Asset 14

Een docent met een lichaam

Hard//hoofd zoekt een nieuwe uitgever

Het is 17.15 uur en mijn les zit erop. De laatste student die nog een onderonsje nodig had is de deur uit en onmiddellijk begint mijn buik te knorren alsof er een levend dier in zit. Ik voel de hoofpijn die ik had genegeerd langzaam terrein winnen en moet ongelooflijk plassen, terwijl ik net 3,5 uur als een zonnestraal heb staan oreren zonder ergens last van te hebben. Het is niet de eerste keer dat dit me overkomt.

Steeds vaker denk ik terug aan een jaar of tien geleden toen ik een college van mevrouw Nilsenova volgde, een tengere en intelligente docent psycholinguïstiek. We spraken over woorden die een staat aanduiden die waar is. Bij wijze van voorbeeld noemde ze een geldige propositie: ‘I’m cold and I’m hungry.’ Later, toen het over waarheid ging, gaf ze aan dat ze het inderdaad koud had en hongerig was, en daardoor weet ik nog steeds wat geldige proposities zijn.

Nu ik zelf les geef, begon ik na te gaan waarom ik haar uitspraak niet vergeten ben. In mijn loopbaan als student en docent heb ik geleerd dat we met ons hoofd ons lichaam in het gareel houden, en dat we neutraal les kunnen geven en kennis over kunnen dragen als we maar hard genoeg nadenken. Ik zou in een klaslokaal in theorie niets anders hoeven doen dan mijn hersenen gebruiken, vergetend dat het ertoe doet wie nadenkt, en dat nadenken met een rammelende maag en koude voeten iets minder goed gaat.

Ik herinner me deze beelden en geluiden beter dan de stelling van Pythagoras of de foutief beknopte bijzin.

In Teaching to Transgress van bell hooks lees ik dat er van oudsher geen ruimte is voor het lichaam in een klaslokaal. Iedereen zit wel letterlijk op de stoel of aan een tafel, maar de aandacht voor de persoonlijke kenmerken, of iemand zich als man of vrouw door de wereld beweegt, als persoon van kleur of als wit, of als gezond of beperkt, het verlangende lichaam dat een signaal afgeeft, liefheeft of onderworpen is aan een drift, daar besteden we geen aandacht aan. Wat hooks (en mij) betreft is het allang tijd die premisses achter ons te laten, maar weinig systemen zijn zo log als het onderwijs. Mevrouw Nilsenova benadrukte dat ze de waarheid sprak toen ze zei dat ze het koud had en hongerig was. Ineens werd ze daardoor een docent met een lichaam in de collegezaal, als een kleine daad van verzet, of een begin van een verandering.

Ik denk aan mijn docent wiskunde die een rode neus had en naar drank rook. Mijn docent filosofie, vel over been, die een grote trommel boterhammen bij zich had en soms begon te knorren tijdens een les (zijn commentaar, ik weet het nog heel goed: ‘Volgens mij heb ik gisteren niet genoeg gegeten.’) Mijn Nederlands docente die zweette en inlegkruisjes in haar kleding plakte onder haar oksels. Door haar witte blouse heen zagen we ze zitten. Ik herinner me deze beelden en geluiden beter dan de stelling van Pythagoras of de foutief beknopte bijzin.

Collega’s lopen met hun jassen aan door de gangen als ik mijn HDMI-kabel uit mijn laptop trek en mijn reservebanaan uit mijn rugtas gris. Het geknor zet voort, mijn maag absorbeert het voedsel gretig. Terwijl ik het lokaal uit loop naar de wc denk ik aan mevrouw Nilsenova’s waarheid. Ik plas, slik twee paracetamol, de verzetsdaad van mijn lichaam serieus nemend, als een waarheid en als een potentieel begin van een verandering.

Mail

Eva van den Boogaard is literatuurwetenschapper, docent en onderwijsinnovator bij St. Joost School of Art & Design en eindredacteur bij Hard//hoofd. Haar verborgen talent is slapen en haar minder verborgen talent twijfelen. Ze rent graag langs de Vecht, zingt met karaoke het liefst George Michael en droomt van een Heilige Birmaan als huisdier.

Bjorn Gort is een illustrator uit Oosterhout die altijd op zoek is naar nieuwe perspectieven. Hij speelt met de vormen van de werkelijkheid en gebruikt zijn lijnenspel om zijn blik op de realiteit weer te geven.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

De rode draad 1

De rode draad? Dat zijn wij, voor elkaar

Jihane Chaara is geen determinist, maar vraagt zich toch af of sommige ontmoetingen in het leven wel echt toeval zijn. Wat als we allemaal volgens een rode draad met elkaar verbonden zijn, zowel in ons huidige netwerk, als ook met degenen die op magische wijze ons leven in komen? Lees meer

Met deze column kan ik de wereldvernietigen

Met deze column kan ik de wereld vernietigen

‘Maar als ik die column nu verder schrijf’ zegt Marthe van Bronkhorst, ‘dan komt deze informatie online, en kan ik die AI op ideeën brengen.' Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

:We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer