Asset 14

Her

Spike Jonze schetst in zijn laatste film een hoopvolle toekomst met relaties tussen mens en operating systems. Met hoog gedragen wollen broeken. En hier en daar een spoiler.

Kasper: Ik vond dit een zeer ontroerende film. Er zat een melancholie in die ik van Jonze’ eerdere werk herkende, maar waar zijn films met Charlie Kaufmann (Being John Malkovich, Adaptation) tamelijk complex en gelaagd waren, was het verhaal hier eigenlijk heel klein en simpel en daardoor sterk.

Roos: Eigenlijk is het een vrij normaal liefdesverhaal waarin twee mensen uit elkaar groeien. Tijdens het kijken begreep ik dat Theodore’s talent in het schrijven van liefdesbrieven in opdracht van anderen niet ironisch is, maar helemaal bij het personage past.

Kasper: Ja, precies. Ik vroeg me ook af of de ontvangers van die brieven eigenlijk wisten dat ze niet door de afzender zelf geschreven werden. Eerst dacht ik dat ze het in het geheim uitbesteedden, maar later dacht ik dat het in de maatschappij van deze film misschien heel vanzelfsprekend was en de liefde daardoor niet minder oprecht.

Roos: Dat Theodore zo goed is in het schrijven van gevoelige, liefdevolle brieven aan mensen over wie hij maar enkele dingen weet, duidt op een grote verbeeldingskracht, die het ook mogelijk maakt dat hij seks of liefdesrelatie kan hebben met een OS.

Malu: Die seksscène is één van de intiemste seksscènes die ik ooit heb gezien, of eigenlijk heb ervaren. Mede doordat er dan ruim een minuut zwart beeld in de film zit en dat dat zwarte beeld zo’n verdomd mooie timing had.

Kasper: Met de stem van Scarlett heb je ook eigenlijk geen lichaam meer nodig.

Roos: Maar volgens mij omdat we weten dat het Scarlett is! Ik vond het jammer om dat te weten. Daardoor ontstond zij niet, zoals bij Theodore, uit onze verbeeldingskracht. 

Kasper: Ja, al prikkelt haar stem natuurlijk ook iemand die met wat minder verbeeldingskracht gezegend is. Die stem staat op zichzelf.

Malu: Ik zou met zo’n stem best graag mijn lesbische gevoelens willen onderzoeken. Ik ben vooralsnog te verlegen voor de realiteit.

Kasper: Mijn lesbische gevoelens zou ik er ook graag mee uittesten.

Malu: Maar dat gehannes met dat stand-in lichaam… Die ongemakkelijke scène vond ik eigenlijk het zwakste moment van de film.

Kasper: Waarom? Ik vond het juist heel sterk, doordat het ongemakkelijk was en ontoereikend bleek. Bovendien werd Samantha’s eigen wil duidelijk. Zij wilde dat graag, terwijl Theodore er niet zo’n behoefte aan had. Zij kwam dus echt los van hem te staan.

Malu: Ik was niet geïnteresseerd in de rol en het ongemak van dat stand-in meisje. En meer dan door haar eigen wil was ik gefascineerd door de gedachte dat Samantha voor zo’n groot deel uit Theodore bestond.

Kasper: Dat vond ik juist minder interessant. Ze bestond in essentie niet meer uit hem dan ‘menselijke geliefdes’ uit elkaar bestaan. Het is dus eigenlijk gewoon een ‘liefdesverhaal’ met de computer als metafoor voor de mens. De parallel met zijn eigen vorige relatie was daarom ook mooi.

Malu: Natuurlijk, maar ik bleef toch altijd in de veronderstelling dat Theodore uiteindelijk 'controle' over de computer zou hebben. Daarom vond ik de realisatie dat zij eigenlijk voor duizenden users tegelijk aan het werk was zo slim.

Roos: Precies! Dat zij een identiteit ontwikkelt was het sterkst op het moment dat wij en Theodore erachter komen dat zij in haar virtuele wereld ikweetniethoeveel van dit soort relaties heeft. De virtuele wereld waarin Samantha zich ontwikkelt gaat zo snel, en gaat zelfs Theodore boven de pet.

Malu: Ik denk dat het trouwens heel goed is dat de film nergens een dystopische toon zet. Het was - oh jee, ik wil iets heel kitscherigs schrijven - hoopvol en wijs over de fundamentele eenzaamheid van de mens.

Kasper: Vind het niet zo kitscherig hoor, gewoon raak. Dat is inderdaad de kracht van de film. De hele sfeer (de kleuren, de muziek, etc.) straalde dat uit.

Malu: Hoe zouden jullie reageren als een vriend van je een relatie met een OS zou krijgen?
 
Kasper: Ik zou er natuurlijk wel een beetje om moeten lachen, omdat het zoiets bizars lijkt. De vraag is alleen hoe bizar het eigenlijk is. Gevoelsmatig lijkt er een essentieel verschil te zitten tussen een artificiële intelligentie en een mens, maar als wie wij zijn ons bewustzijn is (volgens sommigen ook niet meer dan het product van een chemische computer), dan is een relatie met zo'n puur bewustzijn toch eigenlijk de puurste liefde denkbaar.

Roos: Ja, “als wie wij zijn ons bewustzijn is”. Als. Het goede aan deze film is dat je bij jezelf te rade gaat wat dan menselijk is en erachter komt dat dat nogal verschilt. Lichaam en bewustzijn kan ik, persoonlijk, heel moeilijk los van elkaar zien. Ik begrijp de puurheid, maar zonder een fysiek lichaam krijgt die liefde voor mij geen vorm. En vervliegt ze in een idee.

Kasper: Samantha’s verlangen naar een lichaam, en dat zij alles wil zien wat Theodore ziet, onderstreept het punt dat een bewustzijn alleen tekortschiet. Hoe verder de vrije wil van een OS zich ontwikkelt, hoe verder het zich vervreemd zal voelen van de wereld. Het wil deelnemen aan de wereld, maar zal er altijd buiten blijven staan. En dat is dan weer een mooie parallel met Theodore zelf, die liefdesbrieven op bestelling schrijft, maar zich overal buiten voelt staan. Hij kan zijn gevoelens nergens meer kwijt, hij is alleen.

Malu: Mooi gezegd, Kasper.

Roos: Ja, zeker. Sorry, ik moest even m'n oplader aansluiten.

Kasper: Dankjulliewel. Ik begon me opeens af te vragen of jullie wel een lichaam hebben.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Roku City/heterotopie/spiegels

Roku City / heterotopie / spiegels

Mel Kikkert schreef een multimedia verhaal over Roku een streamingdienst die in de VS ontstaan is. In 2017 bracht Roku een screen saver uit, die je zag als je niets aan het kijken was op hun service. Lees meer

De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik toch een mannenhater?’ 6

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik dan toch een mannenhater?’

Puck Lingbeek's vader stelt dat haar boosheid richting mannen haar interpretaties van kunst beïnvloedt. Puck is het daar niet mee eens, maar het zet het haar wel aan het denken. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Aaah, het launchfeest!

Aaah, het launchfeest!

Na de lancering van ons derde papieren tijdschrift willen we onze lezers, schrijvers en makers graag uitnodigen om dit grote succes samen met Hard//hoofd te vieren op 26 oktober in Amsterdam. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer