Asset 14

De galmkamers van het internet

Nederland, Achterland

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Tommy de Bruijn denkt dat gescheiden internetsferen, zoals het algoritme achter je Facebook-newsfeed, online haat in de hand werkt.

De Uitzwaaidag Sylvana Simons, het meest besproken Facebook-evenement van de afgelopen week, is offline. De reacties op de pagina varieerden van absurd tot tenenkrommend. Het zijn teksten die vroeger alleen in de beschutting van een woonkamer, bruincafé of schoolkantine werden uitgesproken.

Hoewel ik het fantastisch vind dat het internet minuscule subculturen een plek geeft om in alle rust over My Little Pony te fantaseren, hebben ook minder onschuldige groepen mensen elkaar gevonden. Racisten die Taylor Swift als Arisch ideaal verafgoden. Mannenrechtenactivisten die geloven dat het juist mánnen zijn die onderdrukt worden. Voor ieder buitenbeentje is er wel een thread op reddit of een ander duister hoekje van het internet voorhanden.

Door de relatieve anonimiteit van een zelfverzonnen gebruikersnaam en de gezichtsloosheid van de ander is het schaamteloos bekvechten. Haat met haat vergelden lijkt haast de standaard omgangsvorm. Een beschaafde discussie voeren online is daardoor moeilijk. Iemand lijnrecht tegenover me zal toch niet naar rede luisteren, denk je. Voor je tegenstander ben je net zo kortzichtig en eigenwijs.

Geen discussie zou moeten beginnen en eindigen met beide partijen compleet onveranderd van mening. Maar op internet is het makkelijk om je slechts in te laten met mensen die je mening delen. Op internet wordt iedereen ingedeeld in twee partijen, links en rechts, de één en de ander, en langzamerhand verdwijnt alle ruimte voor nuance. Bijvoorbeeld de gepersonaliseerde tijdlijn van Facebook, waarop algoritmes bepalen wat je voorgeschoteld krijgt. Dit draagt onbedoeld bij aan het creëren van de galmkamers waar het internet uit lijkt te bestaan. Wanneer de leunstoelracist zijn of haar uitgesproken mening continu bevestigd ziet kan dat niet anders dan een normaliserende werking hebben. In het licht van de andere berichten in zijn feed is zijn geplaatste reactie “Sylvana Simons Terug naar apenland” wellicht een gematigde opmerking, of op z’n minst acceptabel.

Er wordt een hoop geroepen over het tegengaan van racisme en haat – het is immers in strijd met de richtlijnen van sociale media – maar voor iedere neergehaalde pagina duiken drie nieuwe op. ‘Ik doe GEEN aangifte’, één van de haatpagina’s die eerder dit jaar werd verwijderd van Facebook, leeft verder als eigen site. Haat baart haat, en één forum hiervoor wegnemen lost het probleem niet op.

‘Over dit onderwerp moet een publiek debat worden gevoerd’, zegt hoogleraar immigratierecht Peter Rodrigues over de Uitzwaaidag in Volkskrant. En: ‘Het debat over racisme krijgt hiermee een impuls.’

Dat laatste wens ik te betwijfelen. Een debat wordt gevoerd in wandelgangen, op televisie, in de krant en desnoods op straat. Een debat is een gesprek, waar twee partijen elkaar tegemoet treden. Op internet is er geen ruimte voor debat. Alleen voor geschreeuw in de leegte, als het al tot confrontatie komt. Op het internet krijgt ieder buitenbeentje de ruimte om bezwaarlijke meningen een eigen galmkamer vol echo’s in te schreeuwen.

Een tegengeluid is er gelukkig ook. Dare to be Grey, een nieuwe beweging die ook op Facebook te vinden is, pleit voor nuance en voor het bewandelen van de middenweg. 

Zwart-witfoto via Flickr.

Mail

Tommy de Bruijn schrijft, is eindredacteur. Ook ontwerpt hij interactieve installaties, als hij niet in een stoffig museum zit.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer