‘Ik ben buschauffeur en ik rijd altijd expres de halte een paar meter voorbij zodat alle wachtende mensen een drafje moeten inzetten om de bus toch te halen.’
‘Mijn vader is alcoholist. Nu ligt hij op de psychiatrie met Korsakov en moet hij een luier dragen. Ik ben gestopt met hem te bezoeken en hoop elke avond dat hij de ochtend niet haalt.’
‘Ik had een keer ruzie met mijn vriend en op een bepaald moment is hij naar buiten gestormd. Ik bleef alleen achter met mijn woede, zijn lievelingsjas en zijn kat. Ik ging naar buiten, liet de deur met opzet open en dumpte de jas op een bouwwerf. Toen ik terugkwam, was de kat weg. We hebben haar nooit meer teruggezien.’
Angelina Favaloro drukte het audiobestand van die dag weg en deed haar koptelefoon af. Er waren meer dan twintig mensen in haar biechtstoel komen zitten in de Galleria d’Arte Moderna. Haar installatie Peccati Moderni (‘Moderne zonden’) zou er nog tot zondag staan en al op de eerste dag had ze zeker zeven verhalen gehoord waar ze later iets mee zou kunnen. Ze vond het elke keer opnieuw verbazingwekkend met welk gemak de bezoekers van het museum hun geheimen deelden met een volslagen vreemde. Misschien was het omdat ze haar niet konden zien. Of omdat ze niet wisten dat ze opgenomen werden; dat stond om juridische redenen ergens onderaan in de brochure die niemand las. Zij gingen gewoon als schapen in de rij staan voor de nieuwste Favaloro-installatie en wachtten tot de verveelde steward hen een voor een de lange, donkere tunnel liet betreden die leidde naar een felverlicht hok, waarvan de binnenkant bedekt was met glanzend aluminium dat het spiegelbeeld vervormde. Op een van de muren stond in grote letters: ‘Vergeef me, Angelina, ik heb gezondigd’. Pas als hun biecht voorbij was, drukte Angelina ergens in een kamertje op een knop die een schuifdeur deed open glijden. Boven die deur lichtte dan het woord ‘vergiffenis’ op. In roze neon.
Er was wel tegenstand gekomen uit de katholieke kerk. Angelina Favaloro is God en de kerk had zich die net iets anders voorgesteld dan een veertigjarige, geblondeerde lesbienne van één meter tachtig en vierennegentig kilo. Aartsbisschop Betori had een persbericht uitgestuurd dat haar installatie ‘des duivels’ was en de ultraconservatieve journalist Pietro Mancini had er een vernietigend stuk aan gewijd. Na die controverse had ze met haar agent een fles Dom Pérignon soldaat gemaakt, want de bezoekcijfers waren verdubbeld en musea uit heel Europa hadden haar gesmeekt om te komen met Peccati Moderni. Ze stond nooit ergens langer dan een week. Na die week verzamelde ze de beste bekentenissen en maakte dan een groot doek, dat meestal werd aangekocht door het museum. De bezoekers keerden nog eens terug om te zien of hun diepste geheim gênant en choquerend genoeg was geweest om het tot op het biechtdoek te schoppen. Dubbel winst.
‘Vergeef me, Angelina, ik heb gezondigd’
In haar loft kroop ze meteen in bed en krabde ze rusteloos aan het Japanse karakter op haar onderarm. Ze wierp een blik op de decoratieve shibari-touwen aan de muur en trok de zijden lakens snel over haar hoofd om de bange ogen van Yukiko Itou buiten te sluiten.
‘Ik besefte pas dat mijn binnenste schaamlippen enorm waren toen ik eens samen met mijn team douchte na een volleybalwedstrijd. Overal zag ik strakke streepjes en bij iedereen zat wat vanbinnen moest zitten, vanbinnen. Achteraf keek ik met een spiegel naar mijn uitpuilende schaamvlees. Op mijn zestiende werd ik verliefd op Matteo. Hij liet vaak vallen dat hij hield van ‘strakke kutjes’, dus ging ik naar de bibliotheek om op te zoeken wat je zoal kan doen aan gigantische schaamlippen, behalve je ervoor schamen. Ik googelde in mijn gebroken Engels ‘lips of shame’, maar kwam terecht op de website van een Finse doommetalband. Toen vond ik een pagina over schaamlipcorrecties, waar ik geen geld voor had. Ik ging zeuren bij mijn ouders en kreeg uiteindelijk mijn schaamteloze lippen als verjaardagscadeau. Erna kon ik zes weken niet zitten en mocht ik niet naar school. Toen ik eindelijk genezen was, durfde ik Matteo te geven waar hij zo lang om gevraagd had: mijn strakke kutje. Een maand later maakte hij het uit en als ik niet kan slapen denk ik soms aan mijn geamputeerde schaamlippen, aan hoe het hen vergaan is sinds onze scheiding en of zij mij even hard missen als ik hen.’
Angelina liet haar met een druk van de knop uit het biechthol. Ze wist al dat deze het doek zou halen. Frida Kahlo was ontmaagd tijdens een busongeluk, een stalen reling van de bus drong via haar heup haar lichaam binnen en kwam er langs haar vagina weer uit. Misschien kon ze daar wel iets mee. Een sms’je haalde haar uit haar overpeinzingen. Haar agent stelde een interview voor met Pietro Mancini. Angelina zuchtte. Naast onderzoeksjournalist was Pietro Mancini een van de beste kunsthistorici van het land. Hij was ook een varken dat omgeven werd door een walm van schandalen en schrijver voor het extreemrechtse blad Il Mondo. Haar agent voorvoelde haar aarzeling en sms’te meteen erna dat Mancini vooraf de vragen zou sturen en dat miljoenen mensen zijn stukken lazen, dus dat het haar bekendheid zeker ten goede zou komen. Het woord ‘bekendheid’ trok haar over de streep en ze stemde toe, al was het met tegenzin en een slecht gevoel in haar buik.
’s Avonds in haar loft zocht ze zijn Instagramprofiel op. De week ervoor had hij een selfie gepost in Osaka. Wat deed hij in Japan? Zou hij… Maar nee, hij schreef onder de foto dat hij onderzoek deed naar Japanse kunst voor een artikel. Overmorgen zou hij komen. Ze keek naar haar woonkamer en verstopte zorgvuldig alles wat haar aan Japan kon linken, want zelfs haar agent was niet op de hoogte van die episode uit haar leven en iedereen die ze toen kende, kende ze nu niet meer. Op de salontafel stonden altijd twee theekopjes van echt zeventiende-eeuws Imari-porselein, die ze wisselde voor twee Ikea-mokken. De lange touwen die de muur sierden, vlogen in de koffer onder haar bed. Ze zou niet mogen vergeten een T-shirt met lange mouwen te dragen om haar tattoo te bedekken. Ze kroop nerveus in bed. Nee, hij kon niets weten. Niemand wist het.
‘Ik ben drieëndertig en single. Ik word regelmatig uitgenodigd op trouwfeesten van vrienden. Voor elk feest gok ik hoeveel jaar het huwelijk stand zal houden en verwerk ik dat cijfer in mijn cadeau. Aan Francesca en Giovanni gaf ik vier schalen. Lorena en Luciano kregen een servies dat bestond uit tweeëntwintig stuks. Hen heb ik altijd het saaiste koppel gevonden. Sofia en Milena gaf ik twee koffiezetapparaten. Ze vroegen lachend ‘waarom twee?’, waarop ik vlotjes iets verzon over een aanbieding in de elektronicawinkel. Ik voelde me zelfvoldaan en tevreden toen ik vernam dat Sofia en Milena na twee jaar hun huwelijk beëindigden. Nu hadden ze tenminste elk een koffiezetapparaat en hoefden ze daar al geen ruzie meer over te maken.’
De vrouw in het biechthol keek verwachtingsvol om zich heen. Haar bekentenis zat erop, maar Angelina had niet goed geluisterd. Verstrooid drukte ze op de knop. In gedachten wandelde ze door de straten van Tokio. Voelde het kippenvel van Yukiko weer onder haar handen. De volgende bezoeker stapte het biechthol al binnen voor ze het beeld van Yukiko’s zwart-witte tranen en vingers kon wegduwen.
‘Ik word geil van de geur van bouwwerven. Het is vreemd, maar elke keer als ik een vervallen gebouw passeer, voel ik mijn kruis branden. Zeker in de zomer. Dan stralen de afgebrokkelde muren een koelte af die mijn huid overvalt en me kippenvel geeft. De enige manier om aan mijn trekken te komen, is zo’n bouwval binnensluipen en masturberen tussen al het puin.’
Ze zat nog steeds vast in Japan, dus liet ze de bezoeker eruit en zei aan de stewards dat ze vandaag vroeger zouden moeten sluiten. Onderweg naar huis passeerde ze verschillende bouwwerven, koele oases in de warme stad. Ze beeldde zich in hoe de biechter zich aftrok in die ruïnes en voelde een steek van walging.
Pietro Mancini complimenteerde sarcastisch haar Ikea-mokken en met moeite bedwong ze de aandrang hem haar waardevolle porseleinen kopjes onder de neus te duwen. Hij inspecteerde haar woonkamer, en misschien verbeeldde ze het zich, maar ze dacht dat zijn ogen treuzelden bij de kale muur waar eergisteren nog touwen hingen. De vragen die hij had opgestuurd, waren vrij standaard. De betekenis van Peccati Moderni, wat ze vond van de katholieke kerk, enzovoort. Niets waar ze nog nooit een antwoord op gegeven had. Hij was een geduchte tegenstander die haar argumenten constant weerlegde en ze begon er zowaar plezier in te krijgen. Dat was een vergissing. Plots viel er een stilte. Mancini keek lang naar zijn notitieblok voor hij die doorbrak: ‘Schaamte en schuld zijn vaak terugkerende thema’s in uw werk. Heeft dat volgens u iets te maken met Yukiko Itou?’ Ze verslikte zich in haar koffie, wat elke latere ontkenning ongeloofwaardig maakte. ‘Die vraag stond niet op uw lijst,’ antwoordde ze koeltjes. ‘Ik weet het, maar ik ben in Japan geweest en ik was verbaasd om te zien dat u nog hebt lesgegeven aan de kunstacademie in Tokio. Ik heb wat rondgevraagd en…’ ‘Dat is allemaal lang geleden,’ onderbrak ze hem, ‘Ik zou graag willen dat u vertrekt, als u zich niet aan de afspraken kan houden.’ Hij glimlachte, dronk rustig zijn kopje leeg en stond op. Hij keek haar zelfvoldaan in de ogen en zei: ‘Ik weet alles. Ik heb Yukiko gevonden.’
Ze kreeg het benauwde gevoel dat ze in de baarmoeder van een robot gevangen zat.
Op de dag dat Mancini’s artikel zou verschijnen, ging Angelina Favaloro voor dag en dauw naar de Galleria d’Arte Moderna. De nachtwaker herkende haar en liet haar binnen in de donkere tentoonstellingszaal. Ze wandelde door haar Peccati Moderni tot ze in het biechthol kwam, ging zitten en fluisterde: ‘Vergeef me, Angelina, ik heb gezondigd.’ Ze keek naar haar vervormde spiegelbeeld in de aluminiumwand en kreeg het benauwde gevoel dat ze in de baarmoeder van een robot gevangen zat.
‘Twaalf jaar geleden verhuisde ik voor enkele maanden naar Japan. Ik had net voor het eerst een groot bedrag gekregen voor een doek, dus was ik uitgenodigd als gastdocent aan de kunstacademie in Tokio. Tegelijk keek ik er erg naar uit om me te verdiepen in de Japanse bondage-stijl shibari. Overdag gaf ik les, ’s avonds volgde ik een cursus om te leren hoe je alle knopen moest leggen en waar je zoal moet op letten, want shibari kan gevaarlijk zijn als het slecht uitgevoerd wordt. Voor ik mijn getuigschrift kreeg van de cursus raakte ik aan de praat met een jonge studente van de kunstacademie. Ze was fan van mijn werk en toen ze hoorde dat ik bezig was met shibari, bood ze enthousiast aan om model te staan als ik eens wou oefenen. De waarschuwing van mijn leraar dat je niet mocht oefenen met anderen zolang je de cursus niet had afgerond, sloeg ik in de wind. Yukiko kwam op een zonnige middag naar mijn studio en kleedde zich verlegen uit. Ik begon zorgvuldig haar tengere lichaam in mijn touwen op te sluiten. Toen ik langs haar tepel streek, giechelde ze zenuwachtig, maar ze zei niks. Toen ik knopen begon te leggen rond haar heupen en haar billen, versnelde haar ademhaling. Op dat moment ging ik ervan uit dat ze opgewonden was, nu begrijp ik dat ze al bang was. Zodra ze helemaal opgeknoopt zat in een asymmetrische houding, pakte ik mijn fototoestel. Ik vroeg haar niet om toestemming en vroeg niet of ze gemakkelijk zat. Ik was enkel bezig met de knopen, de touwen en mijn fototoestel. Even later zei ze dat ze moest plassen en dat haar hand tintelde. Ik luisterde niet. Toen ze begon te jammeren dat ze naar het toilet moest, dacht ik dat het wel heel onhandig zou zijn om al die knopen los te maken. Ik negeerde haar. Uiteindelijk kon ze het niet meer houden en begon ze op hetzelfde moment te plassen en te huilen. Ik maakte snel nog een foto. Het bleek een prachtig zwart-wit portret te zijn, dat ik later voor veel geld verkocht aan een steenrijke Australische fetisjist. Toen haar vervelende gehuil niks meer was dan een zacht gesnik, maakte ik haar los en zag ik dat haar hand blauw was. Ik herinnerde me de waarschuwing van mijn leraar weer. Ik had een knoop slecht gelegd en de bloedtoevoer was afgesloten. Ik belde een taxi die haar naar het ziekenhuis bracht en de rest van de avond bewerkte ik de foto’s op mijn laptop. Daarna kwam Yukiko Itou niet meer naar de academie en toen ik eens mijn licht ging opsteken bij de secretaresse, wist die me te vertellen dat ze een auto-ongeval had gehad waarbij haar hand verlamd was geraakt. Door alle spanning volgde ze nu een ‘rustkuur’ op het ‘platteland’, wat vertaald uit het Japans zo veel betekende als de psychiatrie. Vergeef me, Angelina, ik heb gezondigd.’
Maar de schuifdeur bleef dicht en het woord ‘vergiffenis’ lichtte niet roze op. Ze ging liggen op de aluminiumvloer in het biechthol, krulde zich op en viel in slaap, ondanks de beelden van dode vingers en natte touwen die flitsten achter haar oogleden.
De eerste bezoeker van het museum vond haar de volgende ochtend. Hij smeet zijn exemplaar van Il Mondo naast haar op de grond, rukte de ‘vergiffenis’ van de muur en nam het mee, ver weg van Angelina Favaloro en haar zonde.
Hanne Craye studeerde Taal- en Letterkunde en Toegepaste Taalkunde. Ze vertaalt en ondertitelt zowel uit het Spaans als uit het Engels en is altijd op zoek naar nieuwe Zuid-Amerikaanse auteurs die ze kan vertalen. Eerder dit jaar publiceerde het vaktijdschrift Pluk haar vertaling van het eerste hoofdstuk van ‘Las Malas’, een roman van de Argentijnse Camila Sosa Villada en verscheen haar eigen kortverhaal ‘Ogen’ in Kluger Hans #41.
Myrte Legerstee maakt kleurrijke, surrealistische illustraties die behalve haar kritische blik ook haar verwondering weergeven. Absurditeit is een alomvattend kenmerk van haar werk. Op een soms wat onaangename manier wil ze de kijker aan het denken zetten en deelgenoot maken van haar maatschappelijke gedachte-experimenten.
