De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Vijf korte commentaren, in woord en beeld, van onze redacteuren.
Ver weg
Het Songfestival
Tot mijn onuitsprekelijke geluk zapte ik toevallig middenin het compleet krankzinnige Songfestival-optreden van Moldavië - waarvan ik overigens altijd dacht dat het de fictieve plek was waar het Kuifje-verhaal De Scepter van Ottokar zich afspeelde. De Moldaviërs brachten een merkwaardig rock-achtig nummer getiteld So Lucky ten gehore, uitgerust met wat ik het beste kan omschrijven als hoge gebreide punthoeden in Gandalf-stijl. De zanger schreeuwde met een zwaar Oostblokaccent dingen in de microfoon als “I move with ease in my convertible breeze”, en “Whisky on the rocks, life on top!”. Net toen ik dacht dat het niet beter kon worden, verscheen een meisje in een elfenpakje op een eenwieler. Ze speelde om onverklaarbare redenen op een minitrompetje en reed rondjes om de zanger, die er inmiddels uitzag alsof hij een epileptische aanval had. Ik kan gewoon niet uitleggen hoe geweldig het was.
Ik heb de resterende optredens met ongebreidelde fascinatie bekeken, hoewel er wat mij betreft niets tussen zat dat de Moldaviërs kon evenaren – slechts de Ierse tweelingbroers die in een hysterisch pop-art decor naast elkaar op en neer sprongen bij wijze van choreografie kwamen enigszins in de buurt. De inzending van de laatste dictatuur in Europa, Wit-Rusland, was van iemand die alleen maar zong: “I love Belarus”. Verder was ik blij verrast om de Israëlische transseksuele zangeres Dana International terug te zien – ze won in 1998 al een keer met het lied Diva, en droeg toen een fabulous japon met papegaaienveren van Jean-Paul Gaultier. Helaas ging ze dit jaar niet door naar de finale, net als de drie boertige Volendammers die Nederland vertegenwoordigden. Quelle Surprise.
Uiteindelijk heeft Azerbeidjan de finale gewonnen, met een kitscherige ballad in de beste Songfestivaltraditie. Het zou helpen als Nederland volgend jaar een wat frisser ogend groepje naar de voorrondes stuurt, maar waarschijnlijk wil geen enkele artiest er na de roemloze ondergang van Hind, de Toppers en de 3J’s zijn vingers nog aan branden.
Hoe dan ook: het Eurovisie Songfestival blijft een hilarische kijkervaring, met ordinaire glitteroutfits, slechte muziek en af en toe een snufje surrealisme. Het is te hopen dat Nederland deze sfeer eindelijk eens omarmt en het commentaar volgend jaar gewoon weer laat doen door Paul de Leeuw. Winnen zullen we wel nooit meer, maar dat doet er ook niet toe: er valt genoeg te genieten.
Door Sanne Rispens
Machtige Media
Ranzige journalistiek
De grens tussen journalistiek en reclame vervaagt, zo blijkt uit The story so far, een publicatie van de Columbia School of Journalism. Op zoek naar geschikte verdienmodellen kiezen grote sites er steeds vaker voor om hun content gewoon naar de adverteerders toe te schrijven. Sites als de Huffington Post publiceren grote advertorials, of bieden bedrijven de mogelijkheid content te sponsoren.
Eigenlijk is er niets veranderd sinds Lijmen/Het been, het in 1923 geschreven boek van de Vlaamse schrijver Willem Elsschot. Daaruit moesten wij regelmatig stukken lezen op de middelbare school. Het hoofdpersonage Boormans vormt daarin het tijdschrift La Revue Continentale om in het Algemeen Wereldtijdschrift voor Financiën, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen, dat elke editie vol schrijft met lovende artikelen over bedrijven. Een artikel kostte een bedrijf aanvankelijk geen geld, maar dan moesten ze wel onmogelijke hoeveelheden van de oplage kopen.
Het is natuurlijk ranzig, commerciële artikelen tussen de gewone content. De meest invloedrijke blogs zijn verworden tot de meest beïnvloedde blogs, zo is te lezen in The story so far. Een bedrijf kan gewoon positieve recensies kopen. Maar, schrijft Frédéric Filloux op de kritische blog Monday Note, er zijn twee belangrijke kanttekeningen. Ten eerste begrijpen jonge journalisten vaak niets van de commerciële kant van journalistiek en de beweegredenen van uitgevers, en ten tweede is het begrijpen hiervan nodig om belangrijke keuzes over ethiek te maken. Onschuld is geen val meer. Of een excuus. Bovendien wisten we al lang dat het er aankwam; Elsschot voorspelde het al in 1923. Ik ben overigens heel blij met mijn mooie Batavus-fiets.
Door Tim de Gier
Nieuws in beeld
Twente-speler Denny Landzaat hielp Ajax met een eigen doelpunt op weg naar de dertigste landstitel.
Rolmodel
Slutwalk
Sletjes aller landen verenigt u. Haal de netpanty uit de mottenballen, sjor die minirok een paar centimeter hoger en het decolleté lager (toe maar nog een beetje lager. Ik zeg wel hu. Ja, nog een beetje, nog meer… hu!), doe naaldhakken aan en toupeer dat haar. En klaar is sletje! Klaar voor de protestmars tegen het idee en de stereotypering dat vrouwen door sexy kleding zelf een verkrachting of aanranding uitlokken. Deze zogenaamde ‘Slut Walk’ zal plaatsvinden in Amsterdam, op 4 juni.
Het fenomeen slut walk komt uit Canada. De beweging werd ontketend door de politieagent Michael Singuinetti, die tijdens een bijeenkomst voor veiligheid voor studenten zei dat de meisjes zich niet te uitdagend moesten kleden om verkrachting te voorkomen. Eh, pardon meneer, zeiden de meisjes toen, is dat niet de wereld op zijn kop? Ondanks de vele excuses van agent Singuinetti, was de eerste Slettenwandeling in Toronto een feit.
Want blijkbaar moeten we soms de wereld een beetje helpen herinneren: het gaat niet om de kleding van de vrouw, het gaat erom dat mannen vrouwen niet moeten verkrachten. Toch hebben veel vrouwelijke slachtoffers van verkrachting last van de mythes en stereotypen die bij politieagenten (en in de rest van de maatschappij) bestaan. Het idee dat een verleidelijke outfit seksueel geweld aantrekt en, belangrijker nog, dat een niet-prikkelende outfit seksueel geweld zou uitsluiten, is gewoon niet accuraat, niet effectief en zelfs gevaarlijk. Of in spandoekentaal: "It was Christmas day. I was 14 and raped in a stairwell wearing snowshoes and layers. Did I deserve it too?"
Overigens zijn mannen 4 juni van harte welkom mee te protesteren. Graag zelfs. Geef het goede voorbeeld en laat die penis gewoon solidair opgerold in de bermuda. Hoera voor de wandelende sletten!
Door Annabel Troost
Post Scriptum
Elite-voetbal
In het boekje ‘Moeten wij van elkaar houden?’ onderscheidt NRC-columnist Bas Heijne twee strijdende stromingen in Nederland. Aan de ene kant is er de progressieve elite, die sinds de Tweede Wereldoorlog het maatschappelijke debat domineert met een ideologie die voortkomt uit de Verlichting. Zij geloven in rationaliteit, verdraagzaamheid, de kenniseconomie of internationale samenwerking. Daartegenover staat een groep die de laatste tien jaar is ontstaan: de populisten. Zij komen op voor mensen wiens dagelijks leven allang niet meer aansluit bij het Verlichtingsideaal en die zich meer op gevoelskwesties beroepen: nationale sentimenten, trots op jezelf zijn of algemene dreigingen. Het is het verschil tussen de grote wereld en de belevingswereld, aldus Heijne. De strijd wordt de laatste jaren ruimschoots gewonnen door de tweede groep.
Het feit dat Ajax tot afgelopen zondag al zeven jaar geen landskampioen meer was geweest, is typisch voor de opkomst van deze belevingswereld en de daarmee gepaard gaande regionale trots. Natuurlijk is de club uit de hoofdstad met name in Rotterdam nooit populair geweest. Maar de vijandigheid in Utrecht, Groningen, Den Haag en Eindhoven bereikte de afgelopen jaren het hoogtepunt. Het leek niet alleen een haat tegen de meest succesvolle Nederlandse voetbalclub, maar een afkeer van de hoofdstad zelf. Het doet mij denken aan die marktkoopman uit Hoorn die tegen een cameraploeg zei: “Ik ben een keer in Amsterdam geweest. Al die mensen zitten op het terras! Moeten ze niet werken?”
Zo werd Ajax jarenlang afgetroefd door clubs met een minder grote begroting en veel minder groot internationaal aanzien: vier keer PSV, opgevolgd door AZ en FC Twente.
De crisis van de culturele en politieke elites is vergelijkbaar met die van de voetbalelite. De idealen van Ajax zijn aan vernieuwing toe en de club lijdt al jaren onder grote interne machtsstrijden, waardoor men geen weerstand aan de hoog opgelopen regionale vijandigheid kan bieden. Misschien dat dit kampioenschap de ommekeer betekent. In dat geval kunnen de leiding van de PvdA en het bestuur van het Concertgebouw nog heel wat van trainer Frank de Boer leren.
Door Rutger Lemm