Vroeger schreef men brieven. Tegenwoordig wordt er alleen nog maar gesmst. Goede vrienden Melle en Elon schrijven elkaar op Hardhoofd wekelijks brieven over zaken die anders alleen in het holst van de nacht op een godverlaten kruispunt in de stad ter sprake komen. Deze week Melle's eerste reactie op Elon." /> Vroeger schreef men brieven. Tegenwoordig wordt er alleen nog maar gesmst. Goede vrienden Melle en Elon schrijven elkaar op Hardhoofd wekelijks brieven over zaken die anders alleen in het holst van de nacht op een godverlaten kruispunt in de stad ter sprake komen. Deze week Melle's eerste reactie op Elon." />
Asset 14

Beste Elon

Dit is de reactie op Elons brief van vorige week.

Amsterdam, 10 september 2009

Beste Elon,

Aangezien inspiratie schaars kan zijn en je brief vraagt om beantwoording, smeed ik het ijzer als het heet is. Laat ik voorop stellen dat ik het in essentie eens ben met wat je schrijft of op zijn minst in kan voelen waar je frustratie vandaan komt en deze grotendeels deel. Niettemin komt het me voor dat er in je aanklacht tegen de verburgerlijking van Amsterdam een aantal dingen door elkaar lopen. Naast je cultuurpessimistische argument en ontevredenheid met het huidige tijdsgewricht, spreken er ook een zekere nostalgie en melancholie uit, die eerder persoonlijk van aard zijn.

Je schrijft “we trekken er nooit meer op uit,” en dit is misschien wel zo. Maar de vraag is in hoeverre dit iets te maken heeft met de stad waarin wij wonen. Paradoxaal genoeg lijkt het zo te zijn dat, terwijl onze wereld groter wordt – we hebben gereisd, we spreken en lezen meer talen, we hebben in andere landen gewoond – onze wereld ook kleiner wordt. Mensen zijn gewoontedieren en de verplichtingen die een ‘volwassen’ leven onderscheiden van die van een scholier of student, maken dat tijd en geld gelimiteerd worden en verantwoordelijkheden zwaarder gaan wegen. Dat we nooit meer op zoek gaan naar nieuwe plekken, is wellicht het gevolg hiervan. Dat Amsterdam een dorp is, draagt daar allicht aan bij. We worden ouder.

Het lijkt mij belangrijk deze enigszins melancholische hang naar het avontuur, de vernieuwing, het onbekende, het braakliggende land, dat kenmerkend is voor mensen die juist hun school hebben afgemaakt, te scheiden van de meer algemene kritiek op de stad Amsterdam en wellicht het land Nederland. Wat dat aangaat lees ik in je brief twee dingen: ten eerste een desinteresse in mensen, gevoed door de constante confrontatie met lawaai en de platvloersheid. Hoewel ik huiverig ben voor elitarisme kan ik me hier gedeeltelijk in vinden. En dat onze ironische, soms grove, benadering hiervan in het verleden leidt tot afstomping kan ik beamen. Ik ben van mening dat deze platvloersheid te maken heeft met een voortschrijdend egocentrisme. Dit betekent dat de desinteresse in andere mensen niet zozeer het gevolg als wel de oorzaak is van veel van dit gedrag. Het is dus zaak om, hoe moeilijk dat ook is, zelf een zekere empathie niet te verliezen.

Ten tweede de stad. “Amsterdam is saai geworden en haar bevolking een logge, navelstarende bende,” schrijf je. Dit is waar. Alhoewel ik ook denk dat jij en ik anders in de stad en het leven staan dan toen wij achttien/twintig waren en onze veranderde verhouding tot die stad haar anders doet voorkomen, is er tijdens ons leven een verregaande vertrutting, verhipping en verburgerlijking ingetreden die mensen lui, decadent en arrogant lijkt te maken en die steeds minder ruimte laat voor het aftandse, het vuile, het viezige, het spannende en het onplaatsbare. Ik denk dat wij moeten constateren dat Amsterdam geen wereldstad is en Nederland een in toenemende mate in zichzelf gekeerd land. Het huidige politieke klimaat en de staat van onze media zijn hier schrijnende getuigen van. Het is een ironisch gevolg van de globalisering, dat de lokale identiteit en ieders triviale heug en meug tot steeds groter goed worden verheven.

Als laatste punt wil ik nog reageren op je observatie over Parijs. Parijs is een stad die grootsheid en geschiedenis uitstraalt op een manier die Amsterdam niet doet. Daarnaast is Parijs natuurlijk gewoon groter. Niettemin moet je oppassen voor idealisering. Voor jouw is Parijs altijd nieuw en onbekend. Je bent er immers steeds maar kort en je kiest zorgvuldig uit waar je wel en niet komt. Of de Parijzenaren in laatste instantie zoveel mondainer en minder kneuterig en egocentrisch zijn valt volgens mij echter nog te bezien. De situatie in de Banlieux en vooral de reactie daarop van politiek en bevolking zijn wat dat betreft voor mij veelzeggend geweest. Dat er in een stad als Parijs (of Londen, Madrid of Berlijn) meer valt te beleven en dat het minder geneigd is in zijn volledigheid in kleinburgerlijkheid te vervallen, wil ik beamen. Maar dat de grotere cultuur- en mentaliteitshistorische ontwikkelingen die ten grondslag liggen aan je cultuurpessimistische visie hier niet van invloed zijn, betwijfel ik.

Ik wacht op je reactie.

Tot die tijd veel liefs,

Melle

- volgende week het antwoord van Elon -

Mail

Melle Kromhout

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
 1

Een luik naar het verleden

De opa van Emma Stomp vertrok vanuit Curaçao naar Nederland. In haar gedichten observeert ze het gemis dat dat met zich meebrengt. 'Koop een wollen muts tegen de regen en kou, bid tweemaal daags voor je examens, denk aan thuis maar niet te veel, weet dat alles uiteindelijk is voorbestemd.' Lees meer

Die betere wereld wordt al gemaakt

Die betere wereld wordt al gemaakt

Kun je, met alles wat er gebeurt in de wereld, nog gelukkig zijn? Marthe van Bronkhorst vindt het antwoord en ontdekt een boel hoopvolle initiatieven Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

In welk harnas hul jij je? Stuur voor 14 september je pitch in en draag met een (beeld)verhaal, essay, poëzie of kunstkritiek bij aan het magazine ‘Harnas’. Lees meer

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Eva van den Boogaard lijkt op iemand die ze nooit gekend heeft. Via een persoonlijke brief en een angstaanjagende gebeurtenis leert ze hem toch een beetje kennen. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Word vóór 1 juli kunstverzamelaar bij Hard//hoofd en ontvang een unieke print van Lois Cohen! In gesprek met chef Kunst Jorne Vriens licht Lois een tipje van de sluier op. Lees meer

Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

Hard//hoofd zoekt vóór 28 juli 2.500 trouwe lezers!

Hard//hoofd verschijnt weer op papier, nu met extra bijlage! In Honger lees je over de pijn, het verlangen en de schoonheid van datgene waar we naar smachten. Schrijf je vóór 28 juli in voor slechts 3 euro per maand en ontvang Honger in september in de brievenbus, mét bijlage Ik wil, wil jij ook? over seksueel consent. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer