Het onder zorgvuldig gekozen pseudoniem neersabelen van andere auteurs en de jury van de Gedichtenwedstrijd is wel erg makkelijk, aldus Marthe van Bronkhorst. Dat geldt zeker voor een gearriveerde schrijver als Ilja Leonard Pfeijffer...
‘Je mag ook helemaal niks meer dichten in dit land.’ Dat moet dichteres Evi 'Ilja Leonard Pfeijffer' Aarens gedacht hebben na haar debuut Disoriëntaties in 2021, want sindsdien stort ze zich fulltime op het schrijven van kritieken, polemieken en roasts. De top 100 van de Gedichtenwedstrijd? ‘Inwisselbare schrijversvakschoolgedichten vol flaters', zo fileert de 22-jarige debutant ze in Neerlandistiek. (Voor mij als oud-schrijversvakschoolstudent stemt dat hoopvol: dan kan ik die wedstrijd ook winnen met flaters en al.) ‘Niet opzienbarend’, ‘nog beroerder dan de titel’, ‘dertien-in-een-dozijn’, Evi sabelt ze één voor één neer.
'Evi wie?' denk je nu, 'Wel van gehoord, nooit gezien.' Klopt. Evi Aarens is een poëte bij uitgeverij Cossee van 22 met een nepprofielfoto, die niet googlebaar is, sonnettenkransen schrijft en in internetrellen betrokken raakt. Gaat daar een boomerzoemer bij u af? Bij mij wel. Bakken vol intertekstualiteit en verwijzingen in haar sonetten moeten ons doordringen van het feit dat Aarens boeken gelezen heeft, veel ook, omgerekend toch decennia leeswerk. Ze zit stram in het metrum en is flink Bijbelvast. Kortom, je begint te vermoeden dat haar werken niet de pennenvruchten van Gen Z zijn.
Evi’s debuut kreeg allerlei prachtige recensies en zijzelf een gepubliceerde briefwisseling met Jeroen Dera. ‘Knap voor een debutant’ werd er geschreven, maar ís Evi wel een debutant? Is zij niet gewoon een pseudoniem van een doorgewinterde literator? Sterker nog, is Evi niet gewoon Ilja Leonard Pfeijffer?
Dan is het een dieptrieste dress-up om in de literatuurkritiek buiten schot te blijven. Het staat iedereen natuurlijk vrij om onder pseudoniem te schrijven. Veel schrijvers, zoals Özcan Akyol en Lale Gül zouden dat zelfs om veiligheidsredenen kunnen overwegen. Sommige schrijvers zoals Jamal Ouariachi doen dat niet, krijgen een hoop bagger over zich heen, en incasseren dat. Evi niet. Een pseudoniem gebruiken, genderbenden en je leeftijd decimeren om wel te kunnen recenseren, maar geen kritiek te krijgen, dat is wel lekker opportuun. Het is een internettroll tot een persona verheven. Evi kraakt winnaars van de Gedichtenwedstrijd met naam en toenaam af. Ook het anonieme jurylid dat haar uiteraard verkeerd begrepen gedicht duidde, kreeg ervan langs. Vrij kinderachtig, maar een 22-jarige is dat misschien nog te vergeven. Onder het artikel stromen de steunbetuigingen voor Evi binnen, niet geheel ontoevallig van mannen op leeftijd.
Natuurlijk: leeftijd, geslacht en persoonskenmerken zouden niet uit moeten maken in hoe we elkaars werk beoordelen. En dat is nou juist het fijne van zo'n open inzendingen hanterende Gedichtenwedstrijd: hij is anoniem. Het was schrikken voor Evi dat ze die dus niet won, zo zonder naam. Ze is het niet eens met het winnende gedicht, ik ook niet, maar ze reageert mokkend, in plaats van leergierig. Soms is een winnend gedicht een werk waarin alle criteria van de juryleden samenkomen zonder dat het gedicht op één van die punten het extreemst uitblinkt. C'est ca. Evi Aarens is een erudiete snob die anoniem haat, omdat dat onder haar echte naam te veel publiciteit zou geven en dat durft ze niet. Een troll dus. Haar pseudoniem is ook nog eens in het buitenland opgegroeid en is zogenaamd een outsider hier in de scene - bicultureel dus, komt dat even mooi uit. Het persoonlijke, spoken word, parlando en de ik-vorm staan haar niet aan, maar een persona en een nieuwe ik die iets meer op Amara van der Elst lijkt, wel.
Mijn advies: ga slammen, Evi. De beste wint, of niet, volgende keer beter, dat is het mooie. Slam is niet anoniem en lekker subjectief in je voordeel. Al je medestanders kun je optrommelen om op je te komen stemmen.
Ik kijk ernaar uit je 22-jarige hand te schudden.
Beeld door Toa Heftiba via Unsplash.
