddelen, huidcrèmes, hormoonzalfjes en pijnstillers verstrekt, aldus het NRC afgelopen vrijdag. Waarom? De arme schaapjes lijden steeds vaker aan gedragsstoornissen als ADHD, hebben poepproblemen of last van allergieën. Stofjes in de lucht, pollen en poezen, noten en gluten: het worden hoe langer hoe meer hindernissen die een gezond leven in de weg staan. Kinderen gebruikten in 2011 ten opzichte van het voorgaande jaar 71% meer laxeermiddelen, 23% meer allergiecrèmes, sprays en pillen, 132% meer psychofarmaca en 149% meer maagzuurremmers. Word je daar nou echt groot en sterk van?
Al die slecht etende, steeds agressievere, allergische dikkerds met huiduitslag, een korte spanningsboog en onregelmatige ontlasting zijn de volwassenen van morgen. Deze niezende, stampvoetende groep kinderen zwelt ook nog eens elk jaar aan. Dat lijkt het prijskaartje te zijn van een hectische kindertijd waarin ouders meer werken en kinderen meer dan ooit in steden leven en geconfronteerd worden met stress. Zo weegt niet alleen de vergrijzing zwaar op gezondheidszorg, maar wordt tegelijkertijd jonger begonnen aan een carrière in slikken, smeren en spuiten.
Ondertussen zijn de effecten die de medicijnen op kinderen hebben niet duidelijk omdat op kinderen testen wordt gezien als onethisch. Maar de toename van medicijngebruik wordt zodoende een test op een hele generatie. Koop bijvoorbeeld eens, in plaats van in plastic voorverpakte poedertjes die in de magnetron een tomaat worden, wat meer groente en fruit op de markt. Eet zoals oma at. Dan kunnen veel potjes en doosjes vanzelf in het medicijnkastje blijven staan.

Door Thomas Rietstra

Mail

Redactie

Charlotte Peys is cultuurwetenschapper en illustrator en woont en werkt in Gent (België). Haar werk is steeds gebaseerd op observatie en onderzoek. Ze illustreert om te onthouden, te verzamelen, te vertellen, te ordenen en te onderzoeken.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 juli aan als kunstverzamelaar en ontvang in juli je eerste kunstwerk, een unieke print van kunstenaar Lois Cohen!

Word kunstverzamelaar