Niet alleen twee minuten stilte met dodenherdenking, maar ook drie kwartier geluid. Van geschreeuw voor Anne Frank, via gefluister in een saloon, tot een trompet vol tristesse." /> Niet alleen twee minuten stilte met dodenherdenking, maar ook drie kwartier geluid. Van geschreeuw voor Anne Frank, via gefluister in een saloon, tot een trompet vol tristesse." />
Asset 14

Dodenherdenking

Traditiegetrouw zal op 4 mei het eresaluut over de Dam weerklinken, vlak voordat Nederland twee minuten zwijgt. Of dat nou 'Taptoe' of 'Last Post' is, geluid hoort net zozeer bij het herdenken van de doden als stilte. De redacteuren van hard//hoofd zijn hun platenkast ingedoken om met muziek de doden te eren, of dat nou oorlogsslachtoffers, soldaten, of geliefden zijn. Een thematische mixtape samengesteld via Spotify en YouTube, met een platenhoes door illustrator Joost Dekkers. Luister de mixtape hier.


Illustratie: Joost Dekkers

Tracklist

1. Neutral Milk Hotel - Holland 1945 (Boy)
2. Eels - Last Stop: This Town (Kasper)
3. The National - Afraid of Everyone (Rutger)
4. John Zorn - Speedball (Timo)
5. dEUS - Right as Rain (Emmie)
6. The Doors - The Unknown Soldier (Melle)
7. O.M.D. - Enola Gay (Emmie)
8. Big Star - Holocaust (Kasper)
9. Oi va voi - S'brent (Brankele)
10. Boris Vian - Le Déserteur (Melle)
11. Fugimundi - Mon Petit Prince (Timo) (Staat niet op Youtube)
12. Franz Schubert - Ave Maria (Maartje)

Luister de hele mixtape via deze Youtube-speler of hier via Spotify.

1. Neutral Milk Hotel - Holland 1945 (Boy)
Gedenken doe je in stilte. Dan pas komt de zwaarte der dingen werkelijk bij je binnen. Alsof anders de vereiste concentratie ontbreekt, je zult worden afgeleid door minder wezenlijke zaken. Jeff Mangums op Anne Frank geïnspireerde 'Holland 1945' botst frontaal met die conventie. Als een stoomlocomotief dendert de hectische mix van blazers, stevige drumpartij en een voor mij verder onontwarbare mengelmoes van instrumenten bij je binnen. Terwijl je twijfelt of Mangum aan het zingen of het schreeuwen is, geef je je over aan zijn woordenstroom; een ritmische afwisseling van begrijpelijke taal en onnavolgbare gedachtekronkels. Hij stoot het uit alsof hij een gewisse dood tegemoet rijdt en zich ervan wil verzekeren dat dit gezegd zal zijn, hopend op een dag dat er geen kind meer zijn onschuld hoeft te verliezen, zoals Anne Frank die ooit verliezen moest.

2. Eels - Last Stop: This Town (Kasper)
Ongeveer driekwart van het oeuvre van Mark 'E' Everett zou geschikt zijn voor deze playlist, want hij verhaalt steevast over de dood. Niet zo gek als je bedenkt dat in korte tijd zo'n beetje al zijn dierbaren hem ontvielen. Uiteindelijk gaan al die rouwliederen echter over het leven en dat we het moeten koesteren. Het doet vaak pijn, maar mag soms best een beetje swingen. "You're dead but the world keeps spinning, take a spin through the world you left."

3. The National - Afraid of Everyone (Rutger)
Ik luisterde dit nummer heel veel toen ik met een journalistenreis door Israel trok. De agressie, de frustratie, de onoplosbare verdeeldheid voelde je overal, ook zonder met mensen te praten. Ik hoorde van een vriendin dat haar broertje letterlijk ziek werd van de spanning die in Jeruzalem hangt, en dat kon ik me goed voorstellen. Daar zie je wat muren, (dreiging van) geweld, ontmenselijking en wantrouwen met mensen doen. Ik moest denken aan de Bosnische man in Srebrenica die al zijn familie verloren had en zacht tegen me zei: "Laat nooit de nationalisten in je land opkomen. Geef ze geen kans." Dit nummer van de altijd wat melodramatische mannen van The National vat oorlog voor mij samen.

4. John Zorn - Speedball (Timo)
Waarom denken mensen toch dat herdenken in stilte moet gebeuren? Zou stilzwijgen de enige manier zijn om je te kunnen focussen op de zwaarte van het verleden? Gelul, denk ik. De dood - en oorlog - is niet in slechts stilte te vatten. Er moet ook plaats zijn voor het tegenovergestelde: gekrijs om de pijn en het leed eruit te laten en de mens te confronteren met de verschrikkingen van oorlogssituaties en militaire conflicten. Misschien was dat niet wat avant-garde saxofonist en componist John Zorn voor ogen had met zijn grindcore-project Naked City, maar mogen we voor twee minuten stilte alsjeblieft ook een halve minuut herrie over ons heen laten komen?

5. dEUS - Right as Rain (Emmie)
Right As Rain van dEUS schreef frontman Tom Barman over de dood van zijn vader. Tom Barman lijkt de woorden rechtstreeks in je oren te fluisteren. Het nummer is dan ook live opgenomen in een leeg Antwerps café. Door de muziek en de woorden denk ik liever dat Barman het zong in andere tijden in een halflege saloon in het wilde westen.

6. The Doors - The Unknown Soldier (Melle)
Meer Vietnam dan WOII, maar wel een altijd aangrijpend en broeierig geladen eerbetoon aan de onbekende soldaat. Jim Morrisons kleine toneelstukje is op wonderbaarlijke wijze toch doeltreffend - letterlijk en figuurlijk.

7. O.M.D. - Enola Gay (Emmie)
Enola Gay is het meest hysterische nummer over oorlog dat ik ken. Enola Gay is de bommenwerper die de eerste atoombom op Hiroshima dropte, ironisch genoeg vernoemd naar de moeder van de piloot van het toestel. Het is een aanstekelijk jaren tachtig-nummer, maar keihard meezingen voelt toch een beetje raar: "This kiss you gave is never gonna fade away."

8. Big Star - Holocaust (Kasper)
Geen enkele platenmaatschappij wilde aanvankelijk het in '74 opgenomen derde album van Big Star uitbrengen, vanwege 'te deprimerend'. Dat valt wel te begrijpen, want miskend genie Alex Chilton schreef in die periode niet bepaald carnavalskrakers. Dit liedje gaat volgens mij niet over dé Holocaust, maar over een hoogst persoonlijke holocaust, van iemand die het laatste greintje vreugde en betekenis in zichzelf heeft uitgeroeid.

9. Oi va voi - S'brent (Brankele)
Een nummer in het Jiddisch, over een shtetl (klein joods dorpje) dat in brand staat. Het roept op tot actie en vraagt de mensen 'het vuur te doven met hun eigen bloed, als de shtetl hen wat waard is'.

10. Boris Vian - Le Déserteur (Melle)
Een prachtig protestlied van de onterecht relatief onbekende alleskunner (schrijver, uitvinder, liedjesschrijver, jazztrompettist, vertaler) Boris Vian. Punt van het lied is zo logisch als het maar zijn kan: meneer de president, ik wil niet naar de oorlog om onschuldige mensen dood te schieten, doe het zelf.

11. Fugimundi - Mon Petit Prince (Timo) (Staat niet op Youtube)
Van oudsher schalt er een eenzame trompet voor het houden van twee minuten stilte, en zo gek vind ik dat niet. Ik weet niet precies wat, maar iets aan het instrument hoort bij het herdenken van de doden. Of dat nou de droevige klanken zijn van Miles Davis op Solea (van de plaat Sketches of Spain), of de tristesse van Nederlands trompetvirtuoos Eric Vloeimans. In het slotnummer van Summersault - mijn favoriet van die laatste - klinkt zowel verdriet als schoonheid van de dood en het herdenken.

12. Franz Schubert - Ave Maria (Maartje)
Ik ben opgegroeid in een katholiek gezin buiten de randstad, en al onze incestueuze konijnen, kippen en hamsters hebben een waardige begrafenis gekregen. Tijdens de processie door de tuin speelden mijn zusjes en ik (Schuberts) Ave Maria van een cassettebandje in onze My First Sony. Doopsel was een stuk vrolijker, met Circle of Life van de Lion King.

Mail

Audioredactie

Joost Dekkers

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eva van den Boogaard schreef een brief aan Roland Barthes, die in zijn dagboeken over eenzaamheid en vrijheid schreef wat zij zelf niet kon verwoorden. “Je hebt me lang gerustgesteld, maar waar ik de herkenning eerst geruststellend vond, vind ik haar de laatste tijd steeds verontrustender.” Lees meer

De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik toch een mannenhater?’ 6

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik dan toch een mannenhater?’

Puck Lingbeek's vader stelt dat haar boosheid richting mannen haar interpretaties van kunst beïnvloedt. Puck is het daar niet mee eens, maar het zet het haar wel aan het denken. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Aaah, het launchfeest!

Aaah, het launchfeest!

Na de lancering van ons derde papieren tijdschrift willen we onze lezers, schrijvers en makers graag uitnodigen om dit grote succes samen met Hard//hoofd te vieren op 26 oktober in Amsterdam. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer