Asset 14

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker maakt een tocht door het oerwoud van de taal. Ze ziet daar dat woorden gedijen bij het heen-en-weer tussen zichzelf en de waarneembare werkelijkheid. Het is de vraag of woorden altijd die ruimte krijgen...

De ruim duizend woorden zijn reeds geschreven. Nu rest mij alleen nog een biografie van een-à-twee zinnen te componeren. En daar stokt het. De redactie heeft het beginnetje alvast voor me gemaakt, in het rood dat op een suggestie duidt staat er in ons gedeelde document: ‘Zazie Duinker is …’

Pas net afgestudeerd, vier avonden in de week bediende in een café en een wisselend aantal uur per week wannabe schrijver. Dat is het waarheidsgetrouwe antwoord. Maar dat is niet wat ‘ze’ willen horen. Het zal misstaan tussen ‘… architect, beeldend kunstenaar en cultureel activist’, ‘… artistiek directeur van de Appel’, en ‘… onafhankelijk curator en schrijver’. Of is dat laatste misschien de gepolijste versie van een situatie niet zo heel anders dan die van mij? Schrijver ben ik technisch gezien ook, al durf ik het nog maar zachtjes te mompelen, en curator is tegenwoordig iedereen. Wat betreft dat onafhankelijke, heb ik mijn ouders toch al zeker negen maanden niet om geld hoeven vragen. Telt dat, of moet ik om tot dat genootschap toegelaten te worden toch minstens een jaar op eigen benen hebben gestaan? Misschien zijn ze bereid een uitzondering te maken bij onvoorzienbare omstandigheden, zoals bouillon over je Macbook heen gooien in je piepkleine keukentje.

Wat ik probeer te achterhalen is, wanneer mogen we onszelf ‘iets noemen’? Onder de Franstaligen is dat al van jongs af aan. Vanaf het moment dat je kunt praten zul je gevraagd worden, comment tu t’appelles? Letterlijk vertaald wordt hier gevraagd ‘hoe noem je je?’. Niet alleen bekent deze uitspraak de autonomie die de kwestie betreft, ook schijnt het een licht op de maakbaarheid ervan. Het ligt niet van tevoren vast, het is iets bedachts. Volgens die gedachtegang is het dus volledig aan mij hoe ik mij wens te noemen.

Maar hoe ver strekt mijn zeggenschap dan, is die enkel behouden voor hoe ik mijzelf zie, of ook de rest van de wereld? Als de acties die ik koppel aan de titel die ik mijzelf geef afwijken van de gangbare omschrijving van die titel, verander ik dan niet de definitie van die titel op zich? Het moment dat ik proclameer een timmerman te zijn terwijl ik in feite sta te schilderen, bega ik ofwel een fout, ofwel transformeer ik het begrip van een timmerman. En in de huidige tijd waarin elke willekeurige quasi-activist mij luidkeels opdraagt me vooral niet te beperken tot de norm - al betreft die het timmermansvak - zal het dat laatste wel zijn. In dat geval kan ‘timmerman’ aansluiten in het rijtje van de vele andere dingen die vandaag de dag worden geherdefinieerd.

Ook ik heb eraan toegegeven, door in mijn eindscriptie te slingeren met grootse claims als redefining ecology.

Het siert dan ook de ondertitel van menig academische publicatie: redefining. Een snelle zoektocht in een online catalogus levert al tal van artikelen op, zoals ‘Redefining Masculinity in Afghanistan’, ‘Redefining Censorship: A Feminist View’, en mijn persoonlijk favoriet: ‘Redefining Meaning’. Ook ik heb eraan toegegeven, door in mijn eindscriptie te slingeren met grootse claims als redefining ecology. Je zou een push-bericht kunnen instellen voor iedere term die wordt herzien. 2 minuten geleden: subjectiviteit. Klik om nieuwe definitie te lezen. Maar als je even ontsnapt aan het eindeloze lied van notificaties, kun je de tijd nemen om verder na te denken over het gevolg van dit constante herdefiniëren.

Dient taal om vorm te geven aan de wereld, of andersom? Als de waarneembare werkelijkheid en zijn linguïstische deelgenoot niet langer op elkaar aansluiten, welk van de twee maakt dan de dienst uit? Ik ben een groot liefhebber van taal en kan me volledig verliezen in de omvangrijkheid van woorden. Maar ze gedijen bij het heen-en-weer tussen zichzelf en de waarneembare werkelijkheid. Binnen die dynamiek is er ruimte om af te wijken van de gebaande weg en onbekende zijpaden te verkennen, maar uiteindelijk moeten ze hoe dan ook bij elkaar terugkomen. Doen we dit niet, en plaatsen we de wereld om ons heen buiten spel, dan raken we verdwaald in het ongerepte oerwoud van de taal. Het gevolg is dat we afgezonderd en alleen ronddolen, niet in staat elkaar terug te vinden omdat we te ver van het pad zijn afgedwaald.

In plaats van de taal te openen, wordt de taal dus dichtgetimmerd.

Het gebeurt alom. De reeds bestaande woordenschat wordt opengesteld voor herziening; definities worden bijgeschaafd met inachtneming van hedendaagse ontwikkelingen en termen worden inclusiever gemaakt. En daarmee wordt het vaag, zoals zeker één tafelgast zich tegenwoordig tijdens een diner wel beklaagt. Maar is dat wel zo? Zo vaag wordt het niet, zou ik willen opperen. In tegenstelling tot veel gehoord commentaar als ‘van afbakenen moeten we niets meer hebben,’ worden nieuwe termen tegenwoordig juist zo strak mogelijk vormgegeven en definities strenger gehandhaafd dan ooit. Voor het geringste fenomeen wordt een hokje op maat gemaakt. En zo verder voor iedere afwijking; ieder zijn eigen hokje. Daarin is geen ruimte overgelaten voor een foutmarge; we weten allemaal hoe snel je berispt wordt als je je verspreekt. In plaats van de taal te openen, wordt de taal dus dichtgetimmerd. Verschillende woordenschatten komen uit elkaar te staan, met tussen hen in een ondoordringbaar oerwoud.

Het probleem zit ‘m niet zozeer in het feit dat woordenschatten transformeren; dat taal aan verandering onderhevig is en fluctueert is ten slotte een gegeven. Het wordt ingewikkeld door de inconsequente manier waarop daarmee wordt omgegaan. Het kneedbare karakter van de taal wordt aangegrepen om onszelf een bijzondere vrijheid te verschaffen met betrekking tot de taal. Onder het mom van deze vrijheid worden nieuwe begrippen in onze woordenschat geïntroduceerd. Op die manier wanen we ons meester van de taal. Op hetzelfde moment, echter, ontnemen we onszelf die vrijheid even gauw weer wanneer we die woorden onwrikbaar maken door ze ieder vast te schroeven in hun kleine hokje. Dan zijn we teruggebracht tot dienaars van de taal. Het is deze tegenstrijdige gelijktijdige ontwikkeling die ervoor zorgt dat verspreid door het oerwoud linguïstische hokjes komen te staan, van elkaar geïsoleerd door het onbegaanbare gebied tussen hen in.

Het moeilijke is dat de werkelijkheid in de praktijk niet netjes in een hokje past. Binnen de kortste keren puilt die eruit en belandt die ergens tussen al die geïsoleerde woordenschatten in. Net zoals het verraderlijk simpele vraagstuk van mijn biografie. Het antwoord daarop laat zich niet door een strak afgekaderde term omvatten, maar ligt ergens in het midden, tussen al die nieuwe en oude, oorspronkelijke en herziene woorden in. Voorlopig laat ik de drie puntjes die volgen na de woorden ‘Zazie Duinker is’ instaan voor dat nog onbegane midden.

Mail

Zazie Duinker is ...

Tessa van Vuren is een illustrator en 2D animator uit Utrecht. In haar werk vertelt ze graag over mensen, hun wereld, en emoties, vaak met haar eigen leven als inspiratie. Met een combinatie van analoge materialen en digitale technieken, maakt Tessa beelden waarmee ze een glimlach op het gezicht van de kijker wil toveren, en ze een stukje herkenning probeert te geven.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Wanneer steek je nou eindelijk je middelvinger op?

Wanneer steek je nou eindelijk je middelvinger op?

Waarom wil je nog altijd niet-homo en meer genderbevestigned zijn? In deze brief bespreekt Jochum de waanvrijheid rondom homoseksualiteit. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst! 

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Wij zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Sluit je ook aan bij Hard//hoofd en zorg dat wij een podium kunnen blijven bieden aan veelbelovend talent. Als je je vóór 31 december aanmeldt als kunstverzamelaar, dan ontvang je in januari al je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar