Asset 14

En zo is het goed?

Column: En zo is het goed?

Op nieuwjaarsdag verdwijn ik in het heelal. Een koepelvormig scherm, achterover hellende klapstoel, vernuftige virtuele enscenering – meer is er niet voor nodig. Een meisje van een jaar of tien (‘we konden niemand anders vinden die vandaag wilde werken’ aldus de directeur van het planetarium) heet het publiek welkom in het ‘sterrenuur’ en wenst ons een ‘intergalactische reis.’

De koepel laat versneld een zonsondergang draaien, zoomt dan in op de sterren, zoomt weer uit, in, uit. Een bassende voice-over begint over imploderen en uitdijen, ‘we gaan terug in de tijd,’ zegt hij, ‘om uitspraken te kunnen doen over de toekomst.’ Omdat ik intussen misselijk word van al die wentelende ruimte doe ik mijn ogen even dicht. Zonder zicht zijn dingen soms juist beter te overzien.

De voice-over vertelt dat Antares, de helderste ster van sterrenbeeld Schorpioen, deze maand goed te zien zal zijn. In gezelschap van de maan en Mars zal hij op maandag 20 januari opvallend aan de zuidelijke ochtendhemel staan. Ik denk aan een Nederlandse vertaling van de Desiderata, een prozagedicht van Max Ehrmann, die bij mijn oma op de wc hing: ‘Je bent een kind van het heelal, niet minder dan de bomen en de sterren, je hebt het recht hier te zijn en al is het je al of niet duidelijk, toch ontvouwt het heelal zoals het zich ontvouwt en zo is het goed.’

Dat ‘en zo is het goed’ blijft in mijn hoofd hangen. Hoezo ‘en zo is het goed’? Bosbranden, stranden vol plastic, Thierry Baudet, massaconsumptie, niks is goed, dat hele ontvouwen gaat fout! Maxim Februari beschrijft in zijn bundel De onbetrouwbare verteller een oprukkende neiging tot fatalisme; ‘de gretige overtuiging waarmee hoogopgeleiden zich vastklampen aan de gedachte dat de vrije wil niet bestaat.’ De toekomst ligt onveranderlijk voor ons uitgestrekt, zo lijken we te denken. ‘We zijn deel van de natuur en worden voortgedobberd – het enige wat we nog hoeven doen is achterwaarts verklaren, niet langer voorwaarts leven.’

We zweven om de planeet Aarde, ik heb mijn ogen weer open. De voice-over spreekt over bedreigingen en catastrofale veranderingen. Ik denk aan de branden in Australië, een geschatte 500 miljoen dieren dood, tweederde van de jaarlijkse nationale CO2-emissie bereikt in een paar weken. Een voormalig brandweercommissaris die over de weinig doortastende Australische premier zegt: ‘It reminds me of President Trump, when there's multiple shootings, saying, “There's nothing to do with guns.”’

Februari heeft gelijk, het is in de mode om onze verantwoordelijkheid in twijfel te trekken. De vraag moet niet zijn: is klimaatverandering de oorzaak? (alsof we de klimaatverandering dan als stout kind eventjes in een hoek kunnen zetten), de vraag moet zijn: welk deel van de oorzaak komt voort uit mijn handelen?

Het sterrenuur is afgelopen, de zon is opgekomen in de koepel. Lichte wolkjes drijven door een strakblauwe hemel, het meisje heet ons welkom terug op aarde. Bij het verlaten van de zaal deelt ze kaarten uit met sterrenbeelden die de komende maand goed te zien zijn. Kom weer in beweging, schrijft Februari. Luister naar romanschrijvers zoals Philip Roth, die ons met zijn roman The Plot Against America leerde dat de geschiedenis niet is opgebouwd uit onvermijdelijkheden. ‘De toekomst ligt niet vast, ze ligt open.’ Meer verantwoordelijkheid, denk ik als ik het planetarium uitloop. Meer verantwoordelijkheid in 2020, en meer sterren zien.

Mail

Iduna Paalman (1991) is al bijna vier jaar columnist voor Hard//hoofd. Haar poëziedebuut ‘De grom uit de hond halen’ verscheen in het najaar van 2019 bij Querido. Ze won er de Poëziedebuutprijs 2020 mee. Ze publiceerde onder meer in De Gids, De Revisor, De Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad.

Joëlle de Ruiter (1994) is een illustrator uit Groningen met een stevig zwak voor vorm en vlak.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

De inspraakavond

De inspraakavond

Om een progressief geluid te laten horen gaat Michiel Cox naar een inspraakavond over windmolens. Maar tijdens de bijeenkomst begint hij te twijfelen. Is dit inspraak? Lees meer

Dit kabinet is ziek - het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Dit kabinet is ziek: het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Marthe van Bronkhorst stelt dat het kabinet likkebaardend zou moeten trappelen om vernieuwende ideeën te presenteren, maar komt van een koude kermis thuis. Lees meer

De man die geen vragen stelt

De man die geen vragen stelt

Aisha's single, hetero vriendinnen worden op dates overspoeld door dominante sales pitches. Stel een vraag, lieve man, stel een vraag! Lees meer

Levensweg

Levensweg

Als Aisha een trouwerij op een Limburgse boerderij bezoekt, mijmert ze ineens over haar eigen bruiloft. Ach, trouwen is niks voor haar. Toch? Lees meer

Marktplaatsgekkies

Marktplaatsgekkies

Marthe van Bronkhorst besluit de relatiemarkt opnieuw te betreden en vraagt zich af: ben ik een koopje, of een langetermijn-investering? Lees meer

:Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Marthe van Bronkhorst bekijkt Europa als een treinreis en stemmen voor de Europese Parlementsverkiezingen als het zijn van de conducteur op die rammelende trein. Lees meer

Ik wil het woord tokkie nooit meer horen

Ik wil het woord tokkie nooit meer horen

"Ofwel we noemen mij voortaan een tokkie, en ik zal de titel met trots dragen. Of we stoppen met het gebruik van het woord tokkie en laten het weer alleen een familienaam zijn." In deze gastcolumn geeft Anne Schepers een ijzersterk pleidooi tegen het negatieve gebruik van het woord 'tokkie'. Lees meer

Tot morgen

Tot morgen

Na bijna vier jaar als columnist voor Hard//hoofd is het voor Eva tijd voor iets nieuws, maar afscheid nemen is niet haar ding. 'Dus lieve lezers: voor jullie nu een kus op de wang, en tot morgen!' Lees meer

Wat je niet zult zien op het nieuws

Wat je niet zult zien op het nieuws

Marthe van Bronkhorst beschrijft dat wat ongezien blijft op het nieuws over de demonstaties bij de UvA. 'Maar het is wel gezien. Het is niet onopgemerkt gebleven.' Lees meer

Mooi weer spelen

Mooi weer spelen

Als Aisha’s eerste therapiesessie niet voelt als de warme deken waar ze op hoopte, mist ze groepsgenoot S., die haar een spiegel voorhield. Lees meer

Verdomme, ik heb wel geleefd

Maar verdomme, we hebben wel gelééfd

Marthe van Bronkhorst schreef in 2019 een toneelstuk dat bijna volledig werkelijkheid is geworden. Kan ze de slotscène nog weren uit de realiteit? Lees meer

Alles wat ik wil en absoluut niet nodig heb

Alles wat ik wil en absoluut niet nodig heb

Wanneer Eva op bezoek is bij haar zus, vraagt die of Eva haar eicellen al in heeft laten vriezen. Het laat Eva nadenken over hoe ze de vraag 'Wil ik een kind?' überhaupt kan beantwoorden. 'De vraag omtrent het ouderschap is bij uitstek een gevoelskwestie, en mijn gevoel volgen is nooit mijn sterkste punt geweest.' Lees meer

Niet

Niet

'Naarmate die vakantie vorderde, begon ik die ‘niet’ te bezien in het licht van een oude angst die soms omhoogkomt. Wanneer namelijk mijn vriendin zei: ‘dat is een lantaarnpaal’ en ik zei ‘niet’, begon ik me af te vragen of we inderdaad wel dezelfde lantaarnpaal zagen.' In deze column schrijft Anne Schepers over het woord 'niet' en de gevolgen die het kan hebben voor een discussie. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al veertien jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar