Zowel theatermakers als toeschouwers lijken deze zomer de diepgang enigszins uit de weg te gaan. Het baart Roos zorgen en ze betoogt dan ook: wees geen poffertje in een zweefmolen." /> Zowel theatermakers als toeschouwers lijken deze zomer de diepgang enigszins uit de weg te gaan. Het baart Roos zorgen en ze betoogt dan ook: wees geen poffertje in een zweefmolen." />
Asset 14

Geluk is niet leuk

Geluk is niet leuk, staat op het bordje te lezen dat Eline Kuppens vol overtuiging in de Terschellingse duinen plant. Het is een verhelderende boodschap om voor je kiezen te krijgen op Oerol dit jaar. Want het lijkt wel alsof een festival als Oerol vooral leuk is. Het getuigt dan ook van lef als theatermakers niet leuk willen zijn.

Nog geen drie weken geleden, voor ik naar Oerol afreisde, schreef ik een TIP waarin ik dit jaarlijkse Terschellinger theaterfestijn met ziel en zaligheid verdedigde. Ondanks de intellectueel verantwoorde, biologische rosé drinkende Randstadbewoners die tien dagen lang het eiland overnemen. Ondanks die 'goh, wat bijzonder' zeggende en Birkenstock dragende types, waar ik er zonder twijfel één van ben, zijn er prachtige dingen te zien, horen en ruiken. Een wolk, een pier of een varken: tijdens Oerol versmelten realiteit en theater soms op wonderlijke wijze. Vervolgens zette ik optimistisch voet aan wal en fietste vol goede moed, met wind mee en wind tegen, het eiland op en neer. Maar ondanks de prachtige voorstellingen die ik ook dit jaar weer zag, ondanks het geluid van de zee en de geur van het bos, stemde Oerol mij dit jaar toch ook pessimistisch.

Want het leek soms wel alsof ik afwisselend op de Libelle Zomerweek, een popfestival en een seniorenwandelvereniging stond in plaats van op een eigenzinnig theaterfestival. Niet alleen de geverfde kapsels, dronken jongeren en afritsbroeken zorgden hiervoor, maar vooral ook het gemak waarmee men de voorstellingen afstrompelde.

En ik was niet de enige. Ook Wouter Hillaert, recensent van de Vlaamse krant De Standaard maakt zich zorgen. In de Oerol krant van donderdag 17 juni kondigde hij een verbod af op het woordje 'leuk'. Na afloop, of zelfs al tijdens een voorstelling hoor je niets anders dan ge-leuk, terwijl theater meer zou moeten zijn dan leuk. Want als theatervoorstellingen niet meer zijn dan een leuke attractie verliezen we het in de strijd om subsidie, schreef hij bezorgd. 'Leuk is per definitie alles waarvoor een publiek bereid is te betalen. Daar heb je geen subsidies voor nodig, repliceert de VVD simpelweg.'. Maar zoals hij ook schreef: sommige voorstellingen waren ook niet zoveel meer dan slechts leuk. Is dat zorgelijk? Misschien, maar het is wellicht een te simpele conclusie. Nog zorgelijker vind ik dat het publiek niet verder leek te willen kijken dan leuk. De respons van het publiek bestond vaak uit niet meer dan 'Oh wat leuk' of 'Aah wat gek!'. En dan worden voorstellingen wel erg makkelijk gereduceerd tot 'leuk', 'grappig' of 'gek', ook als de makers meer willen vertellen.

Onder de naam OPMAAT liet de werkplaats van Oerol dit jaar een programma van tien korte voorstellingen zien, als opmaat voor een volledige voorstelling volgend jaar. Dat leverde prille en experimentele maar vooral ook bijzonder goede presentaties. Want hoewel hun ideeën niet zo hapklaar waren als de meeste festivalvoorstellingen, dwongen ze het publiek verder te kijken dan 'leuk'. Het zorgde voor ongemakkelijk gelach en geschuif toen Eline Kuppens en Nico Boon in een prachtig eindbeeld hun kleren uitgooiden. Hun voorstelling Mens 1,2 , 'een tableaux vivant in verschillende scènes', is als een puzzel die je toch wil proberen op te lossen. Ook het werk van Peerke Malschaert en Barbara Knapper laat zich niet makkelijk vangen. Samen met muzikant Aart Strootman maakten Knapper&Malschaert een fascinerende voorstelling. Zonder veel pretenties maar met niet minder overtuigingskracht gaven zij hun kijk op de mens in zijn omgeving. In Mag ik nog wat langer blijven? deinsden ze niet terug voor abstractie, en dat getuigt van lef.

Theaterfestivals lijken hun voorstellingen steeds meer als leuke, hapklare stukjes te presenteren. Niet te zwaar, niet te lang, laten we het vooral leuk hebben en neem er vooral een drankje bij. Op De Parade ging het publiek al eerder liever voor poffertjes en de zweefmolen dan voor theater en die trend lijkt nu ook Terschelling te hebben bereikt. Maar wat klink ik nu ineens verbitterd. Dat is niet nodig, want er zijn komende zomer veel mooie dingen te zien. Mijn tip: laat je verrassen door de jonge en talentvolle makers die Nederland en België kent, die het lef hebben om niet leuk te zijn. Bewaar het muziekpodium, de attracties en de bar voor het allerlaatst, die zijn immers op ieder festival al te vinden.

Het ITS Festival, voor jonge en/of studerende theatermakers en dansers is net afgelopen, maar komende tijd zijn er onder andere op de volgende festivals interessante voorstellingen te zien van jonge makers:

De Parade staat vanaf 2 juli in Den Haag, en reist daarna nog naar Utrecht en Amsterdam.
www.deparade.nl

Over het IJ Festival is een festival voor (locatie)theater van 1 t/m 11 juli op en rond de NDSM-werf in Amsterdam.
www.overhetij.nl

Karavaan is een reizend festival door Noord-Holland, van 3 t/m 25 juli.
www.karavaan.nl

Festival Boulevardheeft een uitgebreide programmering van theater, dans en muziek, van 6 t/m 15 augustus in Den Bosch.
www.festivalboulevard.nl

Noorderzon is een interdisciplinair festival in Groningen, voor muziek, performance, dans, mime en theater. Van 19 t/m 29 augustus.
www.noorderzon.nl

Zeeland Nazomerfestival brengt van 24 augustus t/m 4 september theater op vele plekken in Zeeland.
www.theaterzeelandia.nl

Mail

Roos Euwe

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Die betere wereld wordt al gemaakt

Die betere wereld wordt al gemaakt

De betere wereld, Het Grote Geluk: Marthe van Bronkhorst vraagt zich af waar ze dat kan vinden, misschien gewoon op een borrel, in het samenkomen met vrienden? Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

In welk harnas hul jij je? Stuur voor 14 september je pitch in en draag met een (beeld)verhaal, essay, poëzie of kunstkritiek bij aan het magazine ‘Harnas’. Lees meer

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Eva van den Boogaard lijkt op iemand die ze nooit gekend heeft. Via een persoonlijke brief en een angstaanjagende gebeurtenis leert ze hem toch een beetje kennen. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Word vóór 1 juli kunstverzamelaar bij Hard//hoofd en ontvang een unieke print van Lois Cohen! In gesprek met chef Kunst Jorne Vriens licht Lois een tipje van de sluier op. Lees meer

Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Hard//hoofd zoekt vóór 28 juli 2.500 trouwe lezers!

Hard//hoofd verschijnt weer op papier, nu met extra bijlage! In Honger lees je over de pijn, het verlangen en de schoonheid van datgene waar we naar smachten. Schrijf je vóór 28 juli in voor slechts 3 euro per maand en ontvang Honger in september in de brievenbus, mét bijlage Ik wil, wil jij ook? over seksueel consent. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer