Asset 14

Beste Susan

Beste Susan

Susan Sontag uitte zich nooit publiekelijk over haar lesbische geaardheid. Is dat wel eerlijk, vraagt Fien Veldman zich af. Ben je de maatschappij iets verplicht? Is er opheldering nodig als je seksuele identiteit niet uit je uiterlijk op te maken valt? En hoe zou je je dan moeten presenteren? 

Beste Susan,

1. Als je je identificeert als biseksuele vrouw, denken lesbische vrouwen dat je eigenlijk alleen op mannen valt, maar daarnaast een beetje wil experimenteren.

2. Als je je identificeert als biseksuele vrouw, denken heteroseksuele mannen dat je eigenlijk alleen op mannen valt, maar daarnaast een beetje wil experimenteren.

3. Als je er niet duidelijk lesbisch uitziet, vertrouwen lesbo’s het niet.

4. Als je er niet duidelijk hetero uitziet, maakt dat niemand iets uit want hetero’s valt dat niet zo op.

5. You should really consider as what you will come out, zegt iemand op YouTube. Hij is heel serieus.

Een vriendin van me zegt: jij gaat overal voor door. Heet dat ‘passing’? In het vrouwencafé ziet iedereen dat ik op vrouwen val. In de rest van de wereld neemt men aan, voor zover ik dat doorheb natuurlijk, dat ik hetero ben. Dat vinden sommige mensen (lesbische vrouwen die er heel erg lesbisch uitzien, bijvoorbeeld) niet eerlijk. Daarin hebben ze gelijk, denk ik. Zij voeren een strijd die ik niet hoef te voeren.

Mijn moeder moet meteen heel hard lachen. Dan zegt ze: ‘Dat is helemaal niet erg hoor, we accepteren je zoals je bent.’

De vriendin die dit zegt is transgender. Ze is heel knap. Ze heeft een soortgelijk probleem.

Mijn beste vriend werkt op een scheepswerf in Friesland. Hij zegt aan de telefoon: ‘Ik bedenk nog steeds elke ochtend in welke kleren ik er het minst homo uitzie.’

We zitten in de woonkamer. Ik vertel aan mijn ouders dat ik verliefd ben. Na een tijdje zeg ik dat het op een man is. Mijn moeder moet meteen heel hard lachen. Dan zegt ze: ‘Dat is helemaal niet erg hoor, we accepteren je zoals je bent.’

Susan, jij zei een keer: ‘Intellectually, I know why I haven’t spoken more about my sexuality, but I do wonder if I haven’t repressed something there to my detriment.’ Hoe voelt het om iets te onderdrukken? Heb je het door, als je er heel goed in bent?

Ik wil niet dat het lijkt alsof ik mijn seksualiteit niet accepteer.
Ik wil niet dat mensen denken dat ik hetero ben.
Ik wil niet iets hoeven te verkondigen.
Ik wil niet iets hoeven toegeven.
Ik wil niet onzichtbaar zijn.
Ik wil niet oneerlijk zijn.
Ik wil niet bang zijn.

Ik wil niemand iets verschuldigd zijn.
Ik wil mezelf niet tegenhouden.
Ik wil niet mijn seksualiteit en genderidentiteit en culturele achtergrond in mijn Twitter-bio hoeven zetten.
Ik wil niet dat mijn innerlijk leven een statement is.
Ik wil niet dat mensen op mijn begrafenis zeggen: ‘Ze leefde samen met haar beste vriendin.’

Wat maakt het mij uit wat lesbische vrouwen (de hele groep, compleet, iedereen verzameld, na afname van een alomvattende enquête) denken.

You should really consider as what you will come out. Ik ga naar een lezing van Ali Smith. Ze zegt: ‘I want to un-fix things. Let’s open things up instead of close things down.’ We kunnen veranderen. We zijn menselijk.

Een collega op de scheepswerf zegt tegen de baas: ‘Ik weet wat hij is, daar wil ik niet mee samenwerken.’ Ook die mensen kunnen veranderen. Zijn menselijk.

Heel veel conflicten die ik voorzie, zijn hypothetisch. Mijn publiek is imaginair. Wat maakt het mij uit wat lesbische vrouwen (de hele groep, compleet, iedereen verzameld, na afname van een alomvattende enquête) denken. Wat alle heteroseksuele mannen op deze aarde denken. Wat de serieuze YouTube-jongen vindt. Seneca zegt: ‘We suffer more in imagination than in reality.’ Als je dat googlet, zie je allemaal ondergaande zonnen.

Hoe eerlijker ik ben, hoe minder duidelijk het wordt.

We zitten op een terras. Ik vertel aan mijn ouders dat ik ook op vrouwen val. Ze zeggen: ‘Laten we meer wijn gaan drinken!’ Ze vragen niks over wat ik nu ben of wat ik daarover wil zeggen.

De dichter Radna Fabias moet na de lezing van Ali Smith het podium op. Ze zegt: ‘Je zou maar na Ali Smith moeten.’ Ze zegt ook: ‘Ik ben een vrouw en in mijzelf genoeg.’ Ze zegt ook: ‘Een man heeft ook gevoelens. Een man is geen hobby.’

 

Beste Susan 1

Er zijn al zoveel vaststaande dingen. Of dingen die vast lijken te staan. Als je een vrouw bent, moet je dingen. Of in ieder geval al over die dingen na gaan denken. Als je een bepaalde leeftijd hebt moet je ook dingen, of in ieder geval ook al over die dingen na gaan denken. Dat is gewoon praktisch en je wil niet te laat zijn.

Er zijn allerlei categorieën, er zijn beschrijvingen, er zijn korte introducties van jou en je werk voordat je op moet, er zijn beleefdheidsregels, er zijn verstandige keuzes, er zijn investeringen, er zijn aannames, er zijn logische gevolgen, er zijn systemen, er zijn normen en waarden, er zijn tradities, er zijn fases, er zijn verschillen, er zijn groepen, er zijn vragen, er zijn toekomstplannen, er zijn dingen die nu eenmaal zo gaan, er zijn dromen, er is een hoeksteen van de samenleving, er zijn wetten, er zijn beperkingen, er zijn interpretaties, er zijn dingen die not done zijn, er zijn dingen die je beter niet in het openbaar kan doen.

Het minste wat ik kan doen is laten zien wie ik ben, wat ik ben.

Susan, je zei, nadat je dat zei, ook: ‘Maybe I could have given comfort to some people if I had dealt with the subject of my private sexuality more.’ Misschien ben ik dat ook aan mensen verschuldigd. Ik heb het al zo makkelijk, ik ga overal voor door. Het minste wat ik kan doen is laten zien wie ik ben, wat ik ben. Nadat ik daarachter gekomen ben, natuurlijk. Om op die manier andere mensen troost te bieden. Ik bied graag troost.

Ik ben ziek dus ik kijk alle seizoenen van Gilmore girls achter elkaar. Een van de personages, een zestienjarig meisje, moet zichzelf presenteren aan de maatschappij. ‘Coming out to society’, noemen ze het.

Ik presenteer mijzelf iedere dag aan de maatschappij.

Ik fiets door de stad.
Ik ga naar mijn werk.
Ik drink koffie in een café.
Ik praat met mensen.
Ik schrijf.
Ik vraag aan het kassameisje of ze een bonuskaart voor me wil scannen.
Ik wandel door het park.
Ik knik naar mensen.
Ik neem de bus.
Ik speel piano op het station.
Ik zwaai naar baby’s.
Ik glimlach naar hun moeders.
Ik dans in de bar in de kelder van mijn huis.
Ik ga op bezoek bij mijn vrienden.
Ik leef in deze wereld.
Ik zit nergens in.
Ik hoef nergens uit te komen.
Ik ben er al.

Mail

Fien Veldman (Leeuwarden, 1990) schrijft korte verhalen en gedichten. Haar korte verhalen zijn onder andere gepubliceerd in De Correspondent, EXPOSED, de Fusie en The Stockholm Review of Literature. Ze droeg haar werk voor op NPO Radio 1, bij Notes of a Dirty Old Man, op het Young Art Festival en op poëziefestival Dichters in de Prinsentuin. Samen met grafisch kunstenaar Alice Mulder maakte ze het boek Parlement der Dingen.

Jessica Bacuna (1996) vindt de wereld een vreemde plek die ze niet altijd begrijpt. Dat inspireert haar om op een speelse manier te illustreren in combinatie met vervreemdende elementen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Vorige week schreef Jochum een brief aan Ettie over zijn ervaring met queer-zijn, biseksualiteit en identiteit tijdens zijn jeugd. In deze brief reageert Ettie met haar eigen ervaring en vraagt ze zich af of iedereen queer zou kunnen zijn. Lees meer

De schipperende kameleon: zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

De schipperende kameleon: Zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

Eric van der Burg was op bezoek bij Zomergasten. Marthe van Bronkhorst geeft in dit artikel haar scherpe analyse op de aflevering. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - Brief 2

Wie wil nou een slachtoffer zijn?

Jochum ontving een brief van Ettie over zijn nooit-verstuurde brief aan zijn jeugdliefde. Ettie vindt dat Jochum de vrijheid van de queeridenteit niet goed beschrijft. Hij besluit Ettie een brief terug te sturen en op haar kritiek in te gaan. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - brief 1

Het privilege van lesbisch-zijn

Een nooit verstuurde brief die door Jochum Veenstra op Hard//Hoofd gepubliceerd werd, begon een eigen leven te krijgen in het hoofd van Ettie, die niet zo goed wist wat ze ervan moest vinden en er toen maar over besloot te schrijven. Het resultaat is een niet-verstuurde brief die ze toch besloot op te sturen. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer