Redacteurs Ruby Sanders, Rosanna Baas en Oscar Spaans togen naar de bioscoop om Der Fall Collini te zien, een rechtbankthriller met een verrassende inkijk op een onderbelicht stukje naoorlogse geschiedenis.
Oscar: Ik vond het vooral een degelijke, goed gemaakte film.
Ruby: Degelijk is zeker ook het woord dat bij mij opkwam.
Rosanna: Ik vond de film soms wat uitleggerig. Het verleden werd zo uitgespeld. Wel realiseerde ik me dat ik Duits had gemist. Kon echt genieten van die taal en de stukjes Berlijn die je zag.
Ruby: Ah, ja dat snap ik helemaal - ik vond vooral die straathoek waaraan Leiners woning/kantoor lag heel herkenbaar. Zo’n advocatenkantoor, maar dan wel overal graffiti buiten op de deur. Maar dit verhaal speelde niet nu, anno 2020, toch? 2005 ofzo?
Oscar: Begin van de jaren nul dacht ik, ja.
Rosanna: Merkte je dat ergens aan?
Ruby: Het klopte wel beter met de sfeerbeelden van Berlijn, en zo'n uber-alternatieve Duitse die hem te hulp schoot (sowieso moet één iemand altijd een neuspiercing hebben in Duitse films).
Rosanna: Die Italiaans én bedrijfskunde studeerde. Ik was trouwens wel heel blij toen dat geen romance bleek te worden.
Ruby: Poeh ja, ik ook!
Oscar: Dat had de film echt niet nodig gehad.
Rosanna: Wat vonden jullie van de andere romance tussen Leiner en Johanna Meyer, de kleindochter van Hans Meyer? Geloofwaardig? Overbodig? Was-ie überhaupt oprecht, of was het een opgezet plan?
Oscar: Ik twijfelde even over de oprechtheid op het moment dat Leinen er zelf ook aan twijfelt, maar over het algemeen geloofde ik het wel. Had ook vanaf het moment dat ze voor het eerst samen in beeld waren het idee dat er meer was (geweest) tussen hen.
Als de vonken er vanaf spatten kan je best het bed induiken met de man die de moordenaar van je opa verdedigt in de rechtbank. Maar dat was helemaal niet zo.
Ruby: Het deel van de romance dat in hun jeugd speelde geloofde ik nog wel, maar in het heden vond ik het niet altijd even plausibel. Het was in mijn ogen logisch geweest als er iets van hun vroegere rolverdeling terugkwam. Bijvoorbeeld dat Johanna hem om haar vinger wond ofzo, maar dat was totaal niet zo.
Oscar: Dat ze opnieuw het bed in duikt met hem, terwijl ze eerst zó ontdaan was dat hij de moordenaar van haar opa verdedigt, deed me wel even fronsen.
Ruby: Dat kán wel, als de vonken er echt vanaf spatten. Maar dat was helemaal niet zo.
Oscar: Nee, goed punt.
Ruby: Ze waren ook allebei zo superbraaf. Vonden jullie hem überhaupt een geloofwaardig personage? Enerzijds onzeker, anderzijds één bonk (letterlijk!) zelfvertrouwen.
Rosanna: Oef, daar heb ik helemaal niet over nagedacht.
Oscar: Ik was eerlijk gezegd ook te veel met de plot bezig om me dat af te vragen.
Ruby: Dat snap ik, maar dit was zijn allereerste zaak, en hij deed zogenaamd klunzig in de rechtszaal.
Rosanna: Eerder een beetje gefrustreerd af en toe, omdat zijn cliënt maar niet wilde praten.
Oscar: Ik meende ook iets van angst te zien in Leinens ogen tijdens de eerste ontmoeting met zijn cliënt, in de gevangenis. Ik dacht zeker het eerste half uur dat Collini een of andere enge professional was.
Rosanna: Ja, een huurmoordenaar! Dat was ook mijn eerste gedachte. Maar als we het over de plot hebben: er waren wel veel wendingen...
Ruby: Enorm! Maar wat jij eerder al zei, het was behoorlijk uitleggerig. Trouwens, van Hans Meyer, die aan het begin wordt doodgeschoten, was voor mij ook wel snel duidelijk dat-ie iets fouts had.
Oscar: Eens! Het grappige is dat ik niet helemaal mijn vinger erop kan leggen waar dat hem nou in zit - jullie wel?
Rosanna: In de openingsscène was dat gevoel er al. Maar misschien is dat mijn vooroordeel tegenover mensen met grote kantoren.
Maffiabazen kunnen ook hartstikke behulpzaam zijn.
Ruby: Zo'n rijke zakenman die denkt dat de wereld van hem is.
Oscar: Ik vond hem meteen een pedofiel, eigenlijk. Was-ie niet, maar dat dacht ik. Er was iets mis met hem.
Ruby: Het hád zeker gekund.
Rosanna: Hij was natuurlijk wel heel vriendelijk tegen de jonge Leinen.
Ruby: Hij was echt de redder van de jonge Leinen, maar ook dát is toch typisch voor dat soort mensen: zíj beslissen tegen wie ze goed doen en tegen wie niet. Net als maffiabazen, die kunnen ook hartstikke behulpzaam zijn.
Oscar: Precies. Ze manoeuvreren zichzelf in een soort goddelijke positie vanwaar ze beslissen over goed en kwaad.
Rosanna: En dat terwijl zijn kleinzoontje hun ontmoeting begon met 'Wat doet deze Turk bij ons meer?' of iets in die trant.
Ruby: Precies! Dat was super tekenend.
Rosanna: Dat was ook nog een thema op de achtergrond, dat niemand geloofde dat een Turk een goede advocaat kon zijn.
Ruby: Zeker, dat vond ik nog wel een interessante laag: dat hij ook nog tegen vooroordelen moest opboksen. Want ergens tegen het einde zegt Johanna in haar boosheid zoiets als 'Zonder ons had je nu in een döner-tent gewerkt.' Dat legde wel even haar ware aard bloot.
Oscar: Hadden jullie verwacht dat de film op een gegeven moment de wending nam die hij nam?
Rosanna: Toen de Tweede Wereldoorlog erbij werd gehaald (en Collini dus geen huurmoordenaar bleek te zijn) dacht ik wel even: oh ja, Duitse film, duh.
Ruby: Het werd inderdaad wel redelijk snel duidelijk dat het om de oorlog ging en toen kon je zelf invullen dat Hans niet ergens op de achtergrond had zitten toekijken. Maar de uitéindelijke plot, van die andere advocaat (en Caspars oude docent Rechten), dát was wel een grote verrassing. Wisten jullie af van die Dreherwet uit 1968, die er dus voor zorgde dat veel misdaden uit de Tweede Wereldoorlog doodslag werden i.p.v. moord en op die manier konden verjaren?
Oscar: Nooit van gehoord.
Rosanna: Die twist was voor mij wel echt nodig om de plot te redden.
Oscar: Ja? Ik vond die vrij goed in elkaar zitten. Toen ik de bioscoop uitliep bleef ik alleen met één vraag zitten: waarom zweeg Collini de hele tijd. Althans, in het begin. Waarom niet gewoon - ondanks de in het verleden afgewimpelde poging tot een proces - alsnog je verklaring afleggen in de rechtzaal? In de media kreeg hij al direct veel aandacht, dus er zouden sowieso journalisten op af komen die de waarheid boven water zouden willen krijgen.
Oh ja, Caspars vader deed aan speed reading! Dat was echt superhandig.
Ruby: Goeie vraag.
Rosanna: Ik ben eigenlijk vooral benieuwd hoe overbodig jullie die hele verhaallijn met Caspars eigen vader vonden. Retorische vraag, haha.
Oscar: Dat was dus één van de minder geslaagde elementen waar ik me tijdens de film niet per se aan stoorde, maar waarvan ik achteraf inderdaad wel dacht: het kon ook zonder. Wel maakte de vader Caspar tragischer, en het kwam goed uit dat hij snel kon lezen, omdat al die historische stukken moesten worden doorgeploegd.
Ruby: Oh ja, hij deed aan speed reading! Dat was echt superhandig. Ook wel redelijk archetypisch, zo'n linksige sloeber met alleen maar een huis vol boeken. Maar ik denk dat hij nodig was om Caspars eigen 'moraal' aan het wankelen te brengen – hij vond altijd dat zijn vader een nietsnut was, dat bleek nu wel weer mee te vallen.
Rosanna: En wat vonden jullie van het slotbeeld? Ik zal 'm deze keer niet inkoppen.
Oscar: Een beetje geforceerd. Dat symbolische viel uit de toon.
Ruby: Dat stukje op die begraafplaats, met dat jongetje in het verleden?
Rosanna: Ja, er komt een bal op hem afgerold in Italië. En dan ziet hij daar de jonge Collini met zijn vader weglopen.
Oscar: Heel louterend allemaal.
Ruby: Tja, daar heb ik eerlijk gezegd een broertje dood aan. Ik zou het gewoon in de rechtbank laten eindigen. Dat was het beste en spannendste aspect van de film.
Rosanna: Ja, dat was echt prima geweest. Gevolgd door die tekst over de Dreherwet en bam! Het komt binnen.
Ruby: Precies! Want die wet an sich is al enorm schokkend voor wie dat niet weet, en geeft ook ontzettend te denken: over de rechtsspraak, over wat rechtvaardig is als een juridische elite die voortkomt uit een 'foute' klasse zelf wetten ontwerpt die hen vrijpleiten.
Rosanna: Als jullie ballen mochten geven, hoeveel zou de film er dan krijgen?
Ruby: Voor het verhaal: zeker vier of vijf ballen. Voor de geloofwaardigheid en dimensionaliteit van de personages en de sentimentaliteit: drie.
Oscar: Al met al drie van de vijf voor mij.
Rosanna: Dan doe ik er nog een halve bij voor de looks van Elyas M'Barek. Was niet onplezierig om naar te kijken.
Ruby: Zeker niet! Ik denk trouwens dat het boek (het is een verfilming) top is om te lezen. Fijn, zo'n rechttoe rechtaan rechtbankdrama. Mét historische waarde.
Der Fall Collini is nu te zien met