Asset 14

Her

Spike Jonze schetst in zijn laatste film een hoopvolle toekomst met relaties tussen mens en operating systems. Met hoog gedragen wollen broeken. En hier en daar een spoiler.

Kasper: Ik vond dit een zeer ontroerende film. Er zat een melancholie in die ik van Jonze’ eerdere werk herkende, maar waar zijn films met Charlie Kaufmann (Being John Malkovich, Adaptation) tamelijk complex en gelaagd waren, was het verhaal hier eigenlijk heel klein en simpel en daardoor sterk.

Roos: Eigenlijk is het een vrij normaal liefdesverhaal waarin twee mensen uit elkaar groeien. Tijdens het kijken begreep ik dat Theodore’s talent in het schrijven van liefdesbrieven in opdracht van anderen niet ironisch is, maar helemaal bij het personage past.

Kasper: Ja, precies. Ik vroeg me ook af of de ontvangers van die brieven eigenlijk wisten dat ze niet door de afzender zelf geschreven werden. Eerst dacht ik dat ze het in het geheim uitbesteedden, maar later dacht ik dat het in de maatschappij van deze film misschien heel vanzelfsprekend was en de liefde daardoor niet minder oprecht.

Roos: Dat Theodore zo goed is in het schrijven van gevoelige, liefdevolle brieven aan mensen over wie hij maar enkele dingen weet, duidt op een grote verbeeldingskracht, die het ook mogelijk maakt dat hij seks of liefdesrelatie kan hebben met een OS.

Malu: Die seksscène is één van de intiemste seksscènes die ik ooit heb gezien, of eigenlijk heb ervaren. Mede doordat er dan ruim een minuut zwart beeld in de film zit en dat dat zwarte beeld zo’n verdomd mooie timing had.

Kasper: Met de stem van Scarlett heb je ook eigenlijk geen lichaam meer nodig.

Roos: Maar volgens mij omdat we weten dat het Scarlett is! Ik vond het jammer om dat te weten. Daardoor ontstond zij niet, zoals bij Theodore, uit onze verbeeldingskracht. 

Kasper: Ja, al prikkelt haar stem natuurlijk ook iemand die met wat minder verbeeldingskracht gezegend is. Die stem staat op zichzelf.

Malu: Ik zou met zo’n stem best graag mijn lesbische gevoelens willen onderzoeken. Ik ben vooralsnog te verlegen voor de realiteit.

Kasper: Mijn lesbische gevoelens zou ik er ook graag mee uittesten.

Malu: Maar dat gehannes met dat stand-in lichaam… Die ongemakkelijke scène vond ik eigenlijk het zwakste moment van de film.

Kasper: Waarom? Ik vond het juist heel sterk, doordat het ongemakkelijk was en ontoereikend bleek. Bovendien werd Samantha’s eigen wil duidelijk. Zij wilde dat graag, terwijl Theodore er niet zo’n behoefte aan had. Zij kwam dus echt los van hem te staan.

Malu: Ik was niet geïnteresseerd in de rol en het ongemak van dat stand-in meisje. En meer dan door haar eigen wil was ik gefascineerd door de gedachte dat Samantha voor zo’n groot deel uit Theodore bestond.

Kasper: Dat vond ik juist minder interessant. Ze bestond in essentie niet meer uit hem dan ‘menselijke geliefdes’ uit elkaar bestaan. Het is dus eigenlijk gewoon een ‘liefdesverhaal’ met de computer als metafoor voor de mens. De parallel met zijn eigen vorige relatie was daarom ook mooi.

Malu: Natuurlijk, maar ik bleef toch altijd in de veronderstelling dat Theodore uiteindelijk 'controle' over de computer zou hebben. Daarom vond ik de realisatie dat zij eigenlijk voor duizenden users tegelijk aan het werk was zo slim.

Roos: Precies! Dat zij een identiteit ontwikkelt was het sterkst op het moment dat wij en Theodore erachter komen dat zij in haar virtuele wereld ikweetniethoeveel van dit soort relaties heeft. De virtuele wereld waarin Samantha zich ontwikkelt gaat zo snel, en gaat zelfs Theodore boven de pet.

Malu: Ik denk dat het trouwens heel goed is dat de film nergens een dystopische toon zet. Het was - oh jee, ik wil iets heel kitscherigs schrijven - hoopvol en wijs over de fundamentele eenzaamheid van de mens.

Kasper: Vind het niet zo kitscherig hoor, gewoon raak. Dat is inderdaad de kracht van de film. De hele sfeer (de kleuren, de muziek, etc.) straalde dat uit.

Malu: Hoe zouden jullie reageren als een vriend van je een relatie met een OS zou krijgen?
 
Kasper: Ik zou er natuurlijk wel een beetje om moeten lachen, omdat het zoiets bizars lijkt. De vraag is alleen hoe bizar het eigenlijk is. Gevoelsmatig lijkt er een essentieel verschil te zitten tussen een artificiële intelligentie en een mens, maar als wie wij zijn ons bewustzijn is (volgens sommigen ook niet meer dan het product van een chemische computer), dan is een relatie met zo'n puur bewustzijn toch eigenlijk de puurste liefde denkbaar.

Roos: Ja, “als wie wij zijn ons bewustzijn is”. Als. Het goede aan deze film is dat je bij jezelf te rade gaat wat dan menselijk is en erachter komt dat dat nogal verschilt. Lichaam en bewustzijn kan ik, persoonlijk, heel moeilijk los van elkaar zien. Ik begrijp de puurheid, maar zonder een fysiek lichaam krijgt die liefde voor mij geen vorm. En vervliegt ze in een idee.

Kasper: Samantha’s verlangen naar een lichaam, en dat zij alles wil zien wat Theodore ziet, onderstreept het punt dat een bewustzijn alleen tekortschiet. Hoe verder de vrije wil van een OS zich ontwikkelt, hoe verder het zich vervreemd zal voelen van de wereld. Het wil deelnemen aan de wereld, maar zal er altijd buiten blijven staan. En dat is dan weer een mooie parallel met Theodore zelf, die liefdesbrieven op bestelling schrijft, maar zich overal buiten voelt staan. Hij kan zijn gevoelens nergens meer kwijt, hij is alleen.

Malu: Mooi gezegd, Kasper.

Roos: Ja, zeker. Sorry, ik moest even m'n oplader aansluiten.

Kasper: Dankjulliewel. Ik begon me opeens af te vragen of jullie wel een lichaam hebben.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
het laatste
Komiek schreeuwt tegen wolk

Komiek schreeuwt tegen wolk

Of je vertelt de waarheid, bent grappig en wordt vervolgens gecanceld, óf je bent ‘politiek correct’ en daarmee helemaal niet meer grappig. Daar wil Jihane Chaara het even over hebben. Lees meer

illustratie van een meisje in een tent waarin ze leest en veel spullen om zich heen heeft staan, in contrast met de paarse lucht buiten

De magen zagen bleek in dit licht

'Ik heb een onstilbare behoefte mensen van hier te ontmoeten / op zoek naar een bewoonbare waarheid.' De gedichten van Angelika Geronymaki worden bevolkt door bietjes, bralhonden en bulderende koeien: lijfelijke poëzie die je voelt en proeft. Lees meer

Automatische concepten 55

Mijn vader en ik, mijlenver uiteen

Hoe blijf je strijdvaardig als misstanden generatie na generatie niet worden opgelost? Marthe van Bronkhorst reflecteert op de relatie met haar vader en hoe ze verschillend met onrecht omgaan. Lees meer

Illustratie van twee bomen. De bomen zijn wit en kaal, en je ziet hun wortels en takken voor een achtergrond van een groene en paarse gradiënt.

Van bladeren tot wortels: liefhebben zonder te verliezen

Hoeveel van jezelf lever je, dan wel niet onbewust, in om samen te kunnen zijn met een geliefde? Stefanie Gordin onderzocht wat Rainer Maria Rilke, Herman Hesse en bell hooks hebben geschreven over deze dynamiek. Ze probeert een antwoord te vinden op de vraag: Wat ging er mis in haar vorige relatie, waar ze juist zo duidelijk hadden afgesproken elkaar niet te verstikken? Lees meer

Over het lijk van Picasso

Over het lijk van Picasso

Ferenz Jacobs onderzoekt, vijftig jaar na het overlijden van Picasso, hoe groot de prijskloof tussen commerciële kunst van mannen en vrouwen nog is. Lees meer

'Ik dacht dat je met je vriend ging'

'Ik dacht dat je met je vriend ging'

Een koetjes-en-kalfjesgesprek tussen Eva en een collega in de trein wordt ongemakkelijk wanneer hij ongefundeerde aannames doet over haar privéleven. Lees meer

Illustratie van een vrouw die een deur opent en daarachter een wereld van verschillende kleuren ziet

Rust Roest

Met dit verhaal waarin surrealisme en de werkelijkheid op een poëtische manier in elkaar overlopen, won Chris Kok de Debutantenschrijfwedstrijd van Editio. Lees meer

een persoon die naar hun eigen vervormde gezicht staart in de weerspiegeling van een telefoon

AI-angst

Wanneer Aisha in het bibliotheekcafé ineens met een human robot hybrid wordt geconfronteerd die rechtstreeks uit the Uncanny Valley schijnt te komen, lijkt het toppunt van haar industrialisatieverwarring bereikt. Lees meer

Kamer aan zee

Kamer aan zee

Twee mensen ontmoeten elkaar: de een werkt in een hotel en de ander wordt niet vaak tegengesproken. Wat volgt zijn een strandopgang, cocktails en een gedeelde sigaret. Lees meer

Baas in eigen brein

Baas in eigen brein

Marthe van Bronkhorst loopt in haar werk als psycholoog tegen een dilemma aan - is medicatie wel echt altijd de oplossing voor psychische problemen? Lees meer

Met welke zin begin ik de laatste zinnen?

Met welke zin begin ik de laatste zinnen?

Vivian Mac Gillavry schreef een reeks korte verhalen over de vragen waarmee we achterblijven vlak na de dood van een dierbare, van 'Wanneer besloot hij dat hij gecremeerd wilde worden?' tot 'Welke schoenen zijn gepast voor de uitvaart?'. Lees meer

Een versie van mezelf die ik liever niet wil leren kennen

Een versie van mezelf die ik liever niet wil leren kennen

Eva slaapt de laatste tijd slecht. De nachtelijke hersenspinsels die ze compulsief noteert 'rieken een beetje naar waanzin'. Lees meer

De tastbare droom van Escher

De tastbare droom van Escher

Ferenz Jacobs schreef over Espai XC, het Escher-achtige huis van kunstenaar Xavier Corberó: fotogeniek, maar ook verwarrend. Lees meer

Verliefde klimaatvluchtelingen

Verliefde klimaatvluchtelingen

Het is midden november en 17 graden. Twee geliefden kuieren het strand af en aanschouwen de vreemde schoonheid van het industriële landschap. Waar zullen ze gaan wonen als het water komt? Lees meer

Mijn buurjongen 1

Mijn buurjongen

"In hun vriendschap waren ze onaantastbaar, als een groep soldaten voor een veldslag." Een kwetsbaar kort verhaal van Lars Meijer waarin tractors worden opgegeten, kleedkamers vol stoom hangen en geheimen worden ontdekt. Lees meer

Welkom in het circus van de dood

Het circus met één wild dier

Marthe van Bronkhorst verbaast zich tijdens een circusact die verkeerd afloopt over hoe laconiek het publiek reageert: "We hadden met zijn allen bij de galg kunnen staan, een standrechtelijke executie, een heksenverbranding – de popcorn was rondgegaan." Lees meer

Een ongelukje in Niemandsland 3

Een ongelukje in Niemandsland

Hoe weet je of dat wat je kiest het juiste is? Een kort verhaal van Stefanie Gordin over liefde, zwangerschap en autonomie. Lees meer

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

Er is jarenlang gestreden, maar onlangs werd bruinkooldorp Lützerath hardhandig door de Duitse politie ontruimd. Een gesprek over representatie, politiegeweld en de kernboodschap van ‘Lützi Lebt'. Lees meer

Onthouden dat ik het even moet vergeten 1

Onthouden dat ik het even moet vergeten

Heeft iedereen zo'n fabelachtig goed geheugen voor schijnbaar onbenullige details, of ligt het aan Eva? Lees meer

Stuur je pitch in voor Hard//hoofd Magazine #3! 2

Stuur je pitch in voor Hard//hoofd Magazine #3!

Stuur uiterlijk 28 februari je pitch in voor de derde editie van Hard//hoofd Magazine, met als thema: ‘Aaah!’. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je nu aan en ontvang jaarlijks gesigneerde kunstwerken van veelbelovende kunstenaars én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel