Niet alleen twee minuten stilte met dodenherdenking, maar ook drie kwartier geluid. Van geschreeuw voor Anne Frank, via gefluister in een saloon, tot een trompet vol tristesse." /> Niet alleen twee minuten stilte met dodenherdenking, maar ook drie kwartier geluid. Van geschreeuw voor Anne Frank, via gefluister in een saloon, tot een trompet vol tristesse." />
Asset 14

Dodenherdenking

Traditiegetrouw zal op 4 mei het eresaluut over de Dam weerklinken, vlak voordat Nederland twee minuten zwijgt. Of dat nou 'Taptoe' of 'Last Post' is, geluid hoort net zozeer bij het herdenken van de doden als stilte. De redacteuren van hard//hoofd zijn hun platenkast ingedoken om met muziek de doden te eren, of dat nou oorlogsslachtoffers, soldaten, of geliefden zijn. Een thematische mixtape samengesteld via Spotify en YouTube, met een platenhoes door illustrator Joost Dekkers. Luister de mixtape hier.


Illustratie: Joost Dekkers

Tracklist

1. Neutral Milk Hotel - Holland 1945 (Boy)
2. Eels - Last Stop: This Town (Kasper)
3. The National - Afraid of Everyone (Rutger)
4. John Zorn - Speedball (Timo)
5. dEUS - Right as Rain (Emmie)
6. The Doors - The Unknown Soldier (Melle)
7. O.M.D. - Enola Gay (Emmie)
8. Big Star - Holocaust (Kasper)
9. Oi va voi - S'brent (Brankele)
10. Boris Vian - Le Déserteur (Melle)
11. Fugimundi - Mon Petit Prince (Timo) (Staat niet op Youtube)
12. Franz Schubert - Ave Maria (Maartje)

Luister de hele mixtape via deze Youtube-speler of hier via Spotify.

1. Neutral Milk Hotel - Holland 1945 (Boy)
Gedenken doe je in stilte. Dan pas komt de zwaarte der dingen werkelijk bij je binnen. Alsof anders de vereiste concentratie ontbreekt, je zult worden afgeleid door minder wezenlijke zaken. Jeff Mangums op Anne Frank geïnspireerde 'Holland 1945' botst frontaal met die conventie. Als een stoomlocomotief dendert de hectische mix van blazers, stevige drumpartij en een voor mij verder onontwarbare mengelmoes van instrumenten bij je binnen. Terwijl je twijfelt of Mangum aan het zingen of het schreeuwen is, geef je je over aan zijn woordenstroom; een ritmische afwisseling van begrijpelijke taal en onnavolgbare gedachtekronkels. Hij stoot het uit alsof hij een gewisse dood tegemoet rijdt en zich ervan wil verzekeren dat dit gezegd zal zijn, hopend op een dag dat er geen kind meer zijn onschuld hoeft te verliezen, zoals Anne Frank die ooit verliezen moest.

2. Eels - Last Stop: This Town (Kasper)
Ongeveer driekwart van het oeuvre van Mark 'E' Everett zou geschikt zijn voor deze playlist, want hij verhaalt steevast over de dood. Niet zo gek als je bedenkt dat in korte tijd zo'n beetje al zijn dierbaren hem ontvielen. Uiteindelijk gaan al die rouwliederen echter over het leven en dat we het moeten koesteren. Het doet vaak pijn, maar mag soms best een beetje swingen. "You're dead but the world keeps spinning, take a spin through the world you left."

3. The National - Afraid of Everyone (Rutger)
Ik luisterde dit nummer heel veel toen ik met een journalistenreis door Israel trok. De agressie, de frustratie, de onoplosbare verdeeldheid voelde je overal, ook zonder met mensen te praten. Ik hoorde van een vriendin dat haar broertje letterlijk ziek werd van de spanning die in Jeruzalem hangt, en dat kon ik me goed voorstellen. Daar zie je wat muren, (dreiging van) geweld, ontmenselijking en wantrouwen met mensen doen. Ik moest denken aan de Bosnische man in Srebrenica die al zijn familie verloren had en zacht tegen me zei: "Laat nooit de nationalisten in je land opkomen. Geef ze geen kans." Dit nummer van de altijd wat melodramatische mannen van The National vat oorlog voor mij samen.

4. John Zorn - Speedball (Timo)
Waarom denken mensen toch dat herdenken in stilte moet gebeuren? Zou stilzwijgen de enige manier zijn om je te kunnen focussen op de zwaarte van het verleden? Gelul, denk ik. De dood - en oorlog - is niet in slechts stilte te vatten. Er moet ook plaats zijn voor het tegenovergestelde: gekrijs om de pijn en het leed eruit te laten en de mens te confronteren met de verschrikkingen van oorlogssituaties en militaire conflicten. Misschien was dat niet wat avant-garde saxofonist en componist John Zorn voor ogen had met zijn grindcore-project Naked City, maar mogen we voor twee minuten stilte alsjeblieft ook een halve minuut herrie over ons heen laten komen?

5. dEUS - Right as Rain (Emmie)
Right As Rain van dEUS schreef frontman Tom Barman over de dood van zijn vader. Tom Barman lijkt de woorden rechtstreeks in je oren te fluisteren. Het nummer is dan ook live opgenomen in een leeg Antwerps café. Door de muziek en de woorden denk ik liever dat Barman het zong in andere tijden in een halflege saloon in het wilde westen.

6. The Doors - The Unknown Soldier (Melle)
Meer Vietnam dan WOII, maar wel een altijd aangrijpend en broeierig geladen eerbetoon aan de onbekende soldaat. Jim Morrisons kleine toneelstukje is op wonderbaarlijke wijze toch doeltreffend - letterlijk en figuurlijk.

7. O.M.D. - Enola Gay (Emmie)
Enola Gay is het meest hysterische nummer over oorlog dat ik ken. Enola Gay is de bommenwerper die de eerste atoombom op Hiroshima dropte, ironisch genoeg vernoemd naar de moeder van de piloot van het toestel. Het is een aanstekelijk jaren tachtig-nummer, maar keihard meezingen voelt toch een beetje raar: "This kiss you gave is never gonna fade away."

8. Big Star - Holocaust (Kasper)
Geen enkele platenmaatschappij wilde aanvankelijk het in '74 opgenomen derde album van Big Star uitbrengen, vanwege 'te deprimerend'. Dat valt wel te begrijpen, want miskend genie Alex Chilton schreef in die periode niet bepaald carnavalskrakers. Dit liedje gaat volgens mij niet over dé Holocaust, maar over een hoogst persoonlijke holocaust, van iemand die het laatste greintje vreugde en betekenis in zichzelf heeft uitgeroeid.

9. Oi va voi - S'brent (Brankele)
Een nummer in het Jiddisch, over een shtetl (klein joods dorpje) dat in brand staat. Het roept op tot actie en vraagt de mensen 'het vuur te doven met hun eigen bloed, als de shtetl hen wat waard is'.

10. Boris Vian - Le Déserteur (Melle)
Een prachtig protestlied van de onterecht relatief onbekende alleskunner (schrijver, uitvinder, liedjesschrijver, jazztrompettist, vertaler) Boris Vian. Punt van het lied is zo logisch als het maar zijn kan: meneer de president, ik wil niet naar de oorlog om onschuldige mensen dood te schieten, doe het zelf.

11. Fugimundi - Mon Petit Prince (Timo) (Staat niet op Youtube)
Van oudsher schalt er een eenzame trompet voor het houden van twee minuten stilte, en zo gek vind ik dat niet. Ik weet niet precies wat, maar iets aan het instrument hoort bij het herdenken van de doden. Of dat nou de droevige klanken zijn van Miles Davis op Solea (van de plaat Sketches of Spain), of de tristesse van Nederlands trompetvirtuoos Eric Vloeimans. In het slotnummer van Summersault - mijn favoriet van die laatste - klinkt zowel verdriet als schoonheid van de dood en het herdenken.

12. Franz Schubert - Ave Maria (Maartje)
Ik ben opgegroeid in een katholiek gezin buiten de randstad, en al onze incestueuze konijnen, kippen en hamsters hebben een waardige begrafenis gekregen. Tijdens de processie door de tuin speelden mijn zusjes en ik (Schuberts) Ave Maria van een cassettebandje in onze My First Sony. Doopsel was een stuk vrolijker, met Circle of Life van de Lion King.

Mail

Audioredactie

Joost Dekkers

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Die betere wereld wordt al gemaakt

Die betere wereld wordt al gemaakt

De betere wereld, Het Grote Geluk: Marthe van Bronkhorst vraagt zich af waar ze dat kan vinden, misschien gewoon op een borrel, in het samenkomen met vrienden? Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

In welk harnas hul jij je? Stuur voor 14 september je pitch in en draag met een (beeld)verhaal, essay, poëzie of kunstkritiek bij aan het magazine ‘Harnas’. Lees meer

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Eva van den Boogaard lijkt op iemand die ze nooit gekend heeft. Via een persoonlijke brief en een angstaanjagende gebeurtenis leert ze hem toch een beetje kennen. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Word vóór 1 juli kunstverzamelaar bij Hard//hoofd en ontvang een unieke print van Lois Cohen! In gesprek met chef Kunst Jorne Vriens licht Lois een tipje van de sluier op. Lees meer

Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Hard//hoofd zoekt vóór 28 juli 2.500 trouwe lezers!

Hard//hoofd verschijnt weer op papier, nu met extra bijlage! In Honger lees je over de pijn, het verlangen en de schoonheid van datgene waar we naar smachten. Schrijf je vóór 28 juli in voor slechts 3 euro per maand en ontvang Honger in september in de brievenbus, mét bijlage Ik wil, wil jij ook? over seksueel consent. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer