Asset 14

De dochter van Baba Yaga

De dochter van Baba Yaga met illustratie van Micky Dirkzwager

‘Misschien ben je depressief’ zegt mijn moeder.

Ik hoor hoe ze drie slokken water drinkt. Kloek, kloek, kloek. Vroeger kreeg ik daar kippenvel van.

Het licht van mijn wekker schijnt de kamer in. Ongeveer twee uur slaap achter de rug, nog drie te gaan voordat het alarm afgaat. Ik stap uit bed met de telefoon tegen mijn oor gedrukt, knip het schemerlampje naast mijn bureau aan en pak de droppot. Al dagen eet ik niks anders dan dubbeldropjes.

‘Hallo?’

Mijn moeder klinkt altijd streng, ook als ze gefeliciteerd zegt of een toost uitbrengt omdat ze zo trots is op haar dochter.

‘Saar? Het is maar een theorie’

‘Ben je er nog?’

Ik plak een dubbeldropje tegen mijn gehemelte en knik.

‘Hm, hm’

 

Ik heb mijn moeders theorie al eens eerder gehoord. Een tijd geleden verbleef ik een paar maanden in een landhuis, waar ik zorgde voor de geiten van een Engelse dame die altijd tijgerprintjeans droeg. Ik had binnen twee weken mijn studie, studentenkamer en een paar vriendschappen opgezegd omdat ik een oud verhaal had gelezen over een meisje dat eropuit trekt.

Het meisje, Vasalisa, wordt door haar stiefmoeder en stiefzusters het bos in gestuurd om vuur te halen. Ze belandt bij Baba Yaga, een heks die woont in een huis op kippenpootjes. Daar leert het meisje de heilzame van de giftige medicijnen te scheiden en net zo kippig te dansen als de oude heks en haar meubilair. Als Vasalisa al haar taken heeft voltooid stuurt Baba Yaga haar terug naar huis met een vuurschedel, die haar de weg wijst. Bij thuiskomst verbrandt ze haar stiefzusters en stiefmoeder tot as.

Het verhaal staat in mijn kast, in een dik boek vol met mythen en verhalen over ontembare vrouwen. Ik kreeg het van mijn eerste grote liefde, die zelf een boek over wilde mannen heeft. We konden avonden lang naast elkaar in bed lezen, zijn zoutlampje tussen ons in gezet. Bij het ontbijt vertelde we elkaar over onze nieuwe inzichten, opgewonden roerend in onze kommen havermout. Om je vrouwelijke intuïtie te herstellen en jezelf te bevrijden van je innerlijke stiefzusters en stiefmoeder, zei het boek mij, moet je eropuit trekken. Mijn ex kon zich daar helemaal vinden, in zijn boek moest de man het veilige dorp verlaten.

‘Soms heb je een bos nodig’ zei hij.

‘En een heks!’ zei ik met een mond vol havermout.

Het waren wonderlijke ochtenden, al snel gingen we beiden niet meer naar college. Ik pakte een rugzak in met genoeg truien voor twee, maar hij bleef uiteindelijk thuis.

 

Mijn moeder schraapt haar keel, alsof ze weet waar ik aan denk.

‘Drastische keuzes zijn niet altijd de oplossing, Saar.’

Het landhuis waar ik naartoe ging stond niet op kippenpootjes en de Engelse dame deed niet aan dansen. Ze deed ook niet aan ontbijt, lunch of avondeten, maar wel aan paardrijden met rijke vrienden. Overdag wist ik vaak niet wat ik moest doen, de geiten waren niet erg sociaal. Eén keer kwam de ex van de dame langs, hij vroeg hoe mijn verblijf was en lijmde daarna de deuren van haar dure auto dicht.

Ik mocht een paar keer mee paardrijden. Van het zadel kreeg ik blauwe plekken aan de binnenkant van mijn benen, grote vlekken die paars en rood kleurden.

‘I do like horse-riding, but-’

Ik trok mijn broek naar beneden, en de vrouw schrok, wat leuk was. Ik voelde me een klein meisje dat haar billen nog niet heeft afgeveegd na het poepen. Eén vlek, die van mijn dij tot aan mijn knie liep, had de vorm van een laars met naaldhak. De vrouw probeerde niet naar mijn onderbroek te kijken maar legde haar schriele handen op mijn schouders en zei:

‘Sweetheart, you’re depressed.’

Mijn eerste – mijn enige – grote liefde was depressief. Toen ik naar Engeland vertrok werd hij vuilnisman. Op mijn telefoon staat nog de selfie die hij me stuurde op zijn eerste dag. Hij kijkt als een kind dat zich verkleed heeft maar op het laatste moment beseft dat het toch liever brandweerman wil zijn. De foto bleef lang ongeopend, ik had geen internet in het landhuis.

Laatst sms’te ik hem of hij al over mij heen is.

‘Lieverd, het is al een jaar uit.’

Ja, een jaar en acht dagen precies. Toen het net zes maanden uit was zei hij het nog een keer te willen proberen maar eerst moest hij van zijn depressie afkomen.

De dochter van Baba Yaga

Ik verschuif het dubbeldropje van mijn ene wang naar de andere.

‘Ik weet dat drastische keuzes niet de oplossing zijn, maar soms- ’

Het verhaal van Vasalisa begint met het sterven van haar lieve moeder. Het sterven van haar moeder was nodig om bij de heks te komen en de heks maakte van Vasalisa een vrouw.

‘soms is het fijn om in ieder geval een keuze te maken.’

Ik plet het dropje. Mijn moeder zucht.

‘Niet smakken!’

Ze vertelt me dat zij op mijn leeftijd ook wel eens weemoedig was.

‘Vanaf mijn drieëntwintigste werd het allemaal beter.’

Dan heb ik nog twee jaar. Nog twee jaar om helemaal te stoppen met roken en met te veel rode wijn en mango sap drinken. Nog twee jaar om de stad te reinigen van mijn ex, sneller in slaap te vallen en niet meer ’s nachts wakker te schrikken, rond te dwalen en overdag naast de collegezaal in mijn lunchtrommel te kotsen van vermoeidheid.

Met de telefoon tegen mijn oor loop ik naar mijn boekenkast, kniel neer en pak het boek over de ontembare vrouwen. Het ruikt naar zolders, naar heksenkamers. Ik blader naar het verhaal van Vasalisa. De ik van twee jaar geleden heeft met een potlood haar favoriete zinnen onderstreept.

Om je intuïtie te herstellen en jezelf te bevrijden moet je de te goede moeder laten sterven, zegt het boek.

Aan de andere kant van de lijn klinkt een klik van de stereo en dan de stem van Leonard Cohen. Mijn moeder houdt de telefoon tegen de box aan. Zo is het net alsof Cohen in mijn oor fluistert.

‘Suzanne takes you down to her place near the river
You can hear the boats go by, you can spend the night forever’

Zijn meanderende stem voert me terug naar de kamer waarin ik ben opgegroeid. Een groene kamer naast die van mijn ouders, met uitzicht op de tuin. Mijn moeder draaide Leonard Cohen als ik niet kon slapen. Ze wachtte bij mijn deur tot ze mijn ademhaling dieper en langzamer hoorde worden en zette dan pas de stereo uit.

‘And you know that she's half-crazy but that's why you want to be there
And she feeds you tea and oranges that come all the way from China’

Mijn hart voelt beurs aan, als een stuk fruit dat langzaam onder mijn huid in pulp veranderd. Soms lig ik een hele dag in bed en stel me voor dat ik een peer ben. Het zonlicht maakt me waterig en bruin.

‘And she shows you where to look among the garbage and the flowers
There are heroes in the seaweed, there are children in the morning’

Op dat soort dagen zou ik zo graag willen dat ik gewoon een sudoku kon maken en gedag zeggen tegen mijn buurvrouw. Maar ik ben mijn moeder niet en ik zal haar waarschijnlijk ook nooit worden.

‘They are leaning out for love and they will lean that way forever
While Suzanne holds her mirror.’

Mijn moeder heet Suzanne. Ik noem haar nooit bij haar voornaam, dat doet Leonard Cohen voor me. Hij onthult een leven waar ik geen onderdeel van ben geweest. Een jonge vrouw die haar dagen en nachten op orde kreeg vanaf haar drieëntwintigste, misschien door naar Leonard Cohen te luisteren in het donker.

Hij stopt met zingen.
De cd-speler kraakt.

Ik klap het boek dicht, leg het in de volle lade van mijn bureau. Soms is het net alsof alle dingen die ik moet doen als kleine kinderen om mijn benen hangen. Krijsend, met het snot over hun kin druipend. Dan wil ik graag een sigaret. Maar mijn moeder heeft me nooit iets verboden, behalve kanker krijgen.

Aan de andere kant van de lijn vult ze haar fluitketel. Ze neuriet een deuntje, trommelt met haar vingers op de achterkant van de telefoon.

‘Misschien ben jij wel Baba Yaga’ zeg ik.

‘Hé?’ roept mijn moeder boven het kletterende water uit.

‘Dat jij Baba Yaga bent!’

Toen ze jong was wou ze kunstenares worden. Ze hakte de hoofden van haar barbies af en maakte er vogelhuisjes van. Mijn opa vond de kunstacademie een slecht idee, hij stuurde mijn moeder langs bij een bevriende kunstenaar die in een kelder in Amsterdam woonde. Het stonk daar naar sterke drank en rotte bananen. De kunstenaar zei tegen mijn moeder dat alle docenten op de academie viezerikken zijn en vroeg haar of ze banaan lustte.

Mijn moeder lacht.

‘Nou, dan moeten we dansen en pompoentaart bakken!’

We lachen samen onze beste heksenlach, het galmt door mijn kamer.

‘Zal ik je op komen halen?’

Mijn moeder blaast in haar thee.
Ik graai nog een dubbeldropje uit de pot.

‘Saar?’

Vasalisa koos er niet voor dat haar lieve moeder stierf.
Wie weet wat er was gebeurd als ze was blijven leven.

‘Lieverd, wil je dat?’

Ik plak het dubbeldropje tegen mijn gehemelte en knik.

‘Niet smakken!’

Mail

Lena Plantinga (1999) schrijft al van kinds af aan elke week een notitieboekje vol met verhalen, gedichten en gedachtespinsels. Ze studeert Writing For Performance aan de HKU, maar is daar voor een jaartje mee gestopt om bergen te beklimmen en te zorgen voor geiten.

Micky Dirkzwager (1998) is tekenaar, amateur-(alt)violist en een geverseerd piekeraar. Ze tekent het liefst in rumoerige ruimtes, en ziet graag dynamiek en humor in beelden.  Haar guilty pleasures zijn schilderijen uit het eind van de 19e eeuw, en the Scissor Sisters, haar grootste vijand de naaktslak. 

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Mycelium

Mycelium

Wat als schimmelsporen zich met iedere adem dieper in je longen graven? Met ‘Mycelium’ won Olga Ponjee de juryprijs van Het Rode Oor 2023, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Bösendorfer 1

Bösendorfer

Bij Snelders blinkt de piano van het poetsen en de handen van de vijftigjarige eigenaar zijn door ouderdom stram geworden. Wat gebeurt er als een twintiger op bezoek komt om de Bösendorfer te bezichtigen? Met ‘Bösendorfer’ won Nick De Weerdt Het Rode Oor 2023, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

In mijn droom besta ik uit pixels

In mijn droom besta ik uit pixels

Terra van Dorst keek maandenlang naar livestreams van pleinen en stranden. Dit vertaalde ze naar gedichten over een straat waarin ze haar ouders vindt, een man die haar een sjaal wil verkopen waar je in kan wonen en de zee. Het resultaat is de bundel 'in mijn droom besta ik uit pixels' waarmee ze deze zomer afstudeerde bij de opleiding Creative Writing aan ArtEZ. Lees meer

Pulpa

Pulpa

Ileen Rook schreef een afstudeernovelle over autoriteit, de supermarkt en een teveel aan tanden. Wie is Aline, waar komen al die tanden vandaan en hoe kan ze grip krijgen op een realiteit die steeds verder van haar verwijderd raakt? Lees meer

:Voorpublicatie Magazine Aaah: Mijn vader de eendenmosseljager

🎧 Mijn vader de eendenmosseljager

‘Dat zijn de zenuwen, die horen erbij. Een goede percebeiro is altijd bang.’ Een voorpublicatie uit Aaah!, het nieuwe magazine van Hard//hoofd. Lees meer

Notes on Ken

Notes on Ken

‘Camp is de organisator van het feestje, en strooit nog wat extra glitter over je heen wanneer je arriveert.’ In Notes on Ken analyseert Caecilia Rasch Earring Magic Ken, neonkleurige beenwarmers, Barbiecore fitc checks en de kenmerkende campy esthetiek. Lees meer

Ik kan u nergens vinden

Ik kan u nergens vinden

In dit verhaal van Werner de Valk, praten twee huisgenoten onder het genot van een glas wijn over het bestaan van God. Nooit een goed idee als je je ergert aan elkaar. Lees meer

Biecht

Biecht

‘Ik ben buschauffeur en ik rijd altijd expres de halte een paar meter voorbij zodat alle wachtende mensen een drafje moeten inzetten om de bus toch te halen.’ Een verhaal van Hanne Craye dat je leidt langs zonden, intieme geheimen en de juridische voorwaarden van een biecht. Lees meer

Een bui

Een bui

In dit verhaal neemt Tessel Veneboer je mee naar hartje Parijs. Een jonge vrouw en een oudere man treffen elkaar. Terwijl ze praten over films, de wijn en ‘de meertaligheid van zijn twee dochters’, verschuift haar blik op de stad om haar heen en op zichzelf. Lees meer

Nooit meer vliegen

Nooit meer vliegen

‘Het is een gedoe om je van de dode vogels te ontdoen. Je weet ook niet goed hoe dat moet, lichamen bergen.’ In dit verhaal van Esther de Soomer vliegen de vogels moedwillig tegen je raam, scroll je door artikelen over te vroeg bottende bomen en komt je buurvrouw langs met haar kat die gek wordt van je roofvogelgeluiden. Lees meer

:‘Een zeer stellige manier van tegenspreken’ : Een interview met Ester Naomi Perquin

‘Een zeer stellige manier van tegenspreken’: Een interview met Ester Naomi Perquin

‘Er is een reden waarom de meeste dichters niet kunnen autorijden.’ Julia de Dreu interviewde Ester Naomi Perquin over haar nieuwste bundel, geloven, chagrijnige kippen en porseleinkastjes. Lees meer

:Poetry International X Willem de Kooning Academy: Gedicht zoekt beeld (deel 2) 5

Poetry International X Willem de Kooning Academy: Gedicht zoekt beeld (deel 2)

Deel twee van de samenwerking tussen Poetry International en Willem de Kooning Academy. Achttien studenten lieten zich inspireren door het werk van de dichters van het 53ste Poetry International Festival. Alle illustraties zijn gedurende het festival te zien in een expositie in LantarenVenster en op de route tussen de festivallocaties op Katendrecht. Lees meer

Eén tarotlezing verwijderd van

Eén tarotlezing verwijderd van

‘Mijn navel is een portaal / Ik smeer hem in / met etherische oliën / in de hoop dat het ruimte creëert / om mijzelf in te kunnen verbergen.’ Sander Ausems schreef een gedichtenreeks over het verlangen om grip te houden op een steeds sneller veranderende wereld. Lees meer

Gedicht zoekt beeld (deel 1) 2

Poetry International X Willem de Kooning Academy: Gedicht zoekt beeld (deel 1)

Hoe kun je poëzie ook anders ervaren dan via de bundel of op het podium? Achttien studenten illustratie van de Rotterdamse Willem de Kooning Academie lieten zich inspireren door het werk van de dichters van het 53ste Poetry International Festival (9 – 11 juni Rotterdam). Hard//hoofd presenteert een selectie van hun illustraties in combinatie met de gedichten. Alle achttien zijn gedurende het festival te zien in een expositie in LantarenVenster en op de route tussen de festivallocaties op Katendrecht. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer