Asset 14

Je bent woke - fijn, maar maak er geen wedstrijd van

Hard//talk: Je bent woke - fijn, maar maak er geen wedstrijd van

Dat ze niet op de hoogte was van inclusieve pronouns kwam Vivian Mac Gillavry op afkeurende reacties te staan. Behalve door een van de aanwezigen, die haar gebrek aan 'wokeness' geduldig opvulde.

Laatst bevond ik mij in een vergadering met een internationaal gezelschap, die begon met het standaard namenrondje. Minder standaard was dat het merendeel van de aanwezigen op het noemen van hun naam hun pronouns (persoonlijk voornaamwoorden) lieten volgen. Iemand noemde zich ‘he/his’, iemand anders ‘she/her’.

Ik probeer doorgaans om, als ik ergens onbekend mee ben of iets niet begrijp, gewoon te vragen of iemand het mij kan uitleggen. Ervoor uitkomen dat je iets niet weet is soms lastig, omdat het een kwetsbare positie schept die je vrijwillig inneemt. Nog moeilijker, maar des te belangrijker, wordt het om deze positie te blijven aannemen als blijkt dat ‘iets niet weten’ samenhangt met de mate van op de hoogte zijn van kwesties met betrekking tot bijvoorbeeld sociale rechtvaardigheid en het bewustzijn van eigen privileges.

De eerste helft van de vergadering werd gevuld met een gesprek over dit onderwerp

De jongen (‘he/his’) die mijn vraag om uitleg beantwoordde deed dat niet zonder enige afkeuring in zijn stem door te laten klinken. Immers: het was niet van deze tijd om niet op de hoogte te zijn van inclusive pronouns. Hoewel ik in de media wel degelijk verhalen voorbij heb zien komen over genderinclusiviteit, ben ik nog nooit eerder in een situatie terechtgekomen waar de aanwezigen daadwerkelijk actief hun voornaamwoorden aangaven.

Ik vraag mij af hoe gangbaar het gebruik van inclusieve pronouns in Nederland eigenlijk is. Aangezien ik, als antropoloog en kunstacademiestudent, relatief vaak in gezelschappen verkeer die inclusiviteit als speerpunt zien, vond ik het opvallend dat ik er pas in 2020 voor het eerst direct mee in aanraking kwam. Door de reactie van he/his voelde ik me daar schuldig over en ook een beetje geremd in verder vragen.

De eerste helft van de vergadering werd gevuld met een gesprek over dit onderwerp. Een andere aanwezige, die de pronouns they/them (hen/hun) droeg, kon vertellen dat deze manier van voorstellen met name in Engelssprekende gezelschappen gangbaar was. Nederlanders liepen volgens hen wat dat betreft achter, ook al is ‘hen/hun’ in Nederland al sinds 2016 als genderneutraal voornaamwoord gangbaar.

Wat me aan hun reactie opviel was hoe lief en geduldig hen op mijn onwetendheid of gebrek aan ‘wokeness’ reageerde. Hen gaf aan dat het vooral belangrijk is om het gesprek met elkaar aan te blijven gaan. Hun reactie deed mij denken aan onderstaand fragment uit een interview met Obama over ‘wokeness’.

    “This idea of purity and you’re never compromised and you’re always politically ‘woke’ and all that stuff, you should get over that quickly. […] “I do get a sense sometimes now among certain young people, and this is accelerated by social media, there is this sense sometimes of: ‘The way of me making change is to be as judgmental as possible about other people, and that’s enough. Like, if I tweet or hashtag about how you didn’t do something right or used the wrong verb, then I can sit back and feel pretty good about myself, cause, ‘Man, you see how woke I was, I called you out.” That’s not activism. That’s not bringing about change. If all you’re doing is casting stones, you’re probably not going to get that far. That’s easy to do.”

Dat er symbolische stenen gegooid worden als je niet woke bent is iets wat ik steeds vaker zie. Door het bestempelen van elkaars onwetendheid als een ‘misstap’ wordt elk gesprek juist dichtgeslagen. Wokeness wordt daardoor tot een soort wedstrijd in politieke correctheid gemaakt die, als we niet uitkijken, zelfs doorslaat in niets meer durven vragen of zeggen. Zo werd een vriendin van mij van racisme beschuldigd toen ze een ananas een ‘exotische vrucht’ noemde.

In gesprek gaan is de manier om veranderingen in de Nederlandse taal door te voeren

Juist dankzij de geduldige en niet-oordelende reactie van de non-binaire aanwezige bij de vergadering op mijn gebrek aan kennis ontstond de mogelijkheid om een open gesprek te voeren. Vooruitgang met betrekking tot inclusiviteit, zoals in vocabulaire, gaat nog niet zo hard als hen zou willen. Maar in gesprek gaan in plaats van stenen gooien is de manier om deze veranderingen ook in de Nederlandse taal (verder) door te voeren. Zo blijkt dat door elkaar de mogelijkheid te geven om ervoor uit te komen dat je niet zo ‘woke’ bent over bepaalde onderwerpen, er gespreksruimte vrijkomt.

Dus, als je iets niet weet, geef het dan aan. En als je iets wél weet, leg het uit.

Mail

Vivian Mac Gillavry (zij/haar) is antropoloog, beeldend kunstenaar en dyslect. Ze verwondert zich graag over de mens en sociale constructen. Die verwondering uit zich in tekst, beeldend werk en beeld-taalcombinaties.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
Lees meer
het laatste
Komiek schreeuwt tegen wolk

Komiek schreeuwt tegen wolk

Of je vertelt de waarheid, bent grappig en wordt vervolgens gecanceld, óf je bent ‘politiek correct’ en daarmee helemaal niet meer grappig. Daar wil Jihane Chaara het even over hebben. Lees meer

Illustratie van twee bomen. De bomen zijn wit en kaal, en je ziet hun wortels en takken voor een achtergrond van een groene en paarse gradiënt.

Van bladeren tot wortels: liefhebben zonder te verliezen

Hoeveel van jezelf lever je, dan wel niet onbewust, in om samen te kunnen zijn met een geliefde? Stefanie Gordin onderzocht wat Rainer Maria Rilke, Herman Hesse en bell hooks hebben geschreven over deze dynamiek. Ze probeert een antwoord te vinden op de vraag: Wat ging er mis in haar vorige relatie, waar ze juist zo duidelijk hadden afgesproken elkaar niet te verstikken? Lees meer

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

Er is jarenlang gestreden, maar onlangs werd bruinkooldorp Lützerath hardhandig door de Duitse politie ontruimd. Een gesprek over representatie, politiegeweld en de kernboodschap van ‘Lützi Lebt'. Lees meer

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Het publiek bij de allerlaatste voorstelling van Blue, over racistisch politiegeweld, hoefde niet verteld te worden hoe hyperactueel de voorstelling was die ze zagen. Lees meer

Afscheidsrede: ‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, niet een vrije markt’

‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, geen vrije markt’

Marte Hoogenboom blikt terug op haar tijd als hoofdredacteur van Hard//hoofd. Na tweeënhalf jaar dienst vraagt ze zich nog steeds af wat Hard//hoofd eigenlijk is. Lees meer

Van 0-en en 1-en of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Van 0'en naar 1'en, of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Als schrijver die 'iets' met computers doet, krijgt Marten Hoekstra vaak de vraag wat dat werk precies inhoudt. In dit essay onderbouwt hij de kracht achter dit ambacht. Lees meer

Nieuws in beeld: De macht van het volk

De macht van het volk

De beelden die uit Iran naar buiten komen zijn schaars. Dat raakt illustrator Pirmin Rengers, die een wereld gewend is waarin media volledig worden gedomineerd door beeld. Lees meer

Hard//talk: Evita 3.0 1

Evita 3.0

De voormalige Argentijnse president Cristina Fernández de Kirchner overleeft een aanslag op haar leven, maar een twaalfjarige gevangenisstraf vanwege corruptie hangt boven haar hoofd. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 3/3: Métro

In ieder geval bleven we stuurloos - Métro

Zelfs de sterkste vriendschappen leden aan betonrot. Vrienden verjaren hier als sprinkhanen, hele groepen ontstonden en verdwenen in enkele seizoenen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 2/3: Á pied

In ieder geval bleven we stuurloos - À pied

 Voor eenzaamheid heb je geen kostschool nodig. Niemand keek op wanneer ik ‘DRRRAAAAK’ schreeuwde zonder mijn pas te vertragen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 1/3: Vélo

In ieder geval bleven we stuurloos - Vélo

Tijdens een afdaling vol kinderkoppen ging mijn hangslot uit zichzelf op slot, waarna mijn sleutelbos in een nabijgelegen afvoerputje verdween. Lees meer

Nieuws in beeld: Het kind in het badwater terugvinden

Het kind in het badwater terugvinden

Amerikaanse onderzoekers wisten het geheugen van 150 ouderen te verbeteren middels een schokkend badmutsje. Lees meer

Automatische concepten 78

De natuur huilt droge tranen

Europa maakt waarschijnlijk het ergste droogteseizoen mee in ruim 500 jaar. Lees meer

 1

Tijd voor een dekoloniale Indië-herdenking!

Benjamin Caton organiseert jaarlijks op 16 augustus een dekoloniale Indië/Indonesië-Nederland Herdenking, omdat een grote en groeiende groep mensen zich niet gezien voelt door de Nationale Indië-herdenking, een dag ervoor. Lees meer

Nieuws in beeld: Van Trump mag de FBI de pot op

Van Trump mag de FBI de pot op

Elf 'topgeheime' documenten nam de FBI mee van Donald Trumps landgoed. Hij wil ze terug. Lees meer

Nieuws in beeld: Bomen zijn klaar met de hitte en zetten de herfst in

Bomen zijn klaar met de hitte en zetten de herfst in

Sommige loofbomen begonnen vorige maand al hun bladeren af te stoten - veel vroeger dan normaal. Lees meer

Nieuws in beeld: Iedereen voor? Hallo?

Iedereen voor? Hallo?

De weinige Tunesiërs die kwamen opdagen voor het referendum, stemden massaal voor meer macht voor de zittende president. Lees meer

Nieuws in beeld: We moeten kopen, reizen, vliegen, drinken, eten, feesten, zo niet doorgaan

We moeten kopen, reizen, vliegen, drinken, eten, feesten, zo niet doorgaan

Hoelang kunnen we nog boven de zelfgegraven afgrond blijven bungelen? Lees meer

Nee, Anna Sorokin is geen Robin Hood en dit is waarom

Nee, Anna Sorokin is geen Robin Hood en dit is waarom

Netflix zet in Inventing Anna een oplichtster op een voetstuk. Emma Stomp zet daar vraagtekens bij. Lees meer

Nieuws in beeld: We zitten krap bij gas (dus kolencentrales mogen weer)

We zitten krap bij gas (dus kolencentrales mogen weer)

Om de gasvoorraden te ontzien, mogen de (uiterst vervuilende) kolencentrales jarenlang op volle toeren draaien. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je nu aan en ontvang jaarlijks gesigneerde kunstwerken van veelbelovende kunstenaars én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel