Waarom zou je gaan wildwaterraften als je door een politiehond achtervolgd kan worden in een glibberige rioolbuis? Urban exploring in Londen." /> Waarom zou je gaan wildwaterraften als je door een politiehond achtervolgd kan worden in een glibberige rioolbuis? Urban exploring in Londen." />
Asset 14

De stad als jungle

Je kunt ter ontspanning in het bos gaan wandelen, of een rondje door de buurt lopen. Als je meer opwinding zoekt, kun je gaan raften of skidiven. Maar je kunt ook in de stad het gevaar op zoeken. Annabel ging in Londen op pad met urban explorers Arjun en Elles.

Zie urban exploring als de antithese van een rustgevende boswandeling. Natuurlijke wildernis bestaat ​​uit bomen, struiken, vogelgeluiden, wilde dieren en beekjes. In de herfst vind je er paddenstoelen, in de lente staat alles in bloei. Veel mensen komen tot rust in deze ‘ongerepte’ omgeving. Ze laten er van alles uit en los. Hun teckels en bouviers, hun kinderen, maar ook werkstress, sociale media- en stadsstress. Want natuur is ongecompliceerd, voorspelbaar en voor iedereen toegankelijk. Je hoeft alleen je stadsschoenen voor rubberen laarzen te verwisselen, en dan kun je er zo inlopen.

Er is een tweede wildernis op aarde. De door mensen gemaakte bushbush bestaat uit beton en staal, wolkenkrabbers en ondergrondse tunnels. En sommigen van ons komen meer tot rust in deze jungle. Over de hele planeet kun je vervallen stedelijke structuren vinden. Dit verloren industriële erfgoed ligt in of onder de werkende stad. Deze lege, verboden ruimtes, die velen van ons angst inboezemen, nodigen anderen uit tot onderzoek. Deze mensen noemen zichzelf urban explorers.

Urban exploring (UE) is een aanduiding voor het onderzoeken van braakliggend stedelijk gebied, dat niet openbaar toegankelijk is. "At first glance it is quite an odd activity. There is no apparant reason, other than being in that space." Urbexers Arjun en Elles brengen hun vrije tijd graag door in verlaten ruimtes in en onder Londen. Van braakliggend industrieterrein tot een vergeten schoolkantine, van een halfingestorte ziekenhuisgang tot een verlaten machinekamer, van gesloten metrostation tot liftschacht en kantoordak. Met gevaar voor eigen leven betreden deze jonge, stedelijke archeologen industriële ruïnes, die de meeste van ons als nutteloos en onveilig zien.  Wie zijn deze urban explorers precies? Wat drijft hen?

Several's Mental Asylum, Colchester, Essex

Nature versus (abandoned) Nursery

"It’s the adrenaline rush," zegt Arjun. Want het betreden van deze stedelijke structuren is niet zonder gevaar. Elles stroopt haar mouw op. "Deze blauwe plek heb ik opgelopen toen het alarm afging in een verlaten ziekenhuis en ik van de brandtrap viel. En deze," ze laat een fikse snee op haar elleboog zien, "is een herinnering aan de ondergrondse rivieren onder Camden [wijk in Noord-Londen -AT]." Arjun legt uit dat het niet alleen om onderzoeken en verkennen gaat, maar ook om adrenaline en spanning. Aan urban exploring zijn diverse risico’s verbonden, zowel fysiek gevaar, als de mogelijkheid van arrestatie en bestraffing. En daarmee onderscheidt UE zich van extreme sporten. Als je met een kabel door de bomen van een onbegaanbaar oerwoud wilt roetsjen (ofwel ‘ziplining’) zal niemand je aanklagen, maar van een gammele fabriekspijp abseilen is een heel ander verhaal. ‘Onbegaanbaar’ terrein in een stedelijke context is namelijk synoniem voor ‘verboden’ terrein, daarom is het zo spannend. Elles: "Jezelf in gevaar brengen is een onderdeel van onze sociale norm. We zijn gevaarconsumenten. Denk maar aan extreme sporten als parapenten of ski diving. Alleen is gevaar in onze samenleving gecommodificeerd en gereguleerd. Gevaar heeft zo geen intrinsieke waarde meer."

Niet alleen het ontwijken van zichtbare obstakels geeft een kick, maar vooral het omzeilen van onzichtbare hindernissen als alarmen, lokale, regionale wetten of antiterrorismewetten. Als je even niet oplet, zak je op tien hoog door de vloer of word je achtervolgd door een politiehond in een met glasscherven bezaaide glibberige rioolbuis. Het is in ieder geval een stuk origineler dan wildwaterraften in de Ardennen. Arjun: "Urbexing is about the thrill of knowing this is an unique perspective, which is aggressively sought out."

Millenium Mills, Royal Victoria Dock

Het onkruid van de stedelijke jungle

Maar een adrenalinekick is niet de enige motivatie die Arjun en Elles het krakkemikkige dak van een verlaten ziekenhuis op drijft. Veel verlaten sites worden uiteindelijk afgebroken. De belangrijkste rol van de stedelijke verkenner is misschien wel die van de laatste getuige van het gebouw. Gebouwen worden in essentie gemaakt voor mensen. Ze zijn gebouwd met een functie, die ons ten goede komt (of zouden moeten komen). Wanneer gebouwen worden verlaten, dienen ze dit doel niet langer. Een metropool als Londen is bij uitstek een voorbeeld van een door en door geplande sociaal-economische structuur, gevormd door economische krachten en ingericht door bedrijfsorganisatie. Ruimtes zonder bestemming, dus zonder economische of maatschappelijke functie bestaan simpelweg niet. Het zijn non-ruimtes met een hek eromheen en een zware ketting met hangslot, waarvan niemand weet wie het sleuteltje heeft. Urbexers geven deze zogenaamd nutteloze ruimtes een nieuwe bestemming. UE kun je wat dat betreft opvatten als een extreem voorbeeld van een soort ‘plaatsfetisjisme’. Een obsessie voor het lokale als de enige plaats voor individualisme en authenticiteit in een wereld die gedomineerd wordt door onzichtbare globale machtstructuren en massaconsumptie. In een door en door geplande omgeving, zijn dit plekken waar je nog kan dromen, ruimtes om zelf in te vullen.

Maar er zijn ook maatschappelijke beweegredenen. UE als activiteit is nuttig in het nadenken over de sociale productie van deze urban voids. Arjun geeft het St. Clemens Hospital in Oost-Londen als voorbeeld. Een ziekenhuis dat sinds 2004 leegstaat, ondanks pogingen van de East London Community Land Trust hier driehonderd woningen van te maken. Arjun en Elles laten foto’s zien van de stedelijke ruïne. Door ze online te plaatsen, maken ze dit verboden en vergeten terrein zichtbaar. Op mijn vraag of zij urbexing in deze context zien als een vorm van ‘plaats-emancipatie’, antwoordt Arjun: "We document time in a place that doesn’t exist, however, we do not contribute in a political sense."

Elles en Arjun zien UE niet als een vorm van activisme, omdat UE in zichzelf geen direct maatschappelijk nut heeft. Het is allereerst a personal thing. De rust die zij vinden in lege, betonnen grotten, is niet te vergelijken met de vredigheid van een bos. Het is een tegenovergestelde natuurervaring. De urbexer vindt geen gemoedsrust in de veranderlijkheid van de seizoenen, de groei en bloei van de natuur, de vogelgeluiden, maar voelt zich verwantschap met het verstilde onkruid van de stad.

(Cannot make location public.)

--
Met dank aan: Arjun en Elles

Foto's: Arjun Banerjee

Mail

Annabel

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Witte tranen

Witte tranen

Vaak kan geconfronteerd worden met een racistische misstap veel losmaken in witte vrouwen. Waar komt dat door? Fleur den Boer onderzocht het perfectionisme van witte vrouwen en hoe zogeheten 'witte tranen' racisme in de hand werken. Lees meer

Stieren en vrouwen hebben iets gemeen

Stieren en vrouwen hebben iets gemeen

Wat hebben stieren en vrouwen gemeen? In dit essay ziet Barbara Haenen tijdens het bezoeken van een stierengevecht gelijkenissen met haar eigen ervaringen. Lees meer

Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn 1

Links, wees niet zo bang om hypocriet te zijn

Marthe van Bronkhorst bekijkt hypocrisie als spectrum: hoe hypocriet ben jij op een schaal van Frans Bauer tot Johan Derksen? Lees meer

Bijsturen 1

Bijsturen

In dit essay legt Belle de Rode de vinger op de zere plek. Ze beschrijft hoe zij de rol van bijsturende kapitein op zich moet nemen omwille van haar zieke vader, terwijl ze juist afscheid had willen nemen van de kritische kapitein die in haar huisde. Lees meer

In je eentje achterblijven

In je eentje achterblijven

Als vriendin K. op een date gaat, denkt Eva van den Boogaard na over hun onuitgesproken pact. Zo lang ze beiden ongelukkig in de liefde zijn, hebben ze elkaar. Maar wat als er iemand dat pact uitstapt? Lees meer

Gelukkig zien jonge mensen het verband tussen toen en nu

Durf te leren van het verleden

Op Dag 150 van de wrede vergeldingsactie van Israël is een eind van de ‘slachting’ van Palestijnen nog niet in zicht. Schrijver Marte Hoogenboom vestigt haar hoop op activisten en journalisten die het verband tussen ‘toen’ en ‘nu’ durven zien. Lees meer

Fatma Shanan: de lichtelijke melancholie van het zomerse alleen zijn 1

Fatma Shanan | De lichtelijke melancholie van het zomerse alleen zijn

Een oase van rust midden in Berlijn. De kleine geschilderde landschappen en zelfportretten in de natuur van Fatma Shanan (1986, Israël) komen goed tot hun recht in de expositieruimte van Dittriech en Schlechtriem. De tentoonstelling ‘The Inn River’ bestaat uit een bescheiden aantal van negen schilderijen. Aucke Paulusma laat zien dat een aandachtige observatie loont, maar dat de schilderijen laten niet per se een vrolijke indruk achterlaten. Lees meer

Reden tot paniek

Reden tot paniek

In dit droomachtige en persoonlijke essay blikt Wouter Degreve terug op zijn jeugd, en hij onderzoekt de effecten daarvan op het heden. Want 'de kracht van de plek waar je bent opgegroeid mag je nooit onderschatten.' Lees meer

Geld lenen

Geld lenen

‘Het spijt me,’ zeg ik. ‘Voor dit alles.’ Ik gebaar om me heen. ‘Voor Nederland.’ In deze column van Anne Schepers ontmoeten twee vrouwen, die uitkijken naar hun avond in een wijnbar, een man die een treinkaartje naar Ter Apel bij elkaar probeert te sprokkelen. Lees meer

Vijftig jaar vrijheid van beweging

Vijftig jaar vrijheid van beweging

Tom Kniesmeijer leerde dansen op de remixes van discopionier Tom Moulton. Nu zijn eerste kennismaking met de muziek van deze sterproducent bijna vijftig jaar geleden is, blikt hij terug en komt hij tot een inzicht over onze tijd. Lees meer

Kür op muziek

Kür op muziek

”Onlangs las ik over wezentjes die alleen bestaan in de droom van een slapende vrouw.” Nelson Morus schreef een kort verhaal over geforceerde gezelligheid, chatbotgesprekken over lievelingsgerechten, hectiek en de alledaagse sleur. Lees meer

Als je wordt uitgenodigd voor een euthanasiefeest, dan ga je

Als je wordt uitgenodigd voor een euthanasiefeest, dan ga je

'Als je je psycholoog écht een brevet van onkunde wil geven, moet je haar uitnodigen voor je euthanasiefeest.' Lees meer

Neoliberaal Lang Covid 2

Neoliberaal Lang Covid

Voor ons 'Aaah'-magazine, schreef Harriët Bergman een essay over hoe long covid-patiënten vallen tussen pech en onrecht. "Er is iets grondig mis met hoe we in Nederland omgaan met mensen met een beperking en chronisch zieke mensen." Lees meer

Zo het begon 1

Zo het begon

Nele Peeters schreef een ontroerend verhaal, vol treffende zinnen en beelden. Het is dromerig verhaal, over eenzaamheid, hoop, zorgzaamheid en zwaarte. Lees meer

Ik ook op jou

Ik ook op jou

Op een avond zegt iemand tegen Eva dat hij verliefd op haar is. Terwijl hij wacht op een antwoord, denkt Eva na over wat verliefd zijn eigenlijk is. Lees meer

 1

Het model

De hoofdpersoon in dit verhaal van Feico Sobel poseert op een doordeweekse avond naakt voor een schilderklasje in Spijkenisse. De sessie ontaardt in een bizarre erotische nachtmerrie waarin onze verteller zich totaal verliest. Lees meer

Waarom het over mij gaat als het over trans literatuur gaat

Waarom het over mij gaat als het over trans literatuur gaat

In dit persoonlijke essay reflecteert Tom Kniesmeijer op queer activisme en literatuur, oftewel: de reden dat we strijden en schrijven. Lees meer

:Oproep: nieuwe Chef Illustratie en Beeldredacteur online

Oproep: nieuwe Chef Illustratie en Beeldredacteur online

Hard//hoofd zoekt twee getalenteerde, assertieve, breed onderlegde beelddenker (x/v/m) die de beeldredactie willen komen versterken! Lees meer

Herhaalrecept

Herhaalrecept

Op een ochtend wordt Aisha Mansaray wakker in een parelmoeren bubbel. Ze onderzoekt hoe ze met haar depressie op de randen van de realiteit kan leven, zonder de grip erop te verliezen. ‘Mijn aandoening was een zuigend ding geweest dat zich om mij heen had gewikkeld, lelijk, en meer levend dan ik.’ Lees meer

Stop met het onderschatten van de gevolgen van het slavernijverleden

Stop met het onderschatten van de gevolgen van het slavernijverleden

Zelfs 150 jaar na de afschaffing van de slavernij, zijn de gevolgen daarvan nog steeds voelbaar. Veel Nederlanders zien helaas niet in hoe de koloniale geschiedenis het heden heeft vormgegeven. Pas als je de bloedrode draad door de Nederlandse geschiedenis begrijpt, kun je de huidige ontwikkelingen echt begrijpen stelt Jazz Komproe. ‘Een onzichtbare wond laat zich immers moeilijk genezen.’ Lees meer

Word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Meld je aan als abonnee voor slechts €2,50 per maand en ontvang ons papieren magazine twee keer per jaar in de bus. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer