Asset 14

Boze burgers

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf commentaren van onze redacteuren, in woord en beeld.

Commentaar

Tim

"Kinderen zijn de ergste fascisten", zei Annie M.G. Schmidt ooit. Onze nationale knuffeloma veroverde Nederland met haar kinderboeken en versjes, maar Annie’s eigen jeugd was verre van idyllisch. Als beschermd opgevoed dochtertje van de dominee hoorde ze er nooit bij. "Hoezeer ik me ook in bochten wrong en hoezeer ik me ook vernederde."
Ook schrijver Arthur Japin werd vroeger gepest ("er zijn peuken in mijn gezicht uitgedrukt"). Hij hekelde in de Volkskrant de vroegere school van Tim Ribberink, waar men nooit iets zou hebben gemerkt van het jarenlange getreiter dat zich ook op internet afspeelde. "Als anonieme pesters op internet mogen, mogen ook sluipschutters", zegt Japin, "de woorden daar zijn niet minder dan kogels, bedoeld om te doden."
Tim Ribberink werd trending op 5 november. Vooral op Twitter sprak iedereen zijn afschuw uit over pesten, de website moetenwenietwillen noemde Tims pesters "het doodschoppen nog niet waard".
Op de een of andere manier klinkt al die morele verontwaardiging met bijbehorende holle frasen ("RIP TIM!!!") buitengewoon hypocriet. Pesten is een onvermijdelijk gevolg van groepsdynamiek, zowel onder kinderen als volwassenen. Iedereen weet dat pesten slecht is. Sociaal wetenschapper Linda Duits wil dan ook af van het zwartwitte denkpatroon rond dit thema: "Pestkoppen en gepeste jongeren zijn niet te reduceren tot moedwillige slechteriken en onschuldige slachtoffers."
Zoals het cinematografische meesterwerk Mean girls op briljante wijze in beeld bracht, is een schoolplein nog het beste te vergelijken met een apenrots, waar degene die het hardste schreeuwend op zijn borst slaat de dienst uitmaakt. Kinderen hebben een ijzersterk instinct voor het eruit pikken van de meer introverte en dus zwakkere elementen in de groep. Ik moet altijd denken aan de Discovery-beelden van stoffige savannes, waarop die ene hinkende gazelle te grazen wordt genomen door een hongerige leeuw.
Als we accepteren dat pesten niet te bestrijden valt met morele verontwaardiging, hoe oprecht ook, wordt het misschien tijd voor een meer genuanceerde benadering. Zodat kinderen die niet automatisch bovenop de apenrots zitten, ook niet meer meedogenloos voor de leeuwen worden gegooid.

Door Sanne Rispens

Machtige Media

Bedroevend slecht

Als het aan de nieuwe regering ligt, verdwijnt het Mediafonds. Deze organisatie financiert een aanzienlijk deel van de Nederlandse mediaproducties van de publieke omroep. Hoorspelen, televisiedrama, lange documentaires, videoclips, cursussen voor nieuwe makers, evaluaties van gerealiseerde projecten, kinderdocumentaires: het Mediafonds tast diep in de buidel om de ‘linkse hobbyisten’ hun werk goed te laten doen. Onder andere de fantastische films van Leonrad Retl Helmrich, de subtiele korte documentaires van Kids & Docs en het radioprogramma Plots konden daardoor gerealiseerd worden. Net als veel (Nederlandse) films die straks op het IDFA draaien (van 14 t/m 25 november), zoals de openingsfilm van John Appel.
Zoals het een goede culturele instelling betaamt, wordt er onmiddellijk en redelijk zichtbaar actie ondernomen: je hebt het vast al voorbij zien komen op Facebook. De ‘mediafondsmoetblijven’ petitie is inmiddels door duizenden documentairemakers, filmliefhebbers en andere weldenkende mensen ondertekend, en het Mediafonds zelf heeft een filmpje gemaakt. Helaas: de inhoud van dit filmpje, die binnen zou moeten dringen als het geluid van een loeiend luchtalarm, wordt overschreeuwd door de bedroevende kwaliteit ervan. Kijk zelf maar.
In twee minuten zien we een onsamenhangend, ongemakkelijk document vol geschreeuw en zwart beeld (!), vreemde montagekeuzes en een totaal willekeurige scène uit een documentaire. Geen ritme, geen gevoel, geen indruk. Jammer. Als je achterban bestaat uit de beste Nederlandse makers, kenners en andere invloedrijke mensen, pak je toch de kans om iets onomstotelijk moois en veelzeggends neer te zetten? Want veelzeggend ís het: als dit fonds verdwijnt kunnen er veel minder documentaires en andere kwaliteitsproducties gemaakt worden.
De noodkreet van het filmpje zelf is dus niet overtuigend. Maar het belang van goede documentaires is des te meer zichtbaar op het IDFA. Ga erheen en geniet van al dat moois, zolang het nog kan.

Door Noor Spanjer

Nieuws in Beeld

"Negenhonderd bedden"

Illustratie: Charlotte Peys

De Hofstad

Boze burgers

Regeerakkoord I van Rutte II werd opengebroken, dankzij protest van VVD’ers. Al viel er wel wat aan te merken op het idee nivellering via inkomensafhankelijke zorgpremies te regelen, zowel de woede hierover als de welwillendheid waarmee naar die woede werd geluisterd waren verbazingwekkend. De woede was in elk geval niet unaniem onder mensen met bovenmodale inkomens. In Amsterdam-Zuid en Amersfoort stelden geïnterviewden de NOS-verslaggever teleur met een hartverwarmend: “Ik kan het hebben.” Toch hebben een paar duizend VVD-leden het via tweets en mails voor elkaar gekregen dat Rutte op zijn knieën terug moest naar Samsom.
Vergelijk dat met de massale demonstraties tijdens Rutte I. Elke week leek er wel een nieuwe opstand te zijn, maar Rutte I was doof voor het geschreeuw van kunstenaars, studenten en gehandicapten met sociale werkplekken. Wellicht dat we daarom nog geen al te woedende kritiek hebben gehoord op andere, pijnlijkere maatregelen uit het regeerakkoord, zoals de verkorting van de WW, afschaffing van de basisbeurs, bezuinigingen op de publieke omroep of de 1 miljard minder voor ontwikkelingssamenwerking. De meeste mensen lijken hun schouders op te halen, murw geslagen door Rutte I. Als je merkt dat geen enkel protest wat uithaalt, volgt op een gegeven moment learned helplessness.
Maar wie weet is Rutte II radicaal anders dan Rutte I. De hele nieuwe uitstraling, met het motto “Bruggen slaan”, is begripvol en redelijk. Niemands vingers worden afgelikt en op niemands tenen wordt getrapt, behalve op die van mensen met een aversie tegen nivelleren. Rutte II zou beter luisteren naar de burgers dan Rutte I. Dat lijkt tot nu toe het geval, maar het kan ook dat woedend geschreeuw van welgestelde VVD-leden op wonderbaarlijke wijze door doofheid heen breekt. Als er ook op andere maatregelen protesten volgen, terwijl Samsom zijn nivelleringsverlangen doorzet, zullen we zien naar wie Rutte II het beste luistert.

Door Emy Koopman

Commentaar

Groot en sterk

Kinderen gebruiken steeds meer medicijnen. Nog nooit werden er zoveel luchtwegverwijders, laxeermiddelen, huidcrèmes, hormoonzalfjes en pijnstillers verstrekt, aldus het NRC afgelopen vrijdag. Waarom? De arme schaapjes lijden steeds vaker aan gedragsstoornissen als ADHD, hebben poepproblemen of last van allergieën. Stofjes in de lucht, pollen en poezen, noten en gluten: het worden hoe langer hoe meer hindernissen die een gezond leven in de weg staan. Kinderen gebruikten in 2011 ten opzichte van het voorgaande jaar 71% meer laxeermiddelen, 23% meer allergiecrèmes, sprays en pillen, 132% meer psychofarmaca en 149% meer maagzuurremmers. Word je daar nou echt groot en sterk van?
Al die slecht etende, steeds agressievere, allergische dikkerds met huiduitslag, een korte spanningsboog en onregelmatige ontlasting zijn de volwassenen van morgen. Deze niezende, stampvoetende groep kinderen zwelt ook nog eens elk jaar aan. Dat lijkt het prijskaartje te zijn van een hectische kindertijd waarin ouders meer werken en kinderen meer dan ooit in steden leven en geconfronteerd worden met stress. Zo weegt niet alleen de vergrijzing zwaar op gezondheidszorg, maar wordt tegelijkertijd jonger begonnen aan een carrière in slikken, smeren en spuiten.
Ondertussen zijn de effecten die de medicijnen op kinderen hebben niet duidelijk omdat op kinderen testen wordt gezien als onethisch. Maar de toename van medicijngebruik wordt zodoende een test op een hele generatie. Koop bijvoorbeeld eens, in plaats van in plastic voorverpakte poedertjes die in de magnetron een tomaat worden, wat meer groente en fruit op de markt. Eet zoals oma at. Dan kunnen veel potjes en doosjes vanzelf in het medicijnkastje blijven staan.

Door Thomas Rietstra

Mail

Redactie

Charlotte Peys is cultuurwetenschapper en illustrator en woont en werkt in Gent (België). Haar werk is steeds gebaseerd op observatie en onderzoek. Ze illustreert om te onthouden, te verzamelen, te vertellen, te ordenen en te onderzoeken.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Vorige week schreef Jochum een brief aan Ettie over zijn ervaring met queer-zijn, biseksualiteit en identiteit tijdens zijn jeugd. In deze brief reageert Ettie met haar eigen ervaring en vraagt ze zich af of iedereen queer zou kunnen zijn. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer